دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها623
تعداد مقالات6,503
تعداد مشاهده مقاله8,643,555
تعداد دریافت فایل اصل مقاله8,237,954
نوبتیانی, محمد شریف, راحمی کاریزکی, علی, بیابانی, عباس, منصوری راد, علی. (1399). بررسی و تعیین سهم کودهای شیمیایی ماکرو و خصوصیات خاک بر خلأ عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در شهرستان کلاله با استفاده از روش آنالیز خط مرزی. , 13(4), 1-14. doi: 10.22069/ejcp.2021.16991.2257
محمد شریف نوبتیانی; علی راحمی کاریزکی; عباس بیابانی; علی منصوری راد. "بررسی و تعیین سهم کودهای شیمیایی ماکرو و خصوصیات خاک بر خلأ عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در شهرستان کلاله با استفاده از روش آنالیز خط مرزی". , 13, 4, 1399, 1-14. doi: 10.22069/ejcp.2021.16991.2257
نوبتیانی, محمد شریف, راحمی کاریزکی, علی, بیابانی, عباس, منصوری راد, علی. (1399). 'بررسی و تعیین سهم کودهای شیمیایی ماکرو و خصوصیات خاک بر خلأ عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در شهرستان کلاله با استفاده از روش آنالیز خط مرزی', , 13(4), pp. 1-14. doi: 10.22069/ejcp.2021.16991.2257
نوبتیانی, محمد شریف, راحمی کاریزکی, علی, بیابانی, عباس, منصوری راد, علی. بررسی و تعیین سهم کودهای شیمیایی ماکرو و خصوصیات خاک بر خلأ عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در شهرستان کلاله با استفاده از روش آنالیز خط مرزی. , 1399; 13(4): 1-14. doi: 10.22069/ejcp.2021.16991.2257

بررسی و تعیین سهم کودهای شیمیایی ماکرو و خصوصیات خاک بر خلأ عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) در شهرستان کلاله با استفاده از روش آنالیز خط مرزی

مجله تولید گیاهان زراعی
مقاله 1، دوره 13، شماره 4، اسفند 1399، صفحه 1-14    اصل مقاله (769.97 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2021.16991.2257
نویسندگان
محمد شریف نوبتیانی1؛ علی راحمی کاریزکی* 2؛ عباس بیابانی3؛ علی منصوری راد2
1دانشجوی کارشناسی‌ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
2استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
3دانشیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس، ایران
چکیده
سابقه و هدف. یکی از مشکلات اصلی تولید گندم، به خصوص در استان گلستان، خلأ عملکرد می‌باشد که خود ناشی از تفاوت معنی‌دار بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل حصول است. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی و تعیین سهم کودهای شیمیایی ماکرو و خصوصیات خاک در عملکرد گندم (Triticum aestivum L) مزارع دیم با استفاده از آنالیز خط مرزی بود.
