دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها626
تعداد مقالات6,517
تعداد مشاهده مقاله8,746,477
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,317,297
پوررضا, زهرا, اصغری, جعفر, محمدوند, المیرا, سمیع زاده, حبیب ا... (1398). اثر تراکم گیاه زراعی و رقابت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه ‌ژنوتیپ لوبیا قرمز. , 12(4), 41-56. doi: 10.22069/ejcp.2020.15645.2166
زهرا پوررضا; جعفر اصغری; المیرا محمدوند; حبیب ا.. سمیع زاده. "اثر تراکم گیاه زراعی و رقابت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه ‌ژنوتیپ لوبیا قرمز". , 12, 4, 1398, 41-56. doi: 10.22069/ejcp.2020.15645.2166
پوررضا, زهرا, اصغری, جعفر, محمدوند, المیرا, سمیع زاده, حبیب ا... (1398). 'اثر تراکم گیاه زراعی و رقابت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه ‌ژنوتیپ لوبیا قرمز', , 12(4), pp. 41-56. doi: 10.22069/ejcp.2020.15645.2166
پوررضا, زهرا, اصغری, جعفر, محمدوند, المیرا, سمیع زاده, حبیب ا... اثر تراکم گیاه زراعی و رقابت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه ‌ژنوتیپ لوبیا قرمز. , 1398; 12(4): 41-56. doi: 10.22069/ejcp.2020.15645.2166

اثر تراکم گیاه زراعی و رقابت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سه ‌ژنوتیپ لوبیا قرمز

مجله تولید گیاهان زراعی
مقاله 3، دوره 12، شماره 4، اسفند 1398، صفحه 41-56    اصل مقاله (497.51 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2020.15645.2166
نویسندگان
زهرا پوررضا1؛ جعفر اصغری2؛ المیرا محمدوند* 3؛ حبیب ا.. سمیع زاده3
1دانشجوی کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف‌های هرز دانشگاه گیلان
2دانشگاه گیلان. دانشکده علوم کشاورزی
3دانشگاه گیلان
چکیده
سابقه هدف: مدیریت علف‌های هرز در زراعت لوبیا ‌قرمز (Phaseolus vulgaris L.) با توجه به کاهش قابل ‌ملاحظه رشد و عملکرد آن در شرایط تداخل علف‌های هرز، حائز اهمیت بسیاری است. بر این اساس توجه به تفاوت‌های موجود در ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز و سطوح تراکم گیاه زراعی می‌تواند کمک‌کننده ‌باشد. در این پژوهش اثر تراکم کاشت سه ژنوتیپ لوبیا قرمز در شرایط آلوده به علف‌های هرز بر خصوصیات رشد، عملکرد و اجزای عملکرد مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گیلان در سال 1396 اجرا شد. کرت‌های اصلی شامل ژنوتیپ‌های لوبیا قرمز (رقم درخشان، رقم صیاد و لاین D81083) و کرت‌های فرعی عبارت از تراکم کاشت لوبیا قرمز شامل 15، 25 و 35 بوته در مترمربع در شرایط آلوده به‌ علف‌هرز و 25 بوته در مترمربع در شرایط عاری از علف‌هرز بود.
یافته‌ها: ژنوتیپ و تراکم لوبیا قرمز در شرایط آلوده و عاری از علف‌هرز، ارتفاع بوته و عملکرد دانه را تحت تأثیر قرار داد؛ اما اثری بر شاخص برداشت نداشت. واکنش عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن خشک صد دانه لوبیا قرمز در ژنوتیپ‌های مختلف بسته به تراکم کاشت متفاوت بود. بیش‌ترین ارتفاع بوته به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های صیاد، D81083 و درخشان مشاهده شد. ارتفاع بوته‌ها در تراکم 25 بوته در مترمربع، در شرایط آلوده و عاری از علف‌هرز اختلاف معنی‌داری نداشت؛ اگرچه تراکم 35 و 15 بوته لوبیا قرمز در مترمربع در شرایط آلوده به علف‌هرز به‌ترتیب دارای بیش‌ترین و کم‌ترین ارتفاع بودند. بیش‌ترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه در هر سه ژنوتیپ در شرایط عاری از علف‌هرز مشاهده شد. در همه تراکم‌های کاشت، عملکرد دانه در لاین D81083 بیش‌ترین و در رقم صیاد کم‌ترین مقدار بود و هردو تفاوت معنی‌داری با رقم درخشان نشان ندادند. در مقایسه تیمارهای آلوده به علف‌هرز با یکدیگر، در رقم درخشان بیش‌ترین مقادیر عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته مربوط به تراکم 25 بوته در مترمربع بود؛ در رقم صیاد بیش‌ترین عملکرد بیولوژیک و در لاین D81083 بیش‌ترین عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه در تراکم 25 و 35 بوته در مترمربع مشاهده شد. در رقم صیاد تعداد غلاف در بوته و وزن صد دانه تفاوت معنی‌داری در تراکم‌های مختلف آلوده به علف‌هرز نشان نداد. کم‌ترین تعداد غلاف در بوته در رقم درخشان، در تراکم 35 و 15 بوته در مترمربع