
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,608,329 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,199,958 |
تغییرات فصلی و مکانی نرخ گرد و غبار حمل شده از روی شهرهای دشت سیستان و ارتباط آن با برخی پارامترهای اقلیمی | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 10، دوره 23، شماره 6، اسفند 1395، صفحه 199-215 اصل مقاله (3.58 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2017.11530.2595 | ||
نویسندگان | ||
مهدی دانش شهرکی1؛ علی شهریاری* 2؛ مجتبی گنجعلی3؛ ابوالفضل بامری4 | ||
1دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه زابل | ||
2گروه علوم خاک، دانشگاه زابل | ||
3استادیار گروه جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان | ||
4مربی گروه علوم خاک دانشگاه زابل | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: دشت سیستان بهدلیل رسوبات آبرفتی ریزدانه، فرسایشپذیری زیادی دارد که با توجه به وزش بادهای 120 روزه و خشک بودن منطقه، این ذرات ریز بهراحتی جابجا میشوند و در نتیجه باعث طوفانهای متعدد گرد و غبار میشوند. لذا این مطالعه با هدف بررسی تغییرات نسبت گرد و غبار حمل شده در دشت سیستان و ارتباط میزان گرد و غبار با برخی پارامترهای اقلیمی به صورت فصلی در سال 1394 انجام شده است. مواد و روشها: برای نمونهبرداری 25 عدد تله رسوبگیر سیفونی در 5 شهر دشت سیستان شامل زابل (7 عدد)، زهک (4 عدد)، نیمروز (4 عدد)، هیرمند (5 عدد) و هامون (5 عدد) نصب گردید و در پایان هر فصل گرد و غبار جمع آوری و اندازهگیری شدند. پارامترهای اقلیمی شامل سرعت باد، دمای هوا، رطوبت نسبی، بارندگی، تبخیر و تعرق و میانگین دمای خاک در عمق 5 سانتیمتری از اطلاعات ایستگاههای هواشناسی زابل و زهک بهصورت فصلی مورد استفاده قراد گرفتند. جهت بررسی تغییرات فصلی و مکانی، نرخ گرد و غبار حمل شده و همچنین بررسی ارتباط بین پارامترهای اقلیمی و میزان گرد و غبار از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که میانگین و مجموع سالانه نرخ گرد و غبار حمل شده در دشت سیستان به ترتیب برابر 85/338 و 03/6777 گرم بر متر مربع بر فصل بود. شهر هیرمند در بهار و تابستان و شهر نیمروز در پاییز و زمستان دارای بیشترین نرخ گرد و غبار حمل شده بودند. در تمامی فصول شهر هامون دارای کمترین مقدار نرخ گرد و غبار حمل شده بود. میانگین نرخ گرد و غبار حمل شده در دشت سیستان در تابستان (23/566 گرم بر متر مربع بر فصل) بهصورت معنیداری از فصول پاییز و زمستان بیشتر بود. مقدار میانگین نرخ گرد و غبار حمل شده با سرعت باد، دمای هوا، دمای خاک در عمق 5 سانتیمتری و تبخیر و تعرق همبستگی مثبت و معنیداری را نشان داد و با رطوبت نسبی همبستگی منفی و معنیداری را نشان داد. اگرچه همبستگی بین بارندگی و میانگین نرخ گرد و غبار حمل شده منفی بود، لیکن این ارتباط از لحاط آماری در سطح احتمال 05/0 معنیدار نبود. نتیجهگیری: با توجه به نتایج بهدست آمده، از مهمترین عوامل موثر در پراکنش مکانی و تغییرات زمانی نرخ گرد و غبار حمل شده در دشت سیستان، میتوان به فاصله از منبع اصلی برداشت (تالابهای هامون)، سطح منطقه برداشت در جهت باد غالب و عوامل اقلیمی که به صورت مستقیم بر قرسایش و تخریب خاک، شرایط هیدرولوژیکی و اکولوژیکی (حضور آب در تالابهای هامون و وجود پوشش گیاهی) منطقه نقش دارند، اشاره نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
فرسایش بادی؛ طوفانهای گرد و غبار؛ خصوصیات جوی؛ بادهای 120 روزه؛ تالابهای هامون | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,285 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,418 |