
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,636,266 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,230,036 |
بررسی رشد و عملکرد کلزا تحت تأثیر کود نیتروژنه در تناوب با ذرت و نخود | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 6، دوره 28، شماره 1، فروردین 1400، صفحه 81-91 اصل مقاله (1.03 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2020.17248.2590 | ||
نویسندگان | ||
محسن سیدی1؛ جواد حمزه ئی* 2 | ||
1بخش تحقیقات علوم زراعی-باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران | ||
2دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: طی دهههای گذشته منافع اقتصادی، کشاورزان را بهسمت کشت کلزا سوق داده است. درنتیجه، تولید جهانی کلزا به میزان قابلتوجهی افزایش یافته و امروزه این محصول در تناوبهای کوتاهتر از گذشته رشد میکند. کلزا معمولاً در صورت رشد بعد از گیاهان دیگر نسبت به کشت متوالی، عملکرد بیشتری تولید میکند. تناوب توالی گیاهان زراعی است که در همان زمین رشد میکنند. حبوبات در تناوب زراعی میتوانند بهدلیل افزایش نیتروژن در دسترس خاک و سایر مزایای زراعی، بهرهوری محصولات زراعی بعدی را بهبود بخشند. همچنین حبوبات میتوانند با تقویت تشکیل و تثبیت خاکدانههای خاک که از کربن آلی خاک در برابر کانی سازی محافظت میکنند، موجب افزایش ذخیره کربن شوند. لذا، بهمنظور بررسی رشد و عملکرد کلزا تحت تأثیر کود نیتروژنه در تناوب با ذرت و نخود، این آزمایش انجام شد. مواد و روشها: بهمنظور بررسی رشد و عملکرد کلزا تحت تأثیر کود نیتروژنه در تناوب با ذرت و نخود، آزمایشی دوساله طی سال-های 93-91 بهصورت فاکتوریل و بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا اجرا شد. فاکتور اول تناوب در دو سطح (نخود و ذرت) و فاکتور دوم سطوح مختلف کود اوره در 6 سطح (0، 40، 80، 120، 160 و 200 کیلوگرم در هکتار) بود. نمونههای تصادفی از دو مترمربع با برش ساقهها در نزدیکی سطح زمین برای تعیین عملکرد برداشت شد. صفات ارزیابی شده شامل ارتفاع بوته، اجزای عملکرد (تعداد خورجین در مترمربع، تعداد دانه در خورجین و وزن هزار دانه)، عملکرد زیستی و دانه، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل و درصد پروتئین و روغن دانه است. تجزیه واریانس دادهها توسط نرمافزار آماری SAS نسخه 2/9 صورت گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که تقریباً تمام صفات ارزیابی شده کلزا تحت تأثیر تیمارهای تناوب و کود نیتروژن قرار گرفتند. ولی، هیچ یک از صفات کلزا تحت تأثیر اثر متقابل تناوب × کود اوره نبودند. بیشترین عملکرد زیستی، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه کلزا در تناوب با نخود مشاهده شد (بهترتیب حدود 924 و 263 گرم در مترمربع و 29/22 درصد). پیش کاشت نخود عملکرد زیستی و دانه و درصد پروتئین کلزا را در مقایسه با پیش کاشت ذرت حدود 14، 13 و 15 درصد افزایش داد. با توجه به بهبود شرایط فیزیکو-شیمیایی خاک بعد از کاشت لگوم مثل نخود این بهبود رشد و شاخصهای عملکرد محصول بعد (کلزا، در این مطالعه) طبیعی است. در بین سطوح کودی کمترین عملکرد زیستی و دانه و درصد پروتئین (بهترتیب حدود 576، 125 گرم در مترمربع و 05/19 درصد) در تیمار عدم مصرف کود بهدست آمد. همچنین، بیشترین میزان عملکرد زیستی، اجزای عملکرد دانه و عملکرد دانه و نیز درصد پروتئین (به-ترتیب حدود 1311، 342 گرم در مترمربع و 06/21 درصد) در مصرف 200 کیلوگرم در هکتار اوره مشاهده شد ولی مقادیر بدست آمده در این تیمار با تیمار مصرف 160 کیلوگرم در هکتار اوره اختلاف معنیداری نداشت. یکی از شناخته شده ترین اثرات کود نیتروژن افزایش شاخصهای رشد و عملکرد محصولات زراعی است. در این مطالعه مشخصههای رشد و عملکرد کلزا مثل ارتفاع بوته، شاخص کلروفیل، اجزای عملکرد دانه، عملکرد زیستی و دانه، شاخص برداشت و درصد پروتئین و عملکرد روغن دانه به سبب کاربرد اوره افزایش یافتند. نتیجهگیری: بهنظر میرسد پیش کاشت نخود راه حل مناسبی برای کاهش استفاده از کود نیتروژنه و کمک به سلامت محیط زیست است. همچنین توجه به سطح بهینه کود و عدم استفاده بیش از حد کودها به پایداری کشاورزی کمک خواهد کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
تناوب؛ تولید محصول؛ حبوبات؛ کلزا؛ کود اوره | ||
مراجع | ||
1.Bani Saeidi, A.K. and Modhaj, A. 2009. Evaluate the effects of different levels of nitrogen and plant density on yield and yield components of Brassica napus at the Ahvaz environmental conditions. Q.J. Plant Prod. Sci. 4: 57-66. (In Persian)
2.Cheema, M.A., Malik, M.A., Shah, S.H. and Basra, S.M.A. 2001. Effect of time and rate of nitrogen and phosphorus application on the growth and the seed and oil yields of canola (Brassica napus). Agric. Crop Sci. 186: 2. 311-316.
