
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,616,405 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,206,342 |
ارزیابی سودمندی کشت مخلوط باقلا (Vicia faba L.) و رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.) در سریهای جایگزینی و افزایشی | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 11، دوره 28، شماره 3، مهر 1400، صفحه 183-204 اصل مقاله (1.41 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2021.18619.2747 | ||
نویسندگان | ||
ندا علیزاده؛ وحید سرابی؛ سعید حضرتی* | ||
گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: کشت مخلوط در بسیاری از مناطق دنیا به دلیل استفاده مناسب از منابع و افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاهان اهمیت یافته و میتواند به عنوان یکی از راهکارهای بهبود عملکرد و پایداری در تولید مطرح باشد. اخیراً، توجه ویژهای به کشت مخلوط گیاهان دارویی و بقولات میشود. از این رو، آزمایشی به منظور ارزیابی سودمندی کشت مخلوط باقلا و رازیانه در سریهای جایگزینی و افزایشی انجام شد. مواد و روشها: این آزمایش در سال 1398 در مزرعهی تحقیقاتی دانشکدهی کشاورزی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش در سریهای جایگزینی شامل 6 ردیف باقلا، 4 ردیف باقلا + 2 ردیف رازیانه، 3 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه، 2 ردیف باقلا + 4 ردیف رازیانه، 6 ردیف رازیانه و در سریهای شامل 6 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه، 6 ردیف باقلا + 2 ردیف رازیانه، 2 ردیف باقلا + 6 ردیف رازیانه و 3 ردیف باقلا + 6 ردیف رازیانه بودند. پس از رسیدن دانههای رازیانه به وزن ثابت، عملکرد و اجزای عملکرد در بوتههای رازیانه اندازهگیری و تعیین شدند. محتوای اسانس موجود در دانههای رازیانه نیز با استفاده از دستگاه کلونجر اندازهگیری شد. پس از برداشت بوتههای باقلا در مرحله گدهی نیز عملکرد مادهی خشک آنها اندازهگیری شد. در نهایت، ضریب نسبی تراکم، نسبت برابری زمین، افزایش یا کاهش عملکرد واقعی و سودمندی کشت مخلوط باقلا و رازیانه در قالب سریهای جایگزینی و افزایشی محاسبه شدند. یافتهها: نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف کشت مخلوط، اثر معنیداری بر کلیه صفات مورد بررسی داشتند. بیشترین تعداد چتر در بوتههای رازیانه از کشت خالص (10/12 عدد) آن بدست آمد. بیشترین وزن هزار دانه از کشت خالص رازیانه (62/5 گرم) و کشت-های مخلوط جایگزینی بخصوص از کشت مخلوط 2 ردیف باقلا + 4 ردیف رازیانه (56/5 گرم) بدست آمد. بیشترین عملکرد زیستی (47/1503 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه (73/617 کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص رازیانه بدست آمد. بیشترین مقدار شاخص برداشت مربوط به کشت مخلوط 3 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه بود که نشان میدهد چنین ترکیب گیاهی در کشت مخلوط دو گیاه منجر به بیشترین عملکرد دانه نسبت به عملکرد زیستی تولیدی میگردد. درصد اسانس دانه رازیانه نیز در کشتهای مخلوط افزایشی بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. بیشترین عملکرد ماده خشک باقلا از کشت خالص آن (02/1933 کیلوگرم در هکتار) و کمترین مقدار نیز از تیمارهایی بدست آمد که در آنها 2 ردیف باقلا کاشته شده بود. همچنین، کشت مخلوط 2 ردیف باقلا + 6 ردیف رازیانه دارای بیشترین ضریب تزاحم نسبی (96/3) بود. نسبت برابری زمین در تمامی نسبتهای کشت مخلوط بیشتر از یک و یا نزدیک به یک بود که نشان از مفید بودن کشت مخلوط باقلا و رازیانه دارد. بیشترین میزان عملکرد واقعی (07/0) و شاخص سودمندی (17/0) مربوط به کشت مخلوط جایگزینی 3 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه بود. کمترین میزان عملکرد واقعی نیز مربوط به کشتهای مخلوط افزایشی بخصوص آنهایی بود که رازیانه نسبت بالاتری از باقلا داشت. نتیجهگیری: بر اساس نتایج این تحقیق، در کشت مخلوط 3 ردیف باقلا + 3 ردیف رازیانه به نحو مطلوبی از منابع محیطی شامل نور، آب و عناصر غذایی بهرهبرداری شده و رقابت چندانی جهت دستیابی به آنها صورت نگرفته است. به عبارتی دیگر، تفکیک آشیانههای بومشناختی در این الگوی کشت مخلوط به نحو مطلوبی صورت گرفته است که در نتیجهی آن شاخص عملکرد واقعی نیز افزایش نشان داده است. از اینرو، کشت مخلوط باقلا با رازیانه با نسبت اختلاط 50:50 در قالب سریهای جایگزینی جهت دستیابی به بیشترین سودمندی در شرایط آب و هوایی نیمه خشک توصیه میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
