
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,644,770 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,242,164 |
مشخصات و ردهبندی برخی خاکهای بادرفتی دارای لملا در مناطق خشک (مطالعه موردی: منطقه زواره، شمال شرق استان اصفهان) | ||
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
مقاله 9، دوره 7، شماره 2، شهریور 1396، صفحه 151-165 اصل مقاله (1.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2017.11392.1657 | ||
نویسندگان | ||
جواد گیوی* 1؛ نفیسه یغمائیان مهابادی2 | ||
1عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد | ||
2دانشجوی سابق دکتری علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد و عضو فعلی هیئت علمی گروه علوم خاک دانشگاه گیلان | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: خاکهای لسی که هم در مناطق خشک و هم در مناطق مرطوب یافت میشوند، از شایعترین خاکهائی هستند که در رسوبات بادی تشکیل میشوند. لملاها بهصورت بندهای نازک در خاکهای آبرفتی و بادرفتی و در زمیننماهای گوناگون مشاهده میشوند. هر لملا از لملای دیگر توسط بندهایی با مقدار رس کمتر جدا میگردد. لملاها در افزایش قابلیت نگهداری آب و مواد غذایی خاکهای درشتبافت نقش دارند. همچنین در مطالعات باستانشناسی و ژئومورفولوری بهعنوان نشانگر سن تقریبی خاک بهکار می-روند. هدف این پژوهش مطالعه ماکرو مورفولوژی، میکرو مورفولوژی و ویژگی های فیزیکی و شیمیائی برخی خاکهای لسی دارای لملا در منطقه زواره استان اصفهان بوده است. مواد و روشها: منطقه مورد مطالعه در بیست کیلومتری شرق زواره، شهرستان اردستان، شمال شرقی استان اصفهان واقع شده است. این منطقه دارای متوسط بارندگی سالیانه 110 میلیمتر و میانگین دمای سالیانه 5/19 درجه سانتیگراد میباشد. مواد مادری آن بادرفت و سیمای اراضی محدوده، دشت دامنهای است. تعداد هشت خاکرخ در خاکهای موردمطالعه حفر، تشریح و از تمامی افقهای آنها، نمونههای خاک دستخورده بهمنظور بررسی ویژگیهای مورفولوژیکی، فیزیکی و شیمیایی جمعآوری گردید. از بین هشت پروفیل مطالعه شده، در دو پروفیل، بندهایی بارنگ و بافت متفاوت (لملا و قسمت الوویال) مشاهده شد. مطالعات میکروپدولوژی شامل تهیه و تشریح مقطع نازک خاک برای این خاکرخها صورت گرفت. ردهبندی خاک تمامی خاکرخهای مطالعه شده تا سطح فاز سری انجام شد. یافتهها: خاکهای لسی موردمطالعه که همه اریدیسولز هستند، در سه زیررده، چهار گروه بزرگ، چهار زیرگروه، پنج فامیل، هشت سری و هشت فاز سری طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که در بعضی از لایههای خاکهای بادرفتی، لملا وجود داشته و از شرایط لازم افق آرجیلیک برخوردارند. در مرحله ژئوژنیک تشکیل لملا، با کاهش سرعت باد، ذرات ریزتر بهصورت بندهای خیلی نازک افقی، موازی با بندهای ذرات درشت رسوب میکنند. در مرحله پدوژنیک، با توقف یک جبهه رطوبتی در مرز بین لایه ریزدانه و لایه درشت دانه زیر و قبل از اشباع شدن لایه ریزدانه، جبهه رطوبتی آب خود را از طریق تبخیر و یا جذب توسط ریشه از دست میدهد. ذرات رس معلق موجود در جبهه رطوبتی، پس از تبخیر رطوبت این جبهه در جدار منافذ و یا روی سطح ذرات شن و سیلت تشکیل فیلم رسی میدهند. به مرور زمان، این فیلم ضخیمتر و از قطر منافذ لایه ریزدانه کاسته می-شود تا اینکه نهایتاً لملا تشکیل شود. وقوع انقطاع سنگی در عمق 140 سانتیمتری و پرشدگی منافذ کانالی توسط کریستال-های گچ پدوژنیک، تشکیل پدوژنتیک لملا را تسریع میکند. در اثر تخریب کانیهای آهندار اولیه موجود در مواد تشکیلدهنده لملاها، آهن داخل این کانی ها خارج و پس از اکسید شدن در سطح لملاها رسوب میکند. نتیجهگیری: زمانی که سرعت باد کم میشود، ذرات با بافت ریزتر بهصورت بندهای خیلی نازک افقی، موازی با بند های درشت دانه رسوب میکنند. این مرحله از تشکیل لملا، ژئوژنیک میباشد. مرحله پدوژنیک از زمانی شروع میشود که یک جبهه رطوبتی قبل از اشباع شدن لایه ریزدانه در مرز بین این لایه و لایه درشت دانه زیر، مدتی توقف میکند و توسط ریشه جذب و یا تبخیر میشود. ذرات رس معلق موجود در جبهه رطوبتی، پس از تبخیر این جبهه در جدار منافذ و یا روی سطح ذرات شن و سیلت تشکیل پوشش رسی میدهند. به مرور زمان، این پوشش ضخیمتر و از قطر منافذ لایه ریزدانه کاسته می-شود تا اینکه نهایتاً لملا تشکیل شود. | ||