3.Davis, J.G., Westfall, D.G., Mortvedt, J.J. and Shanahan, J.F. 2002. Feertilizing winter wheat. Agron. J. 84: 1198-1203.
4.Esmaeil, Y. and Patwardhan, A.M.2006. Physiological analysis of the growth and development of canola (Brassica napus L.) under different chemical fertilizer application. Asian J. Plant Sci. 5: 5. 745-752.
5.Fatahinezhad, A., Siadat, A., Esfandiari, M., Moghadasi, R. and Moazi, A. 2013. Effect of phosphorus fertilizer on yield, oil and protein in canola in dry land under soil phosphorus fertility groups. Crop Physiol. 18: 83-100. (In Persian)
6.Fismes, J., Vong, P.C., Guckert, A. and Frossard, E. 2000. Influence of nitrogen on apparent N-use efficiency, yield and quality of oilseed rape (Brassica napus L.) grown on a calcareous soil. Eur. J. Agron. 12: 2. 127-141.
7.Gholipoori, A., Javanshir, A., Rahimzadeh Khoie, F., Mohammdi, A. and Bayat, H. 2006. The effect of different nitrogen levels and pruning of head on yield and yield components of medicinal pumpkin (Cucurbita pepo L.). J. Agric. Sci. Nat. Resour. 13: 40-44.(In Persian)
8.Goldoust Khorshidi, M., Moradpoor, S., Ranji, A., Karimi, B. and Asri, F. 2013. Effect of different levels of nitrogen fertilizer and Plant density on yield and yield components of canola. Int. J. Agron. Plant. Prod. 4: 11. 2896-2900.
9.Gonzalez-Andujar, J.L., Aguilera, M.J., Davis, A.S. and Navarrete, L. 2019. Disentangling weed diversity and weather impacts on long-term crop productivity in a wheat-legume rotation. Field Crop. Res. 232: 24-29.
10.Guo, S., Jiang, R., Qu, H., Wang, Y., Misselbrook, T., Gunina, A. and Kuzyakov, Y. 2019. Fate and transport of urea-N in a rain-fed ridge-furrow crop system with plastic mulch. Soil Till. Res. 186: 214-223.
11.Hamzei, J., Seyedi, M. and Babaei, M. 2015. Effect of density and nitrogen on seed quantity and quality of winter rapeseed in Hamedan conditions. Crop. Prod. 8: 1. 143-159. (In Persian)
12.Hatfield, J.L. and Prueger, J.H.2004. Nitrogen over-use, under-use, and efficiency. Crop. Sci. 26: 156-168.
13.Hauggaard-Nielsen, H., Gooding, M., Ambus, P., Corre-Hellou, G., Crozat, Y., Dahlmann, C., Dibet, A., von Fragstein, P., Pristeri, A., Monti, M. and Jensen, E.S. 2009. Pea–barley intercropping for efficient symbiotic N2-fixation, soil N acquisition and use of other nutrients in European organic cropping systems. Field Crop. Res. 113: 64-71.
14.Havlin, J.L., Beaton, J.D., Tisdale, S.L. and Nelson, W.L. 2004. Soil fertility and fertilizers: An Introduction to Nutrient Management. Sixth Edition, Prentice Hall, New Jersey, USA.
15.Hegewald, H., Wensch-Dorendorf, M., Sieling, K. and Christen O. 2018. Impacts of break crops and crop rotations on oilseed rape productivity: A review. Eur. J. Agron. 101: 63-77.