مواد و روش‌ها. این تحقیق در 60 مزرعه دیم شهرستان کلاله بر اساس آنالیز خط مرزی در سال 97-1396 انجام شد. در این مطالعه، به منظور آنالیز و اندازه‌گیری ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی خاک، بعد از برداشت محصولات پائیزه از مزارع انتخابی نمونه خاک تهیه و در آزمایشگاه خاکشناسی هدایت الکتریکی، اسیدیته، درصد کربن آلی، درصد ازت کل، فسفر قابل جذب، پتاسیم قابل جذب، درصد رس، سیلت، ماسه و همچنین کلاس بافت خاک اندازه‌گیری شد. مقدار دانه تحویلی به مراکز خرید گندم بعد از تعیین مقدار افت به‌عنوان عملکرد نهایی مزرعه ثبت شد.. تمام اطلاعات در مورد نحوه استفاده کود پایه و ویژگی‌های خاک ثبت و اندازه گیری شد و با استفاده از روش تجزیه و تحلیل مرزی، رابطه بین عملکرد و متغیرهای مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت، خلأ عملکرد گندم و سهم هر یک از عوامل در ایجاد خلأ عملکرد مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها. در مزارع مورد بررسی، حداقل، حداکثر و میانگین مقدار مصرف کود نیتروژن به ترتیب 5/34، 5/142 و 4/85 کیلوگرم در هکتار بود. همچنین حداقل، حداکثر و میانگین عملکرد دانه گندم در این مزارع به ترتیب 1950، 4890 و 3227 کیلوگرم در هکتار بود. واکنش بیش‌ترین عملکردهای گندم در مزارع مورد بررسی از نظر مقدار مصرف کود نیتروژن نشان داد که نقاط از یک تابع دو تکه‌ای تبعیت می‌کنند. بدین ترتیب که با افزایش مقدار مصرف کود نیتروژن تا 3/58 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه گندم افزایش یافت و پس از آن افزایش مقدار مصرف کود نیتروژن تأثیری بر عملکرد دانه گندم نداشت و روند ثابتی داشت. عملکرد پتانسیل نیتروژن محدود 4848 کیلوگرم در هکتار بود که با مصرف حداقل 3/58 کیلوگرم نیتروژن خالص به دست آمده بود و در 20 درصد مزارع مورد مطالعه مقدار نیتروژن مصرفی خارج از حد بهینه بود و خلأ عملکرد حاصل از عدم مصرف بهینه کود نیتروژن در مزارع مورد بررسی 4/34 درصد (6/1671 کیلوگرم در هکتار) بود. به عبارتی با مصرف بهینه کود نیتروژن امکان افزایش عملکرد گندم به مقدار 6/1671 کیلوگرم در هکتار وجود دارد. نتایج نشان داد که بین عملکرد قابل حصول (7248 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد واقعی (4/3417 کیلوگرم در هکتار) اختلاف 7/4071 کیلوگرم در هکتار (56 درصد) وجود دارد. مقدار ناکافی فسفر قابل جذب در خاک، مقدار پتاسیم قابل جذب در خاک و میزان مصرف نیتروژن باعث کاهش عملکرد گندم در منطقه مورد مطالعه شده بود که به ترتیب 9/14، 3/14، 7/11 و 3/10 درصد بودند.
نتیجه گیری. به طور کلی در این مطالعه، کاربرد آنالیز خط مرزی به عنوان یک روش مناسب، به نحو مطلوبی تاثیر عوامل مختلف در خلا عملکرد گندم را نشان داد و به نظر می‌رسد که با اصلاح این عوامل محدود کننده، می‌توان اختلاف بین عملکرد قابل حصول و عملکرد واقعی را کاهش داد.
کلیدواژه‌ها
پتاسیم؛ فسفر قابل جذب در خاک؛ عملکرد قابل حصول؛ عملکرد واقعی
مراجع
  1. Anonymous, 2018. Deputy director of plant improvement. Golestan Agricultural Jihad Organization, Ministry of Agriculture. Iran. (In Persian).
  2. Begum, M.A., Islam, M.A., Ahmed, Q.M., Islam, M.A., and Rahman, M.M. 2015. Effect of nitrogen and phosphorus on the growth and yield performance of soybean. Res. Agri. Live Stock Fish. 2. 35-42.
  3. Casanova, D., Goudriaan, J., Bouma, J., and Epema, G. 1999. Yield gap analysis in relation to soil properties in direct-seeded flooded rice. Geoderma. 91. 191-216.
  4. Egli, D.B., and Hatfield, J.L. 2014. Yield gaps and yield relationships in central US soybean production systems. Agro. J. 106. 560-566.
  5. Hajjarpoor, A., Soltani, A., and Torabi, B. 2015. Using boundary line analysis in yield gap studies: Case study of wheat in Gorgan. J. Crop Prod. 8: 4. 183-201. (In Persian).