بقولات؛ سریهای جایگزینی و افزایشی؛ کشت مخلوط؛ گیاه دارویی؛ متابولیتهای ثانویه | ||
مراجع | ||
1.Aghababa Dastjerdi, M., Amini Dahaghi, M., Chaichi, M.R. and Basaghzadeh, Z. 2014. The effect of different fertilization systems on nutrititative and qualitative characteristics medicine forage (Case study: alfalfa and fennel). J. Crop Improv. 16: 111-125. (In Persian)
2.Ahmadi, A., Dabbagh Mohammadi Nasab, A., Zehtab Salmasi, S., Amini, R. and Janmohammadi, H. 2010. Evaluation of yield and advantage indices in barley and vetch intercropping. J. Agric. Sci. Sust. Prod. 20: 77-87. (In Persian)
3.Alizadeh, Y., Koocheki, A. and Nassiri Mahallati, M. 2010. Investigating of growth characteristics, yield, yield components and potential weed control in intercropping of bean (Phaseolus vulgaris L.) and vegetative sweet basil (Ocimum basilicum L.). Agroecol. 2: 383-397.(In Persian)
4.Amani Machiani, M., Javanmard, A. and Shekari, F. 2017. The effect of intercropping patterns on peppermint (Mentha piperita L.) dry biomass yield and essential oil content and faba bean (Vicia faba L.) seed yield. J. Crop. Proc. 7: 79-97. (In Persian)
5.Amani Machiani, M., Javanmard, A., Morshedloo, M.R. and Maggi, F. 2018. Evaluation of yield, essential oil content and compositions of peppermint (Mentha piperita L.) intercropped with fababean (Vicia faba L.). J. Clean. Prod.171: 529-537.
6.Amani Machiani, M., Rezaei-Chiyaneh, E., Javanmard, A., Maggi, F. and Morshedloo, M.R. 2019. Evaluation of common bean (Phaseolus vulgaris L.) seed yield and quali-quantitative production of the essential oils from fennel (Foeniculum vulgare Mill.) and dragonhead (Dracocephalum moldavica L.) in intercropping system underhumic acid application. J. Clean. Prod. 235: 112-122.
7.Asgharipour, M.R. and Khatamipour, M. 2013. Effects of farmyard manure application on weed control and yield in millet-mungbean intercropping. J. Crop Improv. 15: 175-190. (In Persian)
8.Azimi, S. and Vaez, N. 2019. Comparison of population of Aphis fabae and its natural enemies and yield in intercropping of faba bean (Vicia faba) and marigold (Calendula officinalis). J. Agr. Sci. Sus. Prod. 29: 305-317. (In Persian)
9.Bagheri Shirvan, M., Zaefarian, F., Akbarpour, V., Asadi, G.A. and Bicharanlou, B. 2012. Assessment of growth indices of soybean, vegetative sweet basil and borage in intercropping different ratios. J. Plant Prod. Res.19: 1-26. (In Persian)
10.Banik, P. 1996. Evaluation of wheat (Triticum aestivum) and legume intercropping under 1:1 and 2:1row-replacement series system. J. Agron. Crop Sci. 176: 289-294.
11.Choi, B. and Daimon, H. 2008. Effect of hairy vetch incorporated as green manure on growth and N uptake of sorghum crop. Plant Prod. Sci.11: 211-216. 12.Dordas, C.A., Vlachostergios, D.N.and Lithourgidis, A.S. 2012. Growth dynamics and agronomic- economic benefits of pea-oat and pea-barley intercrops. Crop Pasture Sci. 63: 45-52.
