
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,616,106 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,206,175 |
ارزیابی تناسب اقلیمی کشاورزی الگوی کشت زمستانه سیب زمینی(Solanum tuberosum) در استان کرمان | ||
مجله تولید گیاهان زراعی | ||
مقاله 6، دوره 10، شماره 1، خرداد 1396، صفحه 95-113 اصل مقاله (1.07 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2017.10370.1812 | ||
نویسندگان | ||
جواد طایی* 1؛ وهب میرباقری2؛ ایرج امیری3؛ ذبیح اله اعظمی4 | ||
1دانشگاه جیرفت | ||
2عضو موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی ، وزارت جهاد کشاورزی، تهران. | ||
3دانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد. | ||
4هیئت علمی دانشکده کشاورزی، دانشگاه جیرفت | ||
چکیده | ||
چکیده: سابقه و هدف: ارزیابی تناسب اقلیمی روش مناسبی برای تعیین استعدادهای یک منطقه برای توسعه یک الگوی کاشت خاص و مدیریت ریسک خسارت تنش های محیطی مانند تنش خشکی، تنش گرما و سرما میباشد. الگوی "کشت زمستانه" سیبزمینی (Solanum tubersuml. ) یکی از الگوهای کاشت نسبتا جدید در برخی مناطق کشور می باشد که تولید محصول آن همزمان با زمان کاشت الگوهای اصلی کشت سیب زمینی در فصل بهار و کاهش دسترسی این محصول در بازار است، لذا توسعه سطح زیر کشت این الگوی کاشت به دلیل تامین نیاز بازار به این کالا از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش به منظور ارزیابی تناسیب اقلیم کشاورزی استان کرمان برای الگوی کشت زمستانه سیب زمینی با استفاده از سامانه اطلاعاتجغرافیایی و روش تحلیل سلسل مراتبی انجامگردید. مواد و روشها: منطقه مورد مطالعه استان کرمان بود و پایگاه دادههای اقلیمی بر اساس دوره مشترک (2007-1989) آماری پارامترهای میانگین دمای حداکثر و حداقل روزانه، سرعت باد، بارش، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی تمام ایستگاههای سینوپتیک و اقلیمشناسی پوشش دهندهی منطقه مورد مطالعه ایجاد گردید. شاخصهای اقلیمی مورد استفاده برای ارزیابی تناسب الگوی کشت زمستانه سیبزمینی عبارتند از طول دوره رشد، نیازحرارتی و نیاز فتوپریودی و احتمال وقوع تنشهای حرارتی. شروع، پایان و طول دوره رشد از طریق آستانههای دامنه بردباری سیب زمینی و بر اساس میانگین آمار بلندمدت اقلیمی تعیین شد. نیازهای حرارتی و فتوپریودی بر اساس شاخص روز فیزیولوژیک محاسبه گردید. تنشهای حراراتی هم شامل تنشهای گرما، سرما و یخزدگی بود که احتمال وقوع آنها در طول دوره رشد ارزیابی گردید. لایه شیب منطقه نیز از نقشه مدل رقومی ارتفاع با دقت 250متر با استفاده از نرمافزار ArcGIS9x ایجاد گردید. تحلیلهای آماری شامل محاسبه روایط رگرسیونی و ضریب همبستگی شاخصهای اقلیمی با ارتفاع و سایر شاخص های آماری مرتبط با استفاده از نرم افزار SPSS و تحلیلهای مکانی و زمینآماری با استفاده از نرمافزار ArcGIS9x انجام گرفت. ارزش وزنی لایههای مکانی ایجاد شده به روش تحللیل سلسله مراتبی تعیین شد. در مرحله آخر شاخص های اقلیمی کشاورزی، به منظور تعیین میزان تناسب اقلیمی استان کرمان برای الگوی کشت زمستانه سیبزمنینی همپوشانی گردید. یافتهها: بر اساس نتایج حاصل حداکثرطول دوره رشد ) 110 تا 140روز( برای الگوی زمستانه در ایستگاه های کهنوج، جیرفت و بم و حداقل آن (کمتر از 10 روز ) در ایستگاههای بافت و شهر بابک مشاهده گردید. ارزیابی شاخصهای تنشهای حرارتی نشان داد احتمال وقوع تنش سرما برای قسمتهایی از مناطق جنوبی با ریسکی کمتر از 15 تا 20 درصد و برای مناطق مرتفع مرکزی، شمال و غربی استان بسیارزیاد است. بر اساس نتایج، ایستگاه کهنوج با احتمال وقوع تنش 25 درصد بیشترین ریسک تنش گرما را دارد، احتمال وقوع تنش در ایستگاههای جیرفت و بم به ترتیب تا 20 و 7 درصد کاهش می یابد. در سایر ایستگاه ها احتمال بروز تنش گرما بسیار کم است. ارزیابی شاخص روزهای فیزیولوژیک نشانداد کمترین مقدار این شاخص صفر ) در ایستگاه های بافت و شهر بابک( و بیشترین مقدار آن بیش از 130 روز (ایستگاه کهنوج) است. نتایج وزندهی لایهها به روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد، وزن شاخصهای تعداد روزهای فیزولوژیک، احتمال وقع تنش یخ زدگی، احتمال وقوع تنش سرما، احتمال قوع تنش گرما و شیب به ترتیب به میزان 4206/0، 2028/0، 1947/0، 138/0و 0439/0 و با ضریب دقت 035/0 برآورد شد. نتیجهگیری: نتایج حاصل از پهنهبندی اقلیمی_کشاورزی به روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد قسمتی از مناطق جنوبی و شرقی استان از لحاظ اقلیمی برای الگوی کشت زمستانه مناسب و مناطق مرتفع غربی و مرکزی ضعیف تا نامناسب است، همچنین مناطق شرقی استان شامل دشت لوت است که به دلایل خاص اکولوژیک از توان لازم برای کاربری کشاورزی برخوردار نیست. | ||
کلیدواژهها | ||
اقلیمشناسی کشاورزی؛ روز فیزیولوژیک؛ طول دوره رشد؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ مقایسات زوجی | ||
مراجع | ||
