
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,632,079 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,227,438 |
ارزیابی مقاومت به زنگ قهوه ای در مرحله گیاه بالغ در تعدادی از ارقام گندم نان | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 5، دوره 26، شماره 3، آبان 1398، صفحه 89-102 اصل مقاله (667.4 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2019.15001.2355 | ||
نویسندگان | ||
مریم ابراهیمیان1؛ علی اصغر نصراله نژاد قمی* 2؛ خلیل زینلی نژاد3؛ سیده ساناز رمضانپور4 | ||
1دانشگاه علوم کشاورزیو منابع طبیعی گرگان | ||
2عضو عیات علمی-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
3عضو هیات علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
4عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: از جمله بیماریهای قارچی مهم گندم در سراسر جهان سه زنگ سیاه ، زرد و قهوهای هستند که باعث کاهش شدید عملکرد آن میشوند. زنگ قهوهای با عاملPuccinia triticina Eriks. یکی از مخربترین بیماریهای گندم درسطح جهان از جمله ایران میباشد، که علاوه بر کاهش عملکرد دانه، باعث افت کیفی آن نیز میگردد. هدف از این پژوهش ارزیابی تعدادی از ارقام گندم نان براساس صفات و شاخصهای مقاومت به زنگ قهوهای با توجه به عملکرد گندم در مرحله گیاه بالغ بود. مواد و روشها: در این پژوهش 41 رقم گندم نان همراه با رقم حساس بولانی تحت شرایط تنش و عدم تنش بیماری واقع در ایستگاه تحقیقاتی عراقی محله گرگان، استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط عدم تنش (با استفاده از قارچکش) و تنش (بدون قارچکش، همراه با سیستم مهپاش و رقم حساس برای گسترش بیماری) مورد بررسی قرار گرفت. شاخصهای مرتبط با مقاومت شامل تیپآلودگی و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) در محیط تنش و صفات مورفولوژیک شامل طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبلچه و وزن هزار دانه در هر دو محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافتهها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ارقام مورد بررسی تفاوت بسیار معنیداری وجود داشت که حاکی از وجود تنوع ﮊنتیکی و امکان گزینش برای مقاومت به بیماری زنگ قهوهای بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد طول سنبله، تعداد دانه در سنبلچه و وزن هزار دانه تحت تاثیر بیماری زنگ قهوهای قرار گرفتند. تیپآلودگی و سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری همبستگی مثبت و بسیار معنیداری (98/0r= ) داشتند. درصد کاهش در تعداد دانه در سنبلچه و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنیداری با شاخصهای مرتبط با مقاومت (تیپآلودگی و AUDPC) نشان دادند. بر اساس تجزیه خوشهای ژنوتیپها در چهار گروه دستهبندی شدند. در گروه مقاوم، ژنوتیپهای ATRI 3856 و اترک؛ در گروه نیمهمقاوم، ژنوتیپهای فرونتانا، ATRI 9717، Gimaza، اروم، IRA9، ATRI 3315، نوید، زارع، 01C0204936، مروارید، احسان و گنبد؛ در گروه نیمهحساس ژنوتیپهای TRI 15593، ATRI 15657، یاواروس، ATRI 537، ATRI 525، SATC 6W، ATRI 527، ATRI 23666 و تجن قرار گرفتند. سایر ژنوتیپها نیز با آلودگی بالا در گروه حساس قرار داشتند. بر اساس منابع ارقام گروه نیمه مقاوم و نیمه حساس میتوانند برای افزایش مقاومت به بیماری در تلاقیها معرفی گردند. نمودار سه بعدی بر اساس شاخص AUDPC، درصد کاهش در تعداد دانه در سنبلچه و وزن هزار دانه ژنوتیپهای ATRI 9717، اروم، IRA9، زارع، مروارید و احسان را به عنوان ژنوتیپهایی با مقاومت بالا و کاهش عملکرد پایین از سایر ژنوتیپها در گروه نیمه مقاوم و نیمه حساس جدا کرد. نتیجهگیری: بر اساس نتایج بدستآمده میتوان اظهار کرد ژنوتیپهای ATRI 3856 و اترک که دارای آلودگی جزئی بودند احتمال دارد دارای ژنهای مقاومت اختصاصی باشند. بنابراین به علت احتمال شکسته شدن مقاومت در زمان کوتاهتر، در استفاده از چنین ارقامی باید دقت بیشتری نمود. ژنوتیپهای اروم، IRA9، زارع، ATRI 9717، مروارید و احسان که در گروه نیمهمقاوم بودند و تاحدودی به بیماری اجازه فعالیت دادند، بهنظر میرسد دارای مقاومت حد متوسط با کاهش عملکرد پایین باشند. بر این اساس میتوان آنها را به عنوان منبع ژنتیکی مقاوم جهت استفاده در برنامههای اصلاحی آتی و یا جهت استفادهی کشاورزان معرفی کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری؛ زنگ قهوه ای؛ درصد کاهش عملکرد | ||
مراجع | ||
1.Aiyong, Q.I., Xing, L.I., Lingzhi, S.H.I., Daqun, L.I.U. and Zaifeng, L.I. 2015. Identification of a Leaf Rust Resistance Gene in the Chinese Wheat Line LB0288. Czech J. Genet. Plant Breed. 51: 2. 43-49.