و آلوده به علف‌هرز و برای لاین D81083 در تراکم 15 بوته در مترمربع و آلوده به علف‌هرز مشاهده شد. تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه رقم درخشان در تراکم 25 بوته در مترمربع و شرایط آلوده به علف‌هرز و نیز تعداد دانه در غلاف رقم صیاد و لاین D81083 در تراکم‌های 25 و 35 بوته در مترمربع و آلوده به علف‌هرز تفاوت معنی‌داری با تراکم 25 بوته ‌در مترمربع و شرایط عاری از علف‌هرز نداشتند. در هر سه ژنوتیپ کم‌ترین تعداد دانه در غلاف مربوط به تراکم 15 بوته در مترمربع و آلوده به علف‌هرز بود. شاخص‌های رقابت، قابلیت تحمل رقابت و افت عملکرد تفاوت معنی‌داری بین رقم درخشان و لاین D81083 نداشت؛ درحالی‌که توانایی رقابت رقم صیاد پایین‌تر از دو ژنوتیپ دیگر بود.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی می‌توان اظهار داشت که علی‌رغم وجود بعضی تفاوت‌ها در اثر رقابت علف‌های هرز بر اجزای عملکرد، هر سه ژنوتیپ لوبیا قرمز نسبت به حضور علف‌های هرز طی فصل رشد حساس بوده و از نظر تولید زیست‌توده و دانه کاهش عملکرد قابل توجهی را نشان دادند. این کاهش به‌ویژه در تراکم پایین‌تر گیاه زراعی (15 بوته در مترمربع و شرایط آلوده به علف‌هرز) بیش‌تر بود.
کلیدواژه‌ها
آرایش کاشت؛ تعامل علف‌هرز- گیاه زراعی؛ خسارت عملکرد؛ رقابت تمام‌فصل
مراجع
  1. Aguyoh, J.N., and Masiunas, J.B. 2003. Interference of redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) with snap beans. Weed Sci. 51: 2. 202-207.
  2. Amini, R. Majnoon Hosseini, N., Rahimiyan mashhadi, H., Mazaheri, D., and Mohammad alizade, H. 2008. The effect of the competitive potency of red bean cultivars (Phaseolus vulgaris L.) with Amaranthus retroflexus L. J. Crop Sci. 40: 1. 121-131. (In Persian).
  3. Amini, R., and Fateh, A. 2010. The effect of Amaranthus retroflexus on growth indices and red bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars yield. J. Agric. Sci. Sustain. Prod. 4: 2. 113-129. (In Persian).
  4. Amini, R. Pejgan, H., and Dabbagh mohammadi nasab, A. 2014. The effect of the competitive potency of different bean genotypes against weeds. Iran. J. Agric. Res. 12: 3. 491-501. (In Persian).
  5. Ayaz, S., Mcneil, D.L., Mckenzie, B.A., and Hill, G.D. 2001. Population and sowing depth effects on yield component of grain legumes. Proceedings of the 10th Australian Agronomy Conference, Hobart.
  6. Baghestani, M.A., and Zand, E. 2004. Investigated morphophysiological characteristics of affecting the competitive power of wheat with weed pterygium (Goldbachia iaevigata L.) and wild oat (Avena fatua L.) In Karaj Region. J. Plant Pests Dis. 72: 1. 91-111. (In Persian).
  7. Baghestani, M.A., Lemieux, C., and Leroux, G. 2005. Early root and shoot competition between spring cereal cultivars and wild mustard (Brassica kaber). Iran. J. Weed Sci. 1: 1. 19- 40.
  8. Buruchara, R., Chirwa, R., Sperling, L., Mukankusi, C., Rubyogo, J.C., Muthoni, R., and Abang, M.M. 2011. Development and delivery of bean varieties in africa: The Pan-Africa bean research Alliance (PABRA) model. Afr. Crop Sci. J. 19: 4. 227-245.
  9. Boydak, E., Simsek, M., and Gercek, S. 2004. Row spacing and irrigation interval effects on yield and yield components of soybean (Glicine max L. Merr). Pak. J Biol. Sci. 7: 2. 230-234.
  10. Eshaghi, M. Rastgu, M. Poor Yousef, M., and Fotovat, R. 2011. Effect of plant density and growth type on yield, yield components and red bean weeds (Phaseolus vulgaris L.). Iran. J. Pulses Res. 2: 2. 19-34. (In Persian).
  11. Ghanbari, A.A. and Taheri mazandarani, M. 2003. Effect of sowing date and plant density on yield of spotted bean. Seed plant. 19: 4. 483-496. (In Persian).
  12. Ghanbari, A. Rastgo, M. Pour Yousef, M. Afsahi, K. and Saba, J. 2009. Competitive evaluation of bean (Phaseolus vulgaris L.) varieties with weeds in different planting dates. Master's thesis. University of Zanjan.