کلیدواژهها | ||
آرجیدز؛ افق آرجیلیک؛ انقطاع سنگی؛ خاکهای بادرفتی؛ لملا | ||
مراجع | ||
1.Bockheim, J.G., and Hartemink, A.E. 2013. Classification and distribution of soils with lamellae in the USA. Geoderma. 206: 92-100. 2.Folks, H.C., and Riecken, F.F. 1956. Physical and chemical properties of some Iowa soil profiles with clay-iron bands. Soil Sci. Soc. Am. Proc. 20: 575-580. 3.Furquim, S.A.C., Coltrinari, L., Ferreira, R.P.D., Castro, S.S., and Pugliese, G.R. 2013. Lamellae formation processes in tropical soils in southeastern Brazil. Catena. 107: 15-25. 4.Gile, L.H. 1979. Holocene soils in eolian sediments of Bailey County, Texas. Soil Sci. Soc. Am. J. 43: 994-1003. 5.Givi, J., and Sohrabi, A. 2005. The role of soil classification at phases of series level in land suitability evaluation and yield prediction. Eurasian Soil Sci. 38: 49-54. 6.Holliday, V.C., and Rawling, J.E. 2006. Soil-geomorphic relations of lamellae in eolian sand on the High Plains of Texas and New Mexico. Geoderma. 131: 154-180. 7.Mc Lean, E.O. 1982. Soil pH and lime requirement. P 199-224, In: A.L. Page (Ed.), Methods of soil analysis. Part 2, 2nd ed., American Society of Agronomy and Soil Science Society of America, Madison, WI. 8.Rawling, J.E. 2000. A review of lamellae. Geomorph. 35: 1-9. 9.Roades, J.D. 1982. Soluble salts. P 167-178, In: A.L. Page (Ed.), Methods of soil analysis. Part 2, 2nd ed., American Society of Agronomy and Soil Science Society of America, Madison, WI. 10.Schaetzl, R.J. 2001. Morphologic evidence of lamellae forming directly from thin clayey bedding planes in a dune. Geoderma. 99: 51-63. 11.Schaetzl, R.J., and Anderson, S. 2005. Soil genesis and geomorphology. Cambridge University Press, New York, 817p. 12.Schoenberger, P.J., Wysocki, D.A., Benham, E.C., and Broderson, W.D. 2002. Field book for describing and sampling soils, Version 2. National Resources Conservation Service, National Soil Survey Center, Lincoln, NE, USA. 13.Soil Survey Staff. 1999. Soil Taxonomy. 2nd ed., Handbook No. 436, United States Department of Agriculture and National Resources Conservation Service, Washington DC, USA, 869p. 14.Soil Survey Staff. 2014. Kellogg Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigations Report No. 42, Version 5.0. U.S. Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service, 1001p. 15.Soil Survey Staff. 2014. Keys to Soil Taxonomy. 12th ed., United States Department of Agriculture and National Resources Conservation Service, Washington DC, USA, 360p. 16.Stoops, G. 2003. Guidelines for analysis and description of soil and regolith thin sections. Soil Science Society of America, Madison, Wisconsin, USA, 184p. 17.Van Wambeke, A., and Forbes, T. 1986. Guidelines for using “Soil Taxonomy” in the names of soil map units. SMSS Technical Monograph No. 10, Cornell University, Ithaca, N.Y., USA, 75p. 18.Wright, J.S. 2001. “Desert” loess versus “glacial” loess: Quartz silt formation, source areas and sediment pathways in the formation of loess deposits. Geomorph. 36: 231-256. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,386 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 645 |