2.Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop Evapotranspiration- Guidelines for Computing Crop Water Requirements. Irrigation and Drainage, Rome, Italy, 300p.
3.Ali, S., Shah, S.J.A. and Ibrahim, M. 2007. Assessment of wheat breeding lines for slow yellow rusting (Puccinia striiformis West. tritici). Pak. J. Bilol. Sci. 10: 3440-3444.
4.Bolley, H.L. and Pritchard, F.J., 1906. Rust problems: Facts, observations and thecries; possible means of control. North Dakota Agricultural Experment Station. Bulletin, 69p.
5.Castro, A.J., Chen, X., Hayes, P.M., Knapp, S.J., Line, R.F., Toojinda, T. and Vivar, H. 2002. Coincident QTL which determine seedling and adult plant resistance to stripe rust in barley. Crop Sci. 42: 1701-1708.
6.Chelkowski, J. and Stepien, L.2001. Molecular markers for leaf rust resistance genes in wheat. J. Appl. Genet. 42: 2. 117-126.
7.Dadrezaei, S.T., Tabatabai, N., Lakzadeh, I., Jafarnezhad, A., Afshari, F. and Hassan Bayat, Z. 2018. Evaluation of tolerance to leaf rust disease in some selected bread wheat genotypes. Appl. Entomol. Phytopathol. 86: 1. 29-40.(In Persian)
8.Dehghani, H. and Moghaddam, M. 2004. Genetic analysis of latent period of stripe rust in wheat seedlings. J. Phytopathol. 122: 325-330.
9.Francia, E., Tacconi, G., Crosatti,C., Barabaschi, D., Bulgarelli, D., Dall’Aglio, E. and Valè, G. 2005. Marker assisted selection in crop plants. PCTOC, J. Pl. Biotechnol. 82: 317-342.
10.Ghannadha, M.R. 1999. Gene actionfor resistance of wheat to yellow (stripe) rust. Iranian J. Agric. Sci. 30: 397-408. (In Persian)
11.Herrera-Foessel, S.A., Singh, R.P., Huerta-Espino, J., Yuen, J. and Djurle, A. 2005. New genes for leaf rust resistance in CIMMYT durum wheats. Plant Dis. 89: 809-814.
12.Hetzler, J., Eyal, Z., Mehta, Y.R. and Campos, L.A. 1991. Interaction between spot blotch (Cochliobolus sativus) and wheat cultivars. In: Saunders DA, Hettel G., (eds). Wheat for the nontraditional warm Areas. CIMMYT, Mexico, DF, (Mexico). Pp: 146-164.
13.Huerta-Espino, J., Singh, R.P., German, S., Mccallum, B.D., Park, R.F., Chen, W.Q., Bhardwaj, S.C. and Goyeau, H. 2011. Global status of wheat leaf rust caused by Puccinia triticina. Euphytica. 179: 143-160.
14.Johnson, R. 1988. Durable resistance to yellow (stripe) rust in wheat and its implications in plant breeding. In: Simmonds N.W., Rajaram, S. (eds.). Breeding strategies for resistance to the rusts of wheat, CIMMYT, Mexico.Pp: 63-75.
15.Kolmer, J.A. 2003. Postulation of leaf rust resistance genes in selected soft red winter wheats. Crop Sci. 43: 1266-1274.
16.Kolmer, J.A. and Liu, J.Q. 2001. Simple inheritance to leaf rust in two wheat cultivars. Plant Pathol. J. 50: 546-551.
17.Kolmer, J.A. 2005. Tracking wheat rust on a continental scale. Curr. Opin. Plant Biol. 8: 441-449.
18.Lingzhi, S.H.I., Zaifeng, L.I., Xiaodong, W.A.N.G., Zhanhai, K.A.N.G., Lin, Z.H.U., Zhikuan, R.E.N., Xing, L.I. and Daqun, L.I.U. 2016. Genetic Analysis and Molecular Mapping of a Leaf Rust Resistance Gene in the Wheat Line 19HRWSN-129. Czech J. Genet. Plant Breed. 52: 1. 1-5.
19.Marasas, C.N., Smale, M. and Singh, R.P. 2004. The economic impact in developing countries of leaf rust resistance breeding in CIMMYT related spring bread wheat. CIMMYT, Mexico D. F. 33p.
20.Martines, F., Castilla, A. and Barrio,L. 2012. Tolerance to leaf rust(Puccinia triticina) in durum Wheat.13-16 Jun. 11th International Congress of Spanish Association Animal Reproduction. Cordoba.
21.McIntosh, R.A., Wellings, C.R. and Park, R.F. 1995. Wheat Rusts: An Atlas of Resistance Genes. Commonwealth Scientific and Industrial Research Organization, Australia. 200p.
22.Milus, E.A. and Line, R.F. 1986.Gene action for inheritance of durable, high-temperature, adult plant resistances to stripe rust in wheat. Phytopathol.76: 435-441.
23.Nazari, K., Torabi, M., Hassanpour-Hosnei, M., Kashani, A., Hoshyar, R. and Ahmadian-Moghaddam, M.S. 2000. Evaluation of resistance to yellow rustin advanced wheat lines suitable fordry land areas at seedling and adult-plant stages. Seed Plant, 16: 252-262.(In Persian)
24.Peterson, R.F., Campbell, A.B. and Hannah, A.E. 1948. A diagrammatic scale for estimating rust intensity of leaves and stems of cereals. Can. J. Res. 26: 496-500.
25.Rajaram, S. 2005. Role of conventional plant breeding and biotechnology in future wheat production. Turk. J. Agric. 29: 105-111.
26.Roelfs, A.P., Singh, R.P. and Saari, E.E. 1992. Rust diseases of wheat: concepts and methods of diseases Management. CIMMYT, Mexico, DF. 81p.
27.Safavi, S.A., Ahari, A.B., Afshari, F. and Arzanlou, M. 2010. Slow Rusting Resistance in 19 promising wheat lines to yellow rust in Ardabil, Iran. Pak. J. Biol. Sci. 13: 240-244.
28.Sandoval-Islas, J.S., Broers, L.H.M., Mora-Aguilera, G., Parlevliet, J.E., Osada-Kawasoe, S. and Vivar, H.E. 2007. Quantitative resistance and its components in 16 barley cultivars to yellow rust, Puccinia striiformis f. sp. hordei. Euphytica. 153: 295-308.
29.Sadravi, M. 2009. Important diseasesof crop plants. Jehad-e-daneshgahi Mashhad, Mashhad. (In Persian)
30.Sarami, H., Peyghami, A. and Pajuhande, M. 2002. Principles of Mycology. University of Mashhad publication, Mashhad. (In Persian)
31.Shah, S.J.A., Muhmmad, M. and Hussain, S. 2010. Phenotypic and molecular characterization of wheat for slow rusting resistance against Puccinia striiformis Westend. f. sp. tritici. J. Phytopathol, 158: 393-402.
32.Singh, R.P. and Huerta-Espino, J. 1997. Effect of leaf rust resistance gene Lr34 on grain yield and agronomic traits of spring wheat. Crop Sci. 37: 390-395.
33.Singh, R.P., Huerta-Espino, J., Pfeiffer, W. and Figueroa-Lopez, P. 2004. Occurrence and impact of a new leaf rust race on durum wheat in Northwestern Mexico from 2001 to 2003. Plant Dis. 88: 703-708.
34.Singh, R.P., Huerta-Espino, J. and William, H.M. 2005. Genetics and breeding for durable resistance to leaf and stripe rusts in wheat. Turk. J. Agric. For. 29: 121-127.
35.Xing, L., Wang, C., Xia, X., He, Z., Chen, W., Liu, T., Li, Z. and Liu, D. 2014. Molecular mapping of leaf rust resistance gene LrFun in Romanian wheat line Fundulea 900. Mol. Breeding. 33: 931-937.
36.Yahyaoui, A., Singh, R.P. and Wellings, C.R. 2004. Status, Approaches, and Management. Second Regional Yellow Rust Conference for Central and West Asia and North Africa. 22-26 March, Islamabad, Pakistan, 18p.
37.Zhang, J.X., Singh, R.P., Kolmer, J.A., Huerta-Espino, J., Jin, Y. and Anderson, J.A. 2008. Genetics of leaf rust resistance in Brambling wheat. Plant Dis. 92: 1111-1118.
38.Zhou, H., Xia, X., He, Z., Li, X.,Wang, C., Li, Z. and Liu, D. 2013. Molecular mapping of leaf rust resistance gene LrNJ97 in Chinese wheat line Neijiang 977671. Theor. Appl. Genet. 126: 2141-2147.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 635 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 459 |