دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها631
تعداد مقالات6,584
تعداد مشاهده مقاله8,926,634
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,456,907
محمود سلطانی, شهرام, کاووسی, مسعود, شکوری, مریم, الله قلی پور, مهرزاد, پیکان, مریم. (1396). بررسی رفتار فسفرقابل‌استفاده تحت شرایط غرقابی در خاکهای شالیزاری پس از کاربرد کود فسفره. , 24(6), 25-46. doi: 10.22069/jwsc.2018.13698.2840
شهرام محمود سلطانی; مسعود کاووسی; مریم شکوری; مهرزاد الله قلی پور; مریم پیکان. "بررسی رفتار فسفرقابل‌استفاده تحت شرایط غرقابی در خاکهای شالیزاری پس از کاربرد کود فسفره". , 24, 6, 1396, 25-46. doi: 10.22069/jwsc.2018.13698.2840
محمود سلطانی, شهرام, کاووسی, مسعود, شکوری, مریم, الله قلی پور, مهرزاد, پیکان, مریم. (1396). 'بررسی رفتار فسفرقابل‌استفاده تحت شرایط غرقابی در خاکهای شالیزاری پس از کاربرد کود فسفره', , 24(6), pp. 25-46. doi: 10.22069/jwsc.2018.13698.2840
محمود سلطانی, شهرام, کاووسی, مسعود, شکوری, مریم, الله قلی پور, مهرزاد, پیکان, مریم. بررسی رفتار فسفرقابل‌استفاده تحت شرایط غرقابی در خاکهای شالیزاری پس از کاربرد کود فسفره. , 1396; 24(6): 25-46. doi: 10.22069/jwsc.2018.13698.2840

بررسی رفتار فسفرقابل‌استفاده تحت شرایط غرقابی در خاکهای شالیزاری پس از کاربرد کود فسفره

مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک
مقاله 2، دوره 24، شماره 6، بهمن و اسفند 1396، صفحه 25-46    اصل مقاله (1.68 M)
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2018.13698.2840
نویسندگان
شهرام محمود سلطانی* 1؛ مسعود کاووسی2؛ مریم شکوری3؛ مهرزاد الله قلی پور4؛ مریم پیکان5
1موسسه تحقیقات بنج کشور
2عضو هیات علمی - موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
3دانشجوی دکتری
4عضو هیات علمی- موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
5کارشناس آزمایشگاه شیمی خاک موسسه تحقیقات برنج کشور
چکیده
سابقه و هدف : فسفر پس از نیتروژن یکی از عوامل محدودکننده رشد و توسعه برنج بوده و کمبود آن تأثیر بسیار شدیدی بر عملکرد برنج خواهد داشت. علی رغم اهمیت حیاتی فسفر برای کشت برنج در اراضی شالیزاری، بازیافت آن در خاک‌های کشاورزی بسیار پایین و از 25% فسفر افزوده شده نیز کمتر بوده و باقیمانده آن به شکل‌های مختلف در خاک تثبیت و یا با ورود به چرخه هیدرولوژیکی از دسترس گیاه در فصل رشد خارج می‌‌‌شود. اهداف این مطالعه بررسی روند تغییرات زمانی فسفر قابل استفاده، بررسی رفتار فسفر قابل استفاده با معادلات سینتیکی و تاثیر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر روند تغییرات فسفر قابل استفاده و بررسی امکان تقسیط فسفر در خاک‌های شالیزاری می باشد.
مواد و روشها: این پژوهش آزمایشگاهی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی و در سه تکرار شامل نوع خاک در 6 سطح، مقدار کود فسفره در دو سطح (صفر و 45 کیلوگرم در هکتار پنتا اکسید فسفرP2O5 ) به انجام رسید. 5/2 گرم خاک با کمک 5 میلی‌لیتر آب به شرایط غرقابی رسید. پس از افزودن تیمار فسفر به خاکهای اشباع شده، براساس تقویم زمانی متفاوت، عصاره‌گیری شد. در نهایت مقدار فسفر‌قابل‌استفاده در هریک ار آنها اندازه‌گیری گردید. مقدار فسفر قابل استفاده با استفاده از معادلات سینتیکی مرتبه صفر، اول، دوم، الوویچ ساده، تابع نمایی، و انتشار پارابولیکی برازش و براساس ضرایب تشخیص و اشتباه استاندارد برآورد، معادلاتی که قادر به توصیف رفتار فسفر بودند گزینش و ضرایب آنها تعیین گردید.
یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که در تمام خاکها و علی رغم تفاوت در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها، مقدار فسفر قابل استفاده یک ماه پس از غرقاب به طور معنی‌داری بیشتر(72 درصد ) از مقدار فسفر قابل جذب خاک خاک هوا خشک بود. نمودار رفتار فسفرقابل استفاده طی زمان نشان داد که سرعت افزایش غلظت فسفرقابل استفاده در مراحل اولیه (تا 48 ساعت اولیه) سریع و سپس با گذشت زمان (تا 288 ساعت) به تدریج کاهش یافته و این روند تا 600 ساعت دنبال شده، پس از آن کاهش مقدار فسفرقابل استفاده با سرعت تقریباً ثابتی تا روز آخر آزمون ادامه یافت. معادلات مرتبه یک و دو (بالاترین ضریب تشخیص)و مرتبه صفر و تابع توانی (کمترین خطای استاندارد) به دلیل ضریب تشخیص بالا و خطای استاندارد کم و تقریبا مشابه می توانند سرعت آزاد‌سازی فسفر را بهتر توصیف کنند. در بین معادلات گزینش شده تنها شیب منحنی معادله مرتبه دوم با تمام ویژگی‌‌‌های شیمیایی و فیزیکی خاک‌ها همبستگی (منفی یا مثبت ) معنی‌داری را نشان داد. (اسیدیته (*51/0-) و کربن آلی (*51/0-)، کربنات کلسیم معادل (**68/0)، فسفر قابل جذب در شرایط غیر غرقابی (*51/0-) و غرقابی (*51/0-) ، درصد شن (**68/0 ) و درصد رس (**60/0- )) و بنابراین می‌تواند معادله نهایی برای توصیف رفتار فسفر خاکهای شالیزاری مورد مطالعه باشد.
نتیجه گیری: نتایج بر کاهش 50 درصد فسفر افزوده شده قبل از 300 ساعت یا 12 روز(مرحله رویشی) و 70 درصد در حدود 1400 ساعت یا دو ماه(شروع مرحله زایشی گیاه برنج) تاکید داشته و می تواند مبنای مطالعات تقسیط فسفر قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها
فسفر؛ شرایط غرقابی؛ معادلات سینتیکی
مراجع
-1.Aharoni, C., Sparks, D., Levinson, L., and Raviana, J. 1991. Kinetics of soil chemical
reaction. Relationships between empirical equation and diffusion models. Soil Sci. Soc.
Amer. J. 55: 1307-1312.
2.Akhgar, A., and Tofighi, H. 1999. Evaluation of pH, Eh, soluble Fe and available phosphorus
changes at North of Iran paddy soils with and without rice plants. In: Proceeding of 6th
Iranian Congeres of Soil Science. Ferdoosi University, Mashhad, Iran. (In Persian)
3.Archana, K., Prabhakar Reddy, T., Anjaiah, T., and Padmaja, B. 2016. Effect of dose and time
of application of phosphorous on yield and economics of rice grown on P accumulated soil.
Inter. J. Sci. Environ. Technol. 5: 5. 3309-3319.
4.Barrow, N.J. 1979. The effects of temperature on the reactions between inorganic phosphate
and soil. J. Soil Sci. 30: 271-279.
5.Biabanaki, F., and Hosainpoor, A.R. 2007. Kin etic of phosphorus desorption and correlation
of kinetics medels coefficient with some of soil characters and plant indexes at some soils of
Hamedan. J. Sci. Technol. Agric. Natur. Resour. 11: 491-503. (In Persian)
6.Bubba, M.O., Arias, C.A., and Porix, H. 2003. Phosphorus adsorption maximum of sands for
use as media in subsurface flow cultivated reed beds as measured by the Langmuir
adsorption isotherms. Water Research. 37: 3390-3400.
7.Chen, Y.S.R., James, N.B., and Werner, S. 1973. Kinetic study of phosphate reaction with
aluminum oxide and kaolinite. Environmental Science and Technology. 7: 4. 327-332.
8.Chien, S.H., and Clayton, W.R. 1980. Application of Elovich equation to the kinetics of
phosphate release and sorption in soils. Soil Sci. Soc. Amer. J. 44: 265-268.
9.Dhillon, N.S., and Dev, G. 1988. Transformation of soil inorganic phosphorus reactions under
various crop rotations. J. Ind. Soc. Soil Sci. 39: 709-713.
