
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,503 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,643,038 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,237,763 |
بررسی کارایی سامانههای آبیاری بارانی اجرا شده در استان گلستان | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 15، دوره 24، شماره 6، بهمن و اسفند 1396، صفحه 257-270 اصل مقاله (513.15 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2018.12201.2670 | ||
نویسندگان | ||
علیرضا کیانی1؛ مجتبی شاکر* 2؛ رحیم طبرسا3 | ||
1استاد بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، | ||
2فارغ التحصیل دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
3کارشناس بخش تحقیقات فنی و مهندسی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: در حال حاضر یکی از راهبردهای موثر جهت استفاده کاراتر از منابع آبی، توسعه سامانههای نوین آبیاری میباشد. در سالهای اخیر، مساحت تحت پوشش سامانههای آبیاری تحت فشار روندی رو به رشد داشته است، در صورتیکه به کیفیت اجرای این سامانه ها (فنی، اجرایی، بهره برداری ، مدیریتی و ادوات) اهمیت کافی داده نشود، انگیزه کشاورزان برای استفاده از این سامانه ها به تدریج کاهش یافته و درنتیجه سطح تحت پوشش آنها نیز کاهش خواهد یافت. طرح حاضر به منظور ارزیابی فنی سامانههای آبیاری بارانی اجرا شده در سطح استان گلستان در سالهای 1391 و 1392 در 21 مزرعه به اجرا درآمد. مواد و روشها: در این مطالعه مشخصات هیدرولیکی سامانهها شامل فشار، دبی، راندمانها، یکنواختی پاشش به همراه سرعت نفوذ آب در خاک و مسایل اجرایی آنها موردبررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج بررسی نشان داده است که 38 درصد از سامانهها از نظر یکنواختی پاشش (DU) و راندمان واقعی در ربع پایین (AELQ) و 48 درصد از نظر ضریب یکنواختی (CU) کمتر از مقادیر قابل قبول بودند. راندمان کاربرد آب (Ea) در 50 درصد از طرح ها بیش از 65 درصد و قابل قبول ولی در 40 درصد از طرحها راندمان کاربرد کمتر از 40 درصد و غیرقابل قبول بود. در39 درصد از طرحها میزان تلفات پاششی ناشی از تبخیر و بادبرگی بیش از 20 درصد بوده که برای یک سامانهی آبیاری بارانی غیر قابل قبول است. مشاهده شده است در عمدهی سامانهها، طراح یک برنامه آبیاری یا نوعی از آبپاش و یا فاصله جابجایی را ارائه میکند، مجری برنامه دیگر و بهرهبردار نیز برنامهی خودش را عمل میکند. مقایسه مقادیر سرعت نفوذ آب در خاک و شدت پاشش آبپاشها حکایت از این مطلب دارد که سنخیتی بین مقادیر اندازهگیری شده با مقادیر طراحی شده و همچنین با مقادیر شدت پاشش آبپاش که در مزرعه اتفاق میافتد، وجود ندارد. از نظر اجرایی برخی از پارامترهای طراحی مانند الگوی کشت، نوع آبپاش، فاصله جابجایی آنها، نوع پمپ تغییر نموده و بطور طبیعی تغییر در هریک از پارامترهای فوق در کلیه مبانی سامانه از جمله برنامه آبیاری اثرگذار است. نتیجهگیری: مهمترین مشکلات سامانههای آبیاری بارانی از نظر مدیریت و بهره برداری آگاهی ناکافی استفاده کنندگان از سامانه و برنامه ریزی آبیاری بود. برای مدیریت و راهبری صحیح از سامانه آبیاری بارانی، نیاز به آموزش مبانی جهت کسب آگاهی کلی از برنامه آبیاری در این سامانه است، که در این زمینه متولیان امور میبایست گامهای موثری بردارند. بطور کلی انگیزهی کشاورزان خصوصاً با پرداخت تسهیلات از طرف متولیان برای اجرای سامانههای آبیاری تحت فشار، زیاد است، ولی برای دستیابی به اهدافی که در اثر اجرای سامانههای آبیاری بارانی دنبال میشوند مانند استفاده بهینه از منابع آبی، هنوز با چالشهای جدی مواجه است. | ||
کلیدواژهها | ||
راندمان آبیاری؛ روشهای آبیاری بارانی؛ استان گلستان | ||
مراجع | ||