  13. Ghanbari motlagh, M., Rastgo, M., Pour Yousef, M., Saba, J., and Afsahi, K. 2011. Effect of planting date and weed interference on yield and yield components of red beans cultivars (Phaseolus vulgaris L.) with different growth. Iran. J. Cereal Res. 2: 1. 1-20.
  14. Golchin, A. Mousavi, S.F. Ghasemi galazani, K. and Saba, J. 2008. Relationship between plant density and seed yield of three chickpea cultivars in planting dates. J. Agric. Sci. 18: 1. 110-117. (In Persian).
  15. Graf, R., and Rowland, G. 1987. Effect of plant density on yield and components of yield of faba bean. Can. J. plant Sci. 67: 1. 1-10.
  16. Hayat, F., Arif, M., and Kakar, K.M. 2003. Effects of seed rates on mung bean varieties under dry land conditions. Int. J. Agric. Biol. 5: 1. 160-161.
  17. Khajoeinejad, Gh. Rezaei, A., and Mousavi, F. 1993. Effects of different irrigation regimes and planting densities on yield and other characteristics of the experimental line 11805 with beans. Iran. J. Agric. Sci. 25: 3. 1-15. (In Persian).
  18. Kuchaki, A. and Banayan-aval, M. 2002. Cereal Agronomy. University of Mashhad Jihad. (In Persian).
  19. Malik, V.S., Swanton, C.J., and Michaels, T.E. 1993. Interaction of white bean (Phaseolus vulgaris) cultivars, row spacing, and seeding density with annual weeds. Weed Sci. 41: 1. 62-68.
  20. Marchner, H. 1990. Mineral nutrition of higher plants. Academic press. London. 674p.
  21. Mousavi, S.K. Zand, A. and Baghestani, M.A. 2005. Effect of planting density on interference between beans (Phaseolus vulgaris L.) and weeds. Plant Pests Dis. 73: 1. 79-92. (In Persian).
  22. Ogg, A.G., and Rogers, B.S. 1989. Taxonomy, distribution, biology, and control of black nightshade (Solanum nigrum) and related species in the united states of Canada. Weed Sci. 4: 1. 25-58.
  23. Olsen, J., and Weiner, J. 2007. The influence of Triticum aestivum density, sowing pattern and nitrogen fertilization on leaf area index and its spatial variation. Basic Appl. Ecol. 8: 3. 252-257. 
  24. Olsen, J.M., Griepentrog, H.W., Nielsen, J., and Weiner, J. 2012. How important are crop spatial pattern and density for weed suppression by spring wheat? Weed Sci. 60: 3. 501-509.
  25. Omafra. 2006. Guide to weed Control, publication 75. Ontario Ministry of Agriculture, Food and Rural Affaire, Toronto, ON, Pp: 95-101.
  26. Omafra. 2008. Guide to Weed Control. Publication no. 75. Ontario Ministry of Agriculture, Food and Rural Affairs, Toronto, ON, Canada.
  27. Pezeshkpour, P. Daneshvar, M. and Ahmadi, A. 2005. Effect of plant density on agronomic traits, leaf chlorophyll and light influence in Shade bottom of white chickpea cultivars. First National Bean Conference, Mashhad Holy. Plant Sciences Institute of Ferdowsi University of Mashhad. 1: 3. 1-3. (In Persian).
  28. Sadeghipour, A., Ghafari khaligh, H., and Monem, R. 2004. The effect of plant density on determinate and indeterminate red bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars yield and yield component yield. J. Agron. Sci. 11: 1. 149-159. (In Persian).
  29. Shafaroudi, A. Zavare, M. Peivast, G.H. and Dorri, H. 2011. Effect of planting date and plant density on performance and grain yield components of bean populations. J. Agric. Sci. Sustain. Prod. 22: 3. 47-60. (In Persian).
  30. Soltani, N., Nurse, R.E., Van Eerd, L.L., Vyn, R.J., Shropshire, C., and Sikkema, P.H. 2010. Weed control, environmental impact and profitability with trifluralin plus reduced doses of imazethapyr in dry bean. Crop Prot. 29: 4. 364-368.
  31. Thalji, T., and Salaldeh, G. 2006. Effect of planting date on faba bean (Vicia faba L.) nodulation and performance under semiarid conditions. World J. Agric. Sci. 2: 4. 477-482.
  32. Watson, P.R., Derksen, D.A., Van Acker, R.C., and Blrvine, M.C. 2002. The contribution of seed, seedling, and mature plant traits to barley cultivar competitiveness against weeds. Proceedings of the 2002 National Meeting- Canadian. Weed Science Society, Pp: 49-57.
  33. Westerman, D., and Crothers, S. 1977. Plant population effects on the seed yield components of beans. Crop Sci. 17: 2. 493-496.
  34. Yagmur, M., and Kaydan, D. 2004. Effects of sowing densities and phosphorus doses on some phonologic, morphologic characters and seed yield of dry bean under irrigation condition in Van, Turkey. Pak. J. Biol. Sci. 7: 10. 1782-1787.
  35. Zand, E., and Beckie, H. 2005. Competitive ability of hybrid and open pollination canola with wild oat. Can. J. Plant Sci. 82: 2. 473-480.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 551
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 450


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب