
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,434 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,279 |
بررسی تأثیر شیب همزمان وجههای بالادست و پاییندست بر عملکرد هیدرولیکی سرریز کنگرهای مستطیلی | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 9، دوره 23، شماره 4، مهر 1395، صفحه 155-169 اصل مقاله (511.52 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2016.10030.2438 | ||
نویسندگان | ||
مهسا اسکوئی1؛ علی رضا عمادی* 2؛ علی شاهنظری3 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد | ||
2علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
3دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: سرریزها سازههای هیدرولیکی مهمی میباشند که برای تنظیم سطح آب، اندازهگیری جریان و تخلیه سیلاب در کانال-ها، رودخانهها و مخازن سدها احداث میشوند. سرریزها بر اساس شکل تاج در عرض رودخانه، به دو گروه مستقیم و غیر مستقیم تقسیم میشوند. یکی از راهکارهای موثر و اقتصادی برای افزایش ظرفیت تخلیه در عرض مشخص سرریزها، استفاده از سرریز کنگرهای میباشد. هدف اصلی از طرح کنگرهای سرریزها، افزایش طول سرریز بهوسیله غیر خطی کردن شکل آن در پلان میباشد.. عوامل موثر بر ضریب دبی سرریز کنگرهای از موارد مهمی میباشد که باید به آن توجه شود. این مشخصه از جریان تحت تاثیر پارامترهای متعددی است که تغییر در هر یک از آنها نسبت به حالت استاندارد، شرایط جریان و راندمان تخلیه این سازهها را تحت تاثیر قرار میدهد. یکی از این پارامترها شیب وجههای بالادست و پایین دست سرریز کنگرهای میباشد. هدف از این پژوهش بررسی آزمایشگاهی اثر شیب همزمان وجههای بالادست و پاییندست بر عملکرد هیدرولیکی سرریز کنگرهای مستطیلی میباشد. مواد وروشها: در این پژوهش 5 مدل سرریز کنگرهای مستطیلی در 4 شیب مختلف وجههای بالادست و پاییندست به صورت هم زمان با استفاده از مدل آزمایشگاهی بررسی شد. پارامترهای موثر با استفاده از تجزیه و تحلیل ابعادی به روش باکینگهام در قالب شناسههای بدون بعد بهدست آمد. آزمایشها در فلومی با مقطع مستطیلی به طول 12 متر، عرض 5/0 متر و ارتفاع 8/0 متر با محدوده دبی 10 تا 70 لیتر بر ثانیه اجرا شد. سرریزهای مورد آزمایش از جنس پلکسی گلاس با ضخامت 10 میلیمتر و تعداد 2 سیکل ساخته شد. سرریزها با هندسههای متفاوت که عبارتند از ارتفاعهای 15، 20 و 25 سانتیمتر و همچنین طول تاجهای 075/1، 275/1 و 675/1 مورد بررسی قرار گرفت. زاویه شیب سرریزهای مورد آزمایش بهترتیب از حالت سرریز کنگرهای مستطیلی بدون شیب به زاویههای 15، 30 و 45 درجه نسبت به رأس تاج سرریز تغییر یافت. یافتهها: نتایج نشان داد در محدوده دبیهای کم، با ایجاد شیب همزمان وجههای بالادست و پاییندست در مدل سرریز کنگرهای مستطیلی، ضریب دبی سرریز نسبت به حالت بدون شیب مدل حدود 12 درصد کاهش مییابد. با افزایش پارامتر بدون بعد Ht/P از میزان کاهش ضریب دبی سرریز کاسته میشود. در محدوده دبیهای زیاد ضریب دبی سرریز کنگرهای مستطیلی با شیب همزمان وجه-های بالادست و پاییندست بیشتر از ضریب دبی سرریز کنگرهای مستطیلی بدون شیب میگردد. علاوه بر این نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش ارتفاع سرریز در مدل سرریز کنگرهای مستطیلی با شیب همزمان وجههای بالادست و پاییندست، ضریب دبی سرریز را در حدود 18 درصد افزایش میدهد. همچنین نتایج حاکی از آن بود که افزایش طول موثر سرریز در مدل سرریز کنگرهای مستطیلی با شیب همزمان وجوه باعث کاهش تقریبأ 13 درصدی ضریب دبی سرریز در نسبتهای Ht/P بیشتر از حدود 3/0 میشود. نتیجهگیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که شیبدار نمودن همزمان وجههای بالادست و پاییندست سرریز کنگرهای مستطیلی نقش موثری در کارآئی این سرریز دارد. بهطوریکه در دبیهای بالا بهمنظور بهبود عملکرد هیدرولیکی سرریز کنگرهای مستطیلی میتوان از ایجاد شیب همزمان دو وجه استفاده نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
سرریز غیر خطی؛ شیبدهنده؛ ضریب جریان؛ مدل فیزیکی | ||
مراجع | ||
1.Amanian, N. 1987. Performance of and design of labyrinth spillways. M.Sc. thesis, Utah State Univercity. Logan. Utah.