16.Hopkins, W.G. 2004. Introduction to plant physiology (3rd ed.). John Wiley and Sons. New York. 557p.
17.Houshmandfar, A., Ota, N., Siddique, K. H.M. and Tausz, M. 2019. Crop rotation options for dryland agriculture: An assessment of grain yield response in cool-season grain legumes and canola to variation in rainfall totals. Agric. Meteorol. 275: 277-282.
18.Kazemeini, S.A., Hamzehzarghani, H. and Edalat, M. 2010. The impact of nitrogen and organic matter on winter canola seed yield and yield components. Aust. J. Crop Sci. 4: 5. 335-342.
19.Kumar, A., Singh, D.P., Bikram, S. and Yashpal, Y. 2001. Effect of nitrogen application on partitioning of biomass, seed yield and harvest index in contrasting genotype of oilseed brassica. Indian. J. Agron. 46: 1. 162-167.
20.Li, W., Li, L., Sun, J., Gua, T., Zhang, F., Bao, X., Peng, A. and Tang, C.2004. Effects of inter cropping and nitrogen application on nitrate presentinthe profile of orthic an orthic anthrosolwest china. Agric. Ecosyst. Environ. 105: 483-491.
21.Lopez-Bellido, R.J. and Lopez-Bellido, L. 2001. Efficiency of nitrogen in wheat under Mediterranean condition: effect of tillage, crop rotation and N fertilization. Field Crop. Res. 71: 31-64.
22.Malhi, S.S. and Gill, K.S. 2004. Placement, rate and source of N, seed row opener and seedling depth effect of canola production. Can. J. Plant Sci.84: 3. 719-729.
23.Masri, Z. and Ryan, J. 2005. Soil organic matter and related physical properties in a Mediterranean wheat based rotation trial. Soil Till.. Res.81: 54-67.
24.Mohler, C.L. and Johnson, S.E.2009. Natural Resource, Agriculture and Engineering Service. 163p.
25.Montemuro, F., Maiorana, M., Ferri,D. and Convertini, G. 2006. Nitrogen indicators, uptake and utilization efficiency in a maize and barley rotation cropped at different levels and sourceof N fertilization. Field Crop. Res.99: 114-124.
26.Moradi, M., Motamed, M.K., Azarpour, E. and Khosravi Danesh, R. 2012. Effects of nitrogen fertilizer and plant density management in corn farming. ARPN J. A. Biol. Sci. 7: 2. 133-137.(In Persian)
27.Oliveira, M., Barré, P., Trindade, H. and Virto, I. 2019a. Different efficiencies of grain legumes in crop rotations to improve soil aggregation and organic carbon in the short-term in a sandy Cambisol. Soil Till. Res. 186: 23-35.
28.Oliveira, M., Castro, C., Coutinho, J. and Trindade, H. 2019b. N supply and pre-cropping benefits to triticale from three legumes in rainfed and irrigated Mediterranean crop rotations. Field Crop Res. 237: 32-42.
29.Ozer, H. 2003. Sowing date and nitrogen rate effects on growth, yield and yield components of two summer rapeseed cultivars. Eur. J. Agron. 19: 3. 453-463.
30.Ozturk, O. 2010. Effects of source and rate of nitrogen fertilizer on yield, yield components and quality of winter rapeseed (Brassica napus L.). Chilean J. Agric. Res. 70: 1. 132-141.
31.Reckling, M., Hecker, J., Bergkvist, G., Watson, C.A., Zander, P., Schläfke, N., Stoddard, F.L., Eory, V., Topp, C.F.E., Maire, J. and Bachinger, J. 2016. A cropping system assessment framework evaluating effects of introducing legumes into crop rotations. Eur. J. Agron. 76: 186-197.
32.Sharma, R.K., Agrawal, M. and Marshall, F.M. 2006. Heavy metal contamination in vegetables grown in wastewater irrigated areas of Varanasi, India. Bull. Environ. Contam. Toxicol. 77: 312-318.
33.Sun, Y., Mi, W., Su, L., Shan, Y.and Wu, L. 2019. Controlled-release fertilizer enhances rice grain yield and N recovery efficiency in continuousnon-flooding plastic film mulching cultivation system. Field Crop. Res.231: 122-129.
34.Yoseftabar, S., Fallah, A. and Daneshian, J. 2012. Effect of split application of nitrogen fertilizer on spad valuse in hybrid rice. Int. J. Agric. Crop Sci. 4: 647-651.
35.Yu, X. and Li, B. 2019. Release mechanism of a novel slow-release nitrogen fertilizer. Particuol.4: 124-130. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 511 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 370 |