  6. Hajjarpoor, A., Soltani, A., Zeinali, E., Kashiri, H., Aineband, A., and Nazeri, M. 2017. Determination of the optimum managements ranges in order to increasing wheat yield in Golestan province. J. Crops Improv. 19: 3. 577-590. (In Persian).
  7. Hajjarpoor, A., Soltani, A., Zeinali, E., Kashiri, H., Aynehband, A., and Vadez, V. 2018. Using boundary line analysis to assess the on-farm crop yield gap of wheat. Field Crop Res. 225. 64-73.
  8. Kitchen, N.R., Drummond, S.T., Lund, E.D., Sudduth, K.A., and Buchleiter, G.W. 2003. Soil electrical conductivity and topography related to yield for three contrasting soil–crop systems. Agron. J. 95. 483-495.
  9. Lobell, D.B., Cassman, K.G., and Field, C.B. 2009. Crop yield gaps: Their importance, magnitudes, and causes. Ann. Rev. Environ. Resource. 34. 179-204.
  10. Makowski, D., Doré, T., and Monod, H. 2007. A new method to analyze relationships between yield components with boundary lines. Agron. Sustain. Dev. 27. 119-128.
  11. Patrick, M., Tenywa, J.S., Ebanyat, P., Tenywa, M.M., and Mubiru, D.N. 2013. Soil Organic Carbon Thresholds and Nitrogen Management in Tropical Agroecosystems: Concepts and Prospects. J. Sustain. Dev. 16. 31-41.
  12. Patrignani, A., Lollato, R.P., Ochsner, T.E., Godsey, C. B., and Edwards, J.T. 2014. Yield gap and production gap of rain-fed winter wheat in the Southern Great Plains. Agron. J. 106. 1329-1339.
  13. Rosolem, C.A., and Merlin, A. 2014. Soil phosphorus availability and soybean response to phosphorus starter fertilizer. Res. Brazilian Agric. 38. 1487-1495.
  14. Ruffo, M.L., Gentry, L.F., Henninger, A.S., Seebauer, J.R., and Below, F.E. 2015. Evaluating management factor contributions to reduce corn yield gaps. Agron. J. 107. 495-505.
  15. Schnug, E., Heym, J., and Achwan, F. 1996. Establishing critical values for soil and plant analysis by means of the boundary line development system (bolides). Commun. Soil Sci. Plant Anal. 27. 2739-2748.
  16. Shatar, T.M., and Mcbratney, A.B. 2004. Boundary-line analysis of field-scale yield response to soil properties. J. Agric. Sci. 142. 553-560.
  17. Tasistro, A. 2012. Use of boundary lines in field diagnosis and research for Mexican farmers. Better Crops. 96. 11-13.
  18. Torabi, B., Soltani, A., Galeshi, S., and Zeinali, A. 2012. Analyzing wheat yield constraints in Gorgan. J. Crop Prod. 4: 4. 1-17. (In Persian).
  19. Van Ittersum, M.K., and Rabbinge, R. 1997. Concepts in production ecology for analysis and quantification of agricultural input–output combinations. Field Crop Res. 52. 197-208
  20. Wang, B., Liu, H., Hao, X.Y., Wang, X.H., Sun, J.S., Li, J.M., and Ma, Y.B. 2016. Agronomic threshold of soil available phosphorus in grey desert soils in Xinjiang, China. Earth Environ. Sci. 41. 120-131.
  21. Wang, N., Jassogne, L., Van Asten, P.J.A., Mukasa, D., Wanyama, I., Kagezi, G., and Giller, K.E. 2015. Evaluating coffee yield gaps and important biotic, abiotic, and management factors limiting coffee production in Uganda. Eur. J. Agron. 63. 1-11.
  22. Webb, R.A. 1972. Use of the boundary line in the analysis of biological data. J. Hort. Sci. 47. 309-319.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 421
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 365


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب