
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,608,382 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,199,991 |
تغییرپذیری مکانی ویژگیهای خاک در یک واحد نقشه تناسب کیفی (مطالعه موردی: کشت سویا در منطقه آستانه، استان گیلان) | ||
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
مقاله 10، دوره 7، شماره 1، فروردین 1396، صفحه 139-146 اصل مقاله (775.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2017.9709.1574 | ||
نویسندگان | ||
سعید اسدی1؛ نفیسه یغمائیان مهابادی* 2 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه گیلان | ||
2استادیار گروه علوم خاک دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
چکیده سابقه و هدف: نقشههای خاک، منبع معمول و رایج اطلاعات خاک برای ارزیابی تناسب اراضی هستند و تهیه آنها، همواره از مهمترین بخشهای مطالعات خاک محسوب میشود. در واقع، نقشهبرداری خاک در مدیریت اراضی تأثیر بهسزایی دارد، زیرا بهعنوان منبع دادههایی از خاک محسوب میشود که بهمنظور تصمیمگیری در مورد تناسب اراضی برای اهداف مختلف، مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین، دقت نقشههایی که برای توصیه کشت محصول استفاده میشوند، به دقت نقشه خاک بستگی دارد .از آنجا که خاک، یک سیستم پیچیده است و عوامل مؤثر بر تغییر و تحولات آن به خوبی قابل شناسایی نیستند، بنابراین تهیه نقشههایی از خاک، که توانایی نمایش پراکنش و تغییرات خاک را داشته باشند، یکی از دغدغههای اصلی خاکشناسان میباشد. پژوهش حاضر بهمنظور ارزیابی کیفی تناسب بخشی از اراضی منطقه آستانه استان گیلان برای کشت آبی سویا و بررسی میزان تغییرپذیری مکانی ویژگیهای خاک، در یکی از واحدهای نقشه تناسب کیفی بهدست آمده در منطقه مطالعاتی انجام شد. مواد و روشها: بهمنظور ارزیابی کیفی تناسب اراضی منطقه مورد مطالعه، 24 خاکرخ حفر گردید. پس از تعیین خاکرخهای شاهد، انجام آزمایشهای لازم و ردهبندی خاکها، ارزیابی تناسب کیفی واحدهای اراضی بر اساس نتایج خاکرخ شاهد مربوط به هر واحد، به روش پارامتریک انجام شد. در مرحلة بعد، بهمنظور آگاهی از چگونگی تغییرپذیری مکانی ویژگیهای خاک، در یکی از واحدهای نقشه تناسب کیفی بهدست آمده، 76 نمونه خاک سطحی (صفر تا 30 سانتیمتر) برداشت شد. نمونهبرداری در قالب الگوی نمونهبرداری شبکهای منظم، در پلاتی به ابعاد 80×380 متر و با فواصل 20×20 متر انجام پذیرفت. پس از اندازهگیری ویژگیهای خاک شامل درصد رس، سیلت، شن، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل، pH و قابلیت هدایت الکتریکی خاک، پهنهبندی متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از روش کریجینگ معمولی صورت گرفت. یافتهها: نتایج ارزیابی تناسب کیفی نشان داد که منطقه مورد مطالعه برای کشت سویا، تناسب متوسط (S2) و بحرانی (S3) دارد و محدودیت اصلی برای کشت این محصول، وضعیت زهکشی منطقه میباشد. توصیف آماری ویژگیهای خاکی مطالعه شده در واحد اراضی با کلاس تناسب کیفی S3 نشان داد که از بین ویژگیهای مورد بررسی، pH با 03/1 درصد و قابلیت هدایت الکتریکی خاک با 35/24 درصد به ترتیب دارای کمترین و بیشترین ضریب تغییرات هستند. تحلیل تغییرنماها حاکی از آن بود که تمامی متغیرها دارای ساختار مکانی هستند؛ بهطوریکه دامنه تاثیر تغییرنماها از 1/22 متر برای pH تا 120 متر برای قابلیت هدایت الکتریکی خاک در نوسان بود. نقشههای کریجینگ نشان میدهند که ویژگیهای خاک در منطقه مورد مطالعه الگوی تصادفی نداشته و دارای پراکنش مکانی میباشند. از آنجا که نقشههای کریجینگ، مربوط به واحد اراضی با کلاس تناسب کیفی S3w میباشد، بیانگر آن است که تعمیم کلاس تناسب خاکرخ شاهد، به کل واحد نقشه و یکنواخت فرض کردن ویژگیهای خاک در واحدهای نقشههای تناسب کیفی، دور از واقعیت و گمراه کننده است. نتیجهگیری: الگو و پراکنش مکانی ویژگیهای خاک میتواند حتی در یک مزرعه و تحت مدیریت یک زارع نیز متفاوت باشد. استفاده از واحدهای نقشة خاک بهعنوان واحدهای نقشه تناسب اراضی بهدلیل تعمیم نتایج خاکرخ شاهد به کل واحد خوشبینانه است و استفاده از این چنین نقشهای بهمنظور برنامهریزی استفاده از اراضی، واقعیت این واحدها را نشان نداده و از قابلیت اعتماد کافی برخوردار نیست. با این وجود استفاده از اطلاعات سایر خاکرخها علاوه بر خاکرخ شاهد و بکارگیری علم زمین آمار میتواند دقت و کیفیت نقشههای تناسب اراضی را ارتقا دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی کیفی تناسب اراضی؛ تغییرنما؛ کریجینگ؛ نقشهبرداری خاک | ||
مراجع | ||
1.Afshar, H., Salehi, M.H., Mohammadi, J., and Mehnatkesh. A. 2009. Spatial variability of soil properties and irrigated wheat yield in a quantitative suitability map, a case study: Shahr-e-Kian area, Chaharmahal va-Bakhtiari province. J. Water Soil. 23: 1. 161-172. (In Persian) 2.Barba, J., Yuste, C.J., Martinez-Vilalta, J., Poyatos, R., and Lloret, F. 2011. Spatial variability of soil respiration in a heterogeneous and ecotonal Mediterranean forest in NE Iberian Peninsula. Proc. 5th Eur. Geosci. Union General, Assembly, 3-8 April, Vienna, Austria. 3.Geypens, M., Vanongeval, L., Vogels, N., and Meykens, J. 1999. Spatial variability of agricultural soil fertility parameters in a Gleyic Podzol of Belgium. Precis. Agric. 1: 319-326. 4.Jin, J., and Jiang, C. 2002. Spatial variability of soil nutrients and site specific nutrient management in the P.R. China. Comput. Electron. Agric. 36: 165-172. 5.Karlen, D.L., Sadler, E.J., and Busschaer, W.J. 1990. Crop yield variation associated with coastal plain soil map units. Soil Sci. Soc. Am. J. 54: 859-865. 6.Keshavarzi, A., Sarmadian, F., and Abbasi, A. 2011. Spatially-based model of land suitability analysis using Block Kriging. Aust. J. Crop. Sci. 5: 12. 1533-1541. 7.Lopez-Granados, F., Jurado-Exposito, M., Atenciano, S., Garoa, A., Sanchez, M., and Garcia, L. 2002. Spatial variability of agricultural soil parameters in Southern Spain. Plant Soil. 246: 97-105. 8.Niekerk, A.V. 2010. A comparison of land unit delineation techniques for land evaluation in the Western Cape, South Africa. Land Use Policy. 27: 937-945. 9.Safari, Y., and Esfandiarpour Boroujeni, I. 2013. The effect of intra-unit variability of the detailed soil map on the results of qualitative land suitability evaluation (a case study: main irrigated crops in the Shahrekord plain). J. Sci. Technol. Agric. Natur. Resour. Water Soil Sci. 17: 65. 101-111. (In Persian) 10.Salehi, M.H., and Khademi, H. 2008. Fundamentals of soil survey. Isfahan Technol. Univ. Press. 210p. (In Persian) 11.Soil Survey Staff. 1996. Soil Survey Laboratory Methods Manual. Report No. 42, USDA, NRCS, NCSS, USA. 12.Soil Survey Staff. 2014. Keys to Soil Taxonomy, 12th ed., NRCS, USDA, 358p. 13.Sys, C., Van Ranst, E., and Debaveye, J. 1991. Land Evaluation. Part I: Principles in land evaluation and crop production calculations. Agricultural Publications No. 7. General Administration for Development Cooperation Place, Brussels, Belgium, 274p. 14.Yemefack, M., Rossiter, D.G., and Njomgang, R. 2005. Multi-scale characterization of soil variability within an agricultural landscape mosaic system in southern Cameroon. Geoderma. 125: 117-143. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,289 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 493 |