10.Fox, R.L., and Kamprath, E. 1970. Phosphate sorption isotherms for evaluation the
phosphate requirements of soils. Soil Science Society of American Proceeding. 34: 902-907.
11.Freese, D., Van Riemsdijk, W.H., and Vander Zee, S. 1995. Modeling phosphate sorption
kinetics in acid soils. Eurp. J. Soil Sci. 46: 239-245.
12.Garcia-Rodeja, I., and Gil-Sotres, F. 1997. Prediction of parameters describing phosphorus
desorption kinetics in soils of Galicia (Northwest Spain). J. Environ. Qual. 26: 1363-1369.
13.Gee, G.W., and Bauder, J.W. 1986. Particle-size analysis. P 383-411, In: A. Klute (Ed.),
Methods of Soil Analysis. Part I. Physical and Mineralogical Methods. 2nd ed., Madison,USA.
14.Goldberg, S., Scalera, E., and Adamo, P. 2008. Molybdenum adsorption by volcanic Italian
soils. Communication in Soil Science and Plant Analysis. 39: 693-706.
15.Gorgin, N., Fekri, M., and Sadegh, L. 2011. Impact of organic-matter application on
phosphorus-desorption kinetics in two agricultural soils in southeastern Iran. Communication
in Soil Science and Plant Analysis. 42: 514-527.
16.Griffin, R.A., and Jurinak, J.J. 1973. Kinetics of the phosphate interaction with calcite.
Soil Science Society of American Proceeding. 38: 75-79.
17.Halford, I.C.R. 1980. Greenhouse evaluation of four phosphorous Soil tests in relation to
phosphate buffering and labile phosphate in soils. Soil Sci. Soc. Amer. J. 44: 555-559.
18.Jabari, H., and Bostani, A. 2004. Kinetic of available phosphorus changes in presence of
municipal waste at some soils of Iran. Iran. J. Soil Water Res. 45: 2. 211-219. (In Persian)
19.Jackson, M.L. 1958. Soil chemical Analysis. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
20.Khan, M.S., Zaidi, A., and Wani, P.A. 2007. Role of phosphate – solubilizing
microorganisms in sustainable agriculture- A review. Agron. Sustain. Dev. 27: 29-43.
21.Javid, S., and Rowell, D.L. 2002. A laboratory study of the effect of time and temperature on
the decline in Olsen P following phosphate addition to calcareous soils. Soil Use
Management. 18: 127-134.
22.Kumar, A.D.V.S.L.P., Rao, M.S., and Satyanarayana, M. 2015. Influence of soil test based
application of phosphorous fertilizers on yield of paddy: A case study in khammam District
of Andhra Pradesh. J. Rice Res. 8: 1. 48-50.
23.Laegreid, M., Bockman, O.C., and Kaarstad, O. 1999. Agriculture, Fertilizer and the
Environement. CABI Publishing, Porsgrunn, Norway.
24.Lindsay, W.L., Velke, P.G., and Chien, S.H. 1989. Phosphate minerals. P 1089-1130,
In: J.B. Dixon and S.B. Weed (Eds.), Minerals in Soil Environments. 2nd ed., SSSA Book
Series No. 1, Madison, WI. USA.
25.Loeppert, R.H., and Suarez, G.L. 1996. Carbonates and Gypsum. Methods of soil analysis.
Part 3: Chemical methods. Madison, Wisconsin, USA.
26.Malakooti, M.J., and Kavoosi, M. 2004. Balanced Nutrition of Rice. Sena publication
company, Tehran, Iran. (In Persian)
27.Mc Dowell, R.W., and Sharpley, A.N. 2003. Phosphorus solubility and release kinetics as a
function of soil test P concentration. Geoderma. 112: 143-154.
28.Meena, R.K., Neupane, M.P., and Singh, S.P. 2014. Effect of phosphorous levels
and bioorganic sources on growth and yield of rice (Oryza sativa L.). Inter. J. Agric. Sci.
11: 286-289.
29.Najafi, N., and Towfighi, H. 2008. Changes in pH, EC and concentration of phosphorus in
soil solution during submergence and rice growth period in some paddy soils of north of
Iran. Proceedings of the International Meeting on Soil Fertility, Land Management and
Agroclimatology, 29 October-1 November, Kusadasi, Turkey, Pp: 555-567.
30.Najafi, N., and Towfighi, H. 2011. Effects of soil moisture regimes and phosphorus fertilizer
on available and inorganic P fractions in some paddy soils, north of Iran. Iran. J. Water Soil
Res. 42: 2. 257-269. (In Persian)
31.Najafi, N., and Towfighi, H. 2014. Changes in available phosphorus and inorganic native
phosphorus fractions after waterlogging in the paddy soils of north of Iran. J. Sci. Technol.