1. Arabi, Z., Kabosi, K., Rezvan Talab, N., and Tork Lale Bagh, J. 2016. Effect of irrigation and Super-absorbent hydrogels on morphological characteristics, yield and essential oil of anise (Pimpinella anisum L.). J. Crop. Prod., 8(3): 51-66. 2. Allahdadi, I. 2001. Effect of superabsorbent hydro gels in reducing drought. Proceedings of the second technical-educational of agricultural and industrial applications superabsorbent hydrogels, Polymer and Petrochemical Institute, Iran. 3. Chaghamirza, K., and Farshadfar, E. 2005. Study of relationships between yield and yield components in chickpea. Abstracts of the 9th Iranian Congress of Crop Science and Plant Breeding, College of Agriculture, University of Tehran, Karaj. 4. Chehel Gordi, A., Saffari, M., and Abboshahi, R. 2015. Effect of super absorbent polymer, potassium sulphate and farmyard manure on physiological characteristics of millet (Setaria italica) optimum irrigation and drought stress conditions. J. Crop. Prod., 7(2): 43-60. 5. Ghassemi-Golezani, K., Dalil, B., Muhammadi-Nasab, A.D., and Zehtab- Salmasi, S. 2008. The response of chickpea cultivars to field water deficit. Not. Bot. Hort. Agrobot., 36: 25-28. 6. Jalileans, J., Modarres Sanavi, A.M., and Sabagh pour, H. 2005. The effects of density and supplemental irrigation on yield, yield components and protein of pea cultivars in rainfall condition. Agr. Sci. Nat. Res., 12(5): 9-1. 7. Johansen, C., Krishnamurthy, L., Saxena, N.P., and Sethi, S.C. 2002. Genotypic variation in moisture response of chickpea grown under line– sources sprinklers in a semi– arid tropical environment. Field Crop Res., 37: 103-112. 8. Karimi, A., and Naderi, M. 2007. The investigation of super absorbent polymer effect on corn yield and water use efficiency of forage corn in different soil textures. Water soil and plant Agr., 7(3): 187-199. 9. Leport, L., Turner, N.C., French, R.J., Barr, M.B., Dude, R., Davies, S.L., Tennant, D., and Siddique, K.H.M. 1999. Physiological response of chickpea genotypes to terminal drought in a Mediterranean type environment. Eur. J. Agron., 11(3- 4): 279- 291. 10. Liu, F., Jensen, C.R., and Andersen, M.N. 2004. Drought stress effect on carbohydrate concentration in soybean leaves and pods during early reproductive development: its implication in altering pod set. Field Crop Res., 86: 1–13. 11. Mohammadi, GH., Ghasemi Golezani, K., Javanshir, A., and Moghaddam, M., 2006. The influence of water limitation on the yield of three chickpea. Sci. Tech. Agr. Nat. Res., 10(2): 109-120. 12. Nielsen, D.C. 2001. Production functions for chickpea, field pea, and lentil in the central Great Plains. Agron. J., 93: 563-569. 13. Pacucci, G., Troccoli, C., and Leoni, B. 2006. Effects of supplementary irrigation on yield of chickpea genotypes in a Mediterranean climate. Agr. Engineering International: CIGR. E. J., 3: 1-9. 14. Padman, D.R., Porwal, B.L., and Patel, J.C. 1994. Effect of levels of irrigation nitrogen and jalas hakti on growth and yield indian mustard. Indian J. Agr., 39: 599-603. 15. Pour Ismail, P., Habibi, D., Tavasoli, A., Zahedi, H., and Tohidi-Moghadam, H.R. 2009. The effect of super absorbent polymer on physiological and agronomic traits of different red bean varieties under drought stress in green house condition. Plant management of Ecosystems, 6(21): 92-75. 16. Sabokdast, M., and Khial-Parast, F. 2003. Effects of water stress on soluble protein and proline amino acid of three Iranian chickpea cultivars. J. Agon., 5(2): 29-37. 17. Silim, S.N., Saxena, M.C., and Erskine, W. 1993. Adaptation of lentil to the Mediterranean environment. C. Factors affecting yield under drought conditions. Exp. Agric., 29: 9-19. 18. Tuba Bicer, B., Narin Kolender, A., and Akar, D.A. 2004. The effect of irrigation on spring-sown chickpea. J. Agro. Asian Netw. Sci. Information, 3: 154-158. 19. Ullah, A.J., Bakht, M., Shafi, W., and Islam, A. 2002. Effect of various irrigations levels on different chickpea varieties. Asian J. Plant Sci., 1(4): 355- 357. 20. Zhang, H., Pala, M., Oweis, T., and Harris, H. 2002. Water use and water use efficiency of chickpea and lentil in a Mediterranean environment. Aus. J. Agric. Res., 51: 295-304. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,289 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,367 |