13.Eskandari, H. and Aalizadeh-Amraie, A. 2018. Effect of planting pattern and alternate furrow irrigation on productivity of water and land under wheat and Persian clover intercropping. J. Water Res. Agr. (Soil and Water Sci.). 32: 179-186. (In Persian)
14.Gholinezhad, E. and Rezaei-Chiyaneh, E. 2014. Evaluation of grain yield and quality of black cumin (Nigella sativa L.) in intercropping with chickpea (Cicer arietinum L.). Iran. J. Field Crop Sci. (IJFCS) 16: 236-249. (In Persian)
15.Habibzadeh, F., Hazrati, S., Asghari,B., Gholamhoseini, M. and Javad Nikjouyan, M. 2018. Evaluation of of yield, essential oil and productivity indices in different planting combinations in the intercropping of hyssop (Hyssopus officinalis) and lentil (Lens culinaris). J. Plant Prod. Res.5: 3. 83-99. (In Persian)
16.Jahani, M., Koocheki, A. and Nassiri Mahallati, M. 2008. Comparison of different intercropping arrangements of cumin (Cuminum cyminum L.) and lentil (Lens culinaris L.). Iran. J. Field Crop Res. (IJFCR) 6: 67-78. (In Persian)
17.Jamshidi, K., Mazaheri, D., Majnoun Hosseini, N., Rahimian, H. and Peyghambari, A. 2008. Evaluation of yield in intercropping of maize andcow pea. Pajouhesh and Sazandegi.80: 110-118. (In Persian)
18.Khorramdel, S., Siahmargue, A. and Mohmoodi, G. 2016. Effect of replacement and additive intercropping series of ajowan with bean on yieldand yield components. J. Crop Prod.9: 1-24. (In Persian)
19.Maffei, M. and Mucciarelli, M. 2003. Essential oil yield in peppermint/ soybean strip intercropping. Field Crops Res. 84: 229-240.
20.Malik, A.A., Suryapani, S. and Ahmad, J. 2011. Chemical vs. organic cultivation of medicinal and aromatic plants: the choice is clear. Int. J. Med. Aromat. Plants 1: 5-13.
21.Mansouri, L., Jamshidi, K., Rastgoo, M., Saba, J. and Mansouri, H. 2013. The effect of additive maize-bean intercropping on yield, yield components and weeds control in Zanjan climate conditions. Iran. J.Field Crop Res. (IJFCR) 11: 483-492. (In Persian)
22.McLaughlin, A., and Mineau, P. 1995. The impact of agricultural practices on bioeliversity. Agric. Ecosyst. Environ. 55: 201-212.
23.Mirhashemi, M., Koocheki, A., Parsa, M. and Nassiri Mahallati, M. 2009. Evaluation of growth indices of ajowan and fenugreek in pure culture and intercropping based on organic agriculture. Iran. J. Field Crop Res. (IJFCR). 7: 685-694. (In Persian)
24.Mohammadi, H. and Rezaei-Chiyaneh, E. 2019. Effect of vermicompost application on seed yield and quality in faba bean (Vicia faba L.) and fennel (Foeniculum vulgare L.) intercropping. Iran. J. Crop. Sci. 21: 139-154.(In Persian)
25.Nakhzari Moghaddam, A. 2016. Effects of nitrogen and different intercropping arrangements of barley (Hordeum vulgare L.) and pea (Pisum sativum L.) on forage yield and competitive indices. Agroecol. 8: 47-58. (In Persian)
26.Pandita, A.K., Shah, M.H. and Bali, A.S. 2000. Effect of row ratio in cereal-legume intercropping systems on productivity and competition functions under Kashmir conditions. Indian J. Agron. 45: 48-53.
27.Parsa, M. and Bagheri, R. 2008.Pulses. Jihad-e-Daneshghahi Publication, Mashhad, Iran, 355p. (In Persian)
28.Ranjbar, F. and Koocheki, A. and Nassiri Mahallati, M. 2016. Effect of intercropping paterns of fennel (Foeniculum vulgare Mill.), Sesame (Sesamum indicum) and bean (Phaseolus vulgaris L.) on growth, qualitative and quantitative characters and yield components. J. Hort. Sci.30: 406-416. (In Persian)
29.Rezaei-Chiyaneh, E., Amirnia, R., Amani Machiani, M., Javanmard, A., Maggi, F. and Morshedloo, M.R.2020. Intercropping fennel (Foeniculum vulgare L.) with common bean (Phaseolus vulgaris L.) as affected by PGPR inoculation: a strategy for improving yield, essential oil andfatty acid composition. Sci. Hort.261: 108951.
30.Rezvani Moghadam, P. and Moradi, R. 2012. Assessment of planting date, biological fertilizer and intercropping on yield and essential oil of cumin and fenugreek. Iran. J. Field Crop Sci. (IJFCS). 43: 217-230. (In Persian)
31.Rostaei, M., