
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,636,345 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,230,043 |
تاثیر همزمان بزرگنمایی سرریز و آبگیری نسبی بر روی انتقال رسوبات بستر به کانال آبگیر در بندهای انحرافی | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
مقاله 10، دوره 26، شماره 4، مهر و آبان 1398، صفحه 191-206 اصل مقاله (664.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2019.15792.3099 | ||
نویسندگان | ||
داود داود مقامی* 1؛ حسین بانژاد2؛ سیداسدالله محسنی موحد3؛ جواد مظفری3 | ||
1کارشناس آزمایشگاه، گروه مهندسی آب/دانشگاه اراک | ||
2دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد | ||
3استادیار دانشگاه اراک | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: سرریزها به طور گستردهای برای اندازهگیری جریان، انحراف آب و کنترل جریان در کانالهای باز استفاده میشوند. تاکنون غالب سرریزهای استفاده شده در بندهای انحرافی به صورت خطی بودند. در این پژوهش سعی شده است تا با تغییر در بزرگنمایی سرریز، تاثیر این تغییرات بر روی خصوصیات رسوب انتقال یافته در کانال اصلی و کانال آبگیر مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روشها: آزمایشهای تحقیق صورت گرفته در آزمایشگاه هیدرولیک گروه مهندسی آب دانشگاه بوعلی سینا انجام گردید. آزمایشها در فلوم به طول 10 متر، عرض 83 سانتیمتر و ارتفاع 50 سانتیمتر انجام شد. سازههای سرریز، دریچه و کانال آبگیر با متعلقات و مخزن جمع آوری رسوبات نیز طراحی و به مجموعه اضافه شد. برای انجام آزمایشها از ذرات رسوبی غیر چسبنده با دانهبندی تقریبا یکسان و با قطر متوسط 35/0 میلیمتر استفاده گردید. آزمایشها با لایهای از رسوبات با ضخامت 4 سانتیمتر و با شیب 002/0 و در دو دبی 40 و 60 لیتر بر ثانیه صورت گرفت. در ابتدا دریچه آبگیر و دریچه تخلیه رسوب بسته بودند و جریان با دبی کم وارد فلوم گردید تا از روی سرریز عبور کرد. سپس دبی تا 60 و یا 40 لیتر در ثانیه افزایش یافت. در ادامه دریچهها به اندازه مطلوب باز شده و آزمایشها برای مدت زمان معینی صورت گرفت. سپس رسوبات وارده به کانال آبگیر و همچنین رسوبات جمع شده در مش انتهای کانال اصلی جمعآوری، خشک و توزین شده و غلظت رسوبات ورودی به کانال آبگیر و همچنین پاییندست مجرای تخلیه رسوب محاسبه گردید. یافتهها: نتایج نشان داد که با افزایش دبی از 40 لیتر به 60 لیتر غلظت رسوبات وارده به کانال آبگیر در آبگیری نسبی برابر افزایش مییابد. افزایش بزرگنمایی سرریز نیز باعث افزایش غلظت رسوبات وارده به کانال آبگیر در آبگیری نسبی برابر می-شود. افزایش آبگیری نسبی و همچنین افزایش دبی نسبی مجرای تخلیه رسوب نیز باعث افزایش غلظت رسوبات وارده به کانال آبگیر میشود. موارد گفته شده در خصوص مجرای تخلیه رسوب نیز صادق است. بدین مفهوم که افزایش بزرگنمایی، افزایش دبی، افزایش دبی نسبی آبگیری و همچنین افزایش دبی نسبی مجرای تخلیه رسوب، باعث افزایش غلظت رسوب ورودی به مجرای تخلیه رسوب میشود. نتیجهگیری: افزایش بزرگنمایی باعث کاهش هد جریان و همچنین کاهش عمق جریان در بالادست شده و در نتیجه سرعت برشی جریان افزایش مییابد که باعث انتقال بیشتر رسوبات به سمت پاییندست و در نتیجه به سمت کانال آبگیر میشود. افزایش بازشدگی دریچه آبگیر و به تبع افزایش دبی آبگیری نیز باعث افزایش غلظت رسوبات وارده به کانال آبگیر می شود. با این حال افزایش بزرگنمایی و همچنین افزایش دبی نسبی مجرای تخلیه رسوب در راندمان غلظت رسوبات ورودی به آبگیر (نسبت غلظت رسوب کانال آبگیر به غلظت رسوبات منتقل شده در کانال اصلی) تاثیر چشمگیری ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
سرریز؛ بزرگنمایی؛ رسوب؛ آبگیر؛ بند انحرافی | ||
مراجع | ||
1.Abbasi, A. 2004. Experimental study of sediment control at free lateral intake in straight channel. PhD Thesis. University of Tarbiat Modaress. Tehran. Iran. 192p. (In Persian)
2.Avery, P. 1989. Sediment control at intake, A design guide. BHRA, The Fluid Engineering Centre Cranfield, Bedford MK43 OAJ, England. 143p.
3.Chen, H., and Cao, J. 2004. Some 3-D Hydraulic Features of 90 LateralWater-Intake and Its Sediment Control. Proceeding of the 9th Symposium on River Sedimentation. Pp: 1875-2689.
4.Davoodi, L., and Shafai Bejestan, M. 2011. Application of submerged vanes for sediment control at Intakes from Irrigation trapezoidal channels. J. Water Irrig. Manage. 1: 2. 59-71. (In Persian)
5.Esmaeili Varaki, M., Farhoudi, J., and Omid, M.H. 2009. Flow Patterns at Right-Angled Lateral Intakes. Iran. J. Agric. Engin. Res. 10: 1. 49-68. (In Persian)
6.Garde, R.J., and Rangaraju, K.G. 2000. Mechanics of Sediment Transport and Alluvial Stream Problem. 3th Ed. New Age International Pub. 686p.
7.Jamshidi, A., Farsadizadeh, D., and Hosseinzadeh Dalir, A. 2016. Variations of Flow Separation Zone at Lateral Intakes Entrance Using Submerged Vanes. J. Civil Engin. Urban. 6: 3. 54-63.
8.Hsu, C.C., Tang, C.J., Lee, W.J., and Shieh, M.Y. 2002. Subcritical 90° Equal-Width Open-Channel Dividing Flo. J. Hydrol. Eng. 128: 7. 716-720.
9.Montaseri, H., and Asiaei, H. 2016. Numerical investigations on effect of intake location and diversion angle on flow pattern in a channel bend by SSIIM2 Software, Modares Civil Engin. J. (M.C.E.J) 16: 3. 215-226. (In Persian)
10.Neary, V.S., and Odgaard, A.J. 1993. Three-dimensional flow structure at open channel diversions. J. Hydrol. Eng. ASCE. 119: 11. 1224-1230.
11.Novak, P., Moffat, A.I.B., Nalluri, C., and Narayanan, R. 2001. Hydraulic Structures. 3nd Ed. Taylor & Francis Pub. 688p.
12.Odgaard, A.J., and Kennedy, J.F.1983. Bed River bank Protection by submerged vanes. J. Hydr. Eng. ASCE. 109: 8. 1161-1173.
13.Raudkivi, A.J. 1993. Sedimentation: exclusion and removal of sedimentfrom diverted water. BALKEMA, A.A. Rotterdam. Netherlands. 176p.
14.Razvan, R. 1989. “River Intake and Diversion Dams”. Elsevier Science Pub. Inc. New York, 10010. USA.
15.Shafaiee Bejestan, M. 2008. Hydraulics of Sediment Transport. Shahid Chamran University Press, Ahwaz, Iran, 549p. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 362 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 322 |