- 1.Abasi, F., Naseri, A., Sohrab, F., Baghani, J., Abasi, N., and Akbari, M. 2015. Improve water use efficiency. Organization of research, education and agricultural extension, 68p. (In Persian) 2.Acar, B., Topak, R., and Direk, M. 2010. Impacts of pressurized irrigation technologies on efficient water resources uses in semi-arid climate of konya basin of turkey. Inter. J. Sust. Water Environ. Syst. 1: 1. 1-4. 3.Bloomer, D. 2005. Irrigation Evaluation Code of Practice. Prepared for MAF Policy. Page Bloomer Associates Ltd. 4.Hesam, M., and Kiani, A.R. 2014. Assessment irrigation efficiency in the fields of Golestan province. J. Irrig. Drain. 8: 2. 343-336. (In Persian) 5.John, P.H., Lees, D.M., and English, G.M. 1985. Application performance of travelling irrigators. Project report number 35. NZ Agricultural Engineering Institute, Lincoln University. 6.Kahlown, M.A., Raoof, A., Zubair, M., and Doral Kemper, W. 2007. Water use efficiency and economic feasibility of growing rice and wheat with sprinkler irrigation in the Indus Basin of Pakistan. Agriculture Water Management. 87: 292-298. 7.McIndoe, I. 1999. Testing of irrigation best management guidelines 1998-1999. Report No 4312/1, prepared for MAF Policy. Lincoln Environmental, a division of Lincoln Ventures Ltd. 8.Merriam, J.I., and Keller, J. 1978. Farm irrigation system evaluation: A guide for management. Logan, Utah State University, USA, 276p. 9.Rodríguez-Díaz, J.A., Camacho-Poyato, E., and Blanco-Pérez, M. 2011. Evaluation of water and energy use in pressurized irrigation networks in Southern Spain. J. Irrig. Drain. Eng. 37: 10. 644-650, doi:10.1061/(ASCE) IR.1943-4774. 0000338. 10.Rogers, D.H., Lamm, F.R., Mahbub, A., Trooien, T.P., Clark, G.A., Barnes, P.L., and Mankin, K. 1997. Efficiencies and water losses of irrigation systems. Irrigation Management Series Publication. Kansas State University, Kansas. 11.Rostami, A., Sadrodini, A.A., Nazemi, A.H., and Hasan Niya, R.D. 2014. Assessment infiltration phenomenon in Center Pivot Irrigation System. J. Water Agric. Res. 28: 3. 655-666. (In Persian) 12.Rout, B., Carran, P., and McIndoe, I. 2002. Field Proven Irrigation Efficiency Benchmarks. Report No 4417/2, prepared for Ashburton-Lyndhurst Irrigation Society. Lincoln Environmental, a division of Lincoln Ventures Ltd. 13.Shaker, M., Ghorbani, Kh., and Kiani, A.R. 2015. Evaluate the development of irrigation in the country in the first to fifth development plan with GIS software. The first National Congress of Irrigation and Drainage, Mashhad. (In Persian) 14.Shaker, M., Hesam, M., Kiani, A.R., and Zakeri Nia, M. 2014. Technical evaluation of implemented drip irrigation systems in the gardens of Golestan Province. J. Water Soil Cons. 21: 4. (In Persian) 15.Zarei, Gh., and Sadre Ghaen, H. 2007. Improving irrigation methods to pressure the country's ten-year program of research (goals, challenges and prospects). Proceedings of the National Seminar pressurized irrigation projects and sustainable development, Karaj. Agricultural Engineering Research Institute, March. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,084 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 472 |