2.Anderson, R.M. 2011. Piano key Weir Head Discharge Relationships. All Graduate Theses and Dissertations, University of UtahState. 80p.
3.Azimi, A.H., Rajaratnam, N., and David, Z.Zh. 2013. Discharge Characteristics of Weirs of Finite Crest Length with Upstream and Downstream Ramps. J. Irrig. Drain. Eng. 139: 1. 75-83.
4.Cassidy, J.J., Gardner, C.A., and Peacok, R.T. 1985. Boardman labyrinth crest. J. Hyd. Eng. ASCE. 111: 3. 247-255.
5.Chanson, H. 2009. Discussion of Hydraulics of Broad-Crested Weirs with Varying Side Slopes. J. Irrig. Drain. Eng. ASCE. 136: 7. 508-509.
6.Crookston, B.M., and Tullis, B.P. 2012. Labyrinth weirs: nappe interference and local submergence. J. Irrig. Drain. Eng. ASCE. 138: 8. 757-765.
7.Darvas, L.A. 1971. Performance and design of labyrinth weirs. J. Hydr. Div. ASCE. 97: 8. 1246-1251. 8.Fritz, H.M., and Hager, W.H. 1998. Hydraulics of embankment weirs. J. Hydr. Eng. 124: 9. 963-971. 9.Falvey, H.T. 2003. Hydraulic Design of Labyrinth Weirs. ASCE Press. Pub., Virginia, USA.
10.Farhudi, J., Goudarzi, E., and Shokri, N. 2007. Investigation of upstream Slop on flow condition and discharge efficiency of broad-crest weir. Iranian Hydraulic Conference, Shahrekord, Iran. (In Persian)
11.Hay, N., and Taylor, G. 1970. Performance and design of labyrinth weirs. J. Hydr. Div. ASCE. 96: 2. 2337-2357.
12.Kumara, S., Ahmada, Z., and Mansoorb, T. 2011. A new approach to improve the discharging capacity of sharp-crested triangular plan form weirs. Flow Measurement and Instrumentation. 22: 175-180.
13.Lux, F., and Hinchliff, D.L. 1985. Design and construction of labyrinth spillway. 15th Congress of ICOLD. Lausanne. Switzerland, Pp: 249-274. 14.Mirnaseri, M. 2013. Investigation of combined flow over rectangular labyrinth weir and under gates with different plans. M.Sc. Thesis, University of Sari, 79p. (In Persian)
15.Novak, P., Guinott, V., Jeffrey, A., and Reeve, D.E. 2010. Hydraulic modeling an introduction. Spon Prees, New York, USA.
16.Rezaee, M. 2013. Rectangular Labyrinth Weir Head-Discharge Relationship. M.Sc. Thesis, University of Sari, 60p. (In Persian)
17.Sadeghian, H., and Barghei, M. 2008. Increase efficiency of lateral weirs with upstream and downstream ramps' slope. National Congress of Civil Engineering, Tehran, Iran. (In Persian)
18.Sargison, J., and Percy, A. 2009. Hydraulics of Broad-Crested Weirs with Varying Side Slopes. J. Irrig. Drain. Eng. 135: 1. 115-118.
19.Taylor, G. 1968. The performance of Labyrinth weir. Thesis presented to university of Nottingham. England.
20.Tullis, J.P., Amanian, N., and Waldron, D. 1995. Design of Labyrinth Spillways. J. Hydr. Eng. ASCE. 121: 3. 247-255.
21.Tullis, J.P., Willmore, C.M., and Wolfhope, J.S. 2005. Improving performance of lowhead labyrinth weirs. Proc. of the 2005 World Water and Environmental Resources Congress. May 15-19. Anchorage, Alaska.
22.Tullis, J.P., Youngand, J.C., and Chandler, M.A. 2007. Head-discharge relationship for submerged Labyrinth weir. J. Eng. ASCE. 133: 3. 248-254. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,215 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,195 |