Agric. Natur. Resour. Water and Soil Science. 18: 67. 151-163. (In Persian)
32.Novak, L.T., and Petschauer, F.J. 1979. Kinetics of the reaction between orthophosphate ions
and Muskegon dune sand. J. Environ. Qual. 8: 312-318.
33.Olsen, S.R., and Khasawneh, F.E. 1980. Use and limitation of physical-chemical criteria for
assessing the state of phosphorus in soils. P 361-404, In: F.E. Khasawneh, E.C. Sample and
E.J. Kamprath (Eds.), the Role of Phosphorus in Agriculture. 361-404. Pub SSSA. Madison,
WI. USA.
34.Ovalles, F.A., and Collins, M.E. 1984. Soil landscape relationships and soil P availability in
North Central Florida. Soil Science Society of American Proceeding. 50: 401-408.
35.Ponnamperuma, F.N. 1972. The Chemistry of submerged soils. Advanced Agronomy.
24: 29-96.
36.Ponnamperuma, F.N. 1978. Electrochemical changes in submerged soils and the growth of
rice. IRRI. Soil and Rice. Los Banos, Laguna, Philippines, Pp: 421-441.
37.Qadeer, R., and Akhtar, S. 2005. Kinetics Study of Lead Ion Adsorption on Active Carbon.
Turk. J. Chem. 29: 95-99.
38.Raeisi, T., and Hossainpoor, A. 2013. Wheat rhizospherial effects on phosphorus desorption
kinetic. Water Soil J. (Agricultural Science and Industry). 27: 4. 780-791. (In Persian)
39.Raeisi, T., and Hossainpoor, A. 2015. Bean rhizospherial effects on phosphorus desorption
kinetic of Shahr-e-Kurd calcareous soils. Know. Water Soil J. 25: 2. 67-80. (In Persian)
40.Safari Sinegani, A.A., and Sedri, S. 2011. Effects of sterilization and temperature on the
decrease kinetic of phosphorus bioavailability in two different soil types. J. Soil Sci. Plant
Nutr. 11: 2. 109-122.
41.Samadi, A., and Gills, R.J. 1999. Phosphorus transformations and their relationships with
calcareous soil properties of Southern Western Australia. Soil Sci. Soc. Amer. J. 63: 809-815.
42.Sharpley, A.N., and Ahuja, L.R. 1983. A diffusion interpretation of soil phosphorus
desorption. J. Soil Sci. 135: 322-326.
43.Singh, A.L., Singh, P.K., and Latha, P. 1988. Effect of split application of phosphorous on
the growth of azolla and low land rice. Fertility Research. 16: 2. 109-117.
44.Sparks, D.L., and Jardine, P.M. 1984. Comparison of kinetic equation of describe K-Ca
exchange in pure and in mixed systems. J. Soil Sci. 138: 115-122.
45.Sparks, D.L. 1999. Kinetics of soil chemical processes. San Diego, CA, Academic Press, Inc.
46.Sui, Y., and Thompson, M.L. 2000. Phosphorus sorption, desorption and buffering capacity
in Molisol. Soil Sci. Soc. Amer. J. 64: 164-169.
47.Toor, G.S., and Bahl, G.S. 1999. Kinetics of phosphate desorption from different soils as
influenced by application of poultry manure and fertilizer phosphorus and its uptake by
soybean. Bio-resource Technology. 69: 117-121.
48.Ustan, S. 2004. Kinetic and equilibrium study of phosphours in soils of Iran. Ph.D. Thesis.
Faculty of Agriculture. Tehran University, Tehran, Iran. (In Persian)
49.Walkley, A., and Black, I.A. 1934. An examination of the Degtjareff method for determining
soil organic matter and a proposed modification of the chromic acid titration method.
Soil Science. 37: 1. 29-38.
50.Wright, R.B., Lockaby, B.G., and Walbridge, M.R. 2001. Phosphorus availability in an
artificially flooded Southeastern floodplain forest soil. Soil Sci. Soc. Amer. J. 65: 1293-1302.
51.Yadav, S.L., Ramteke, J.R., Gedam, V.B., and Powar, M.S. 2004. Effect of time of
application of phosphorus and potassium on the yield and nutrients uptake of rice hybrids.
J. Maharashtra Agric. Univ. 29: 2. 242-243.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 688
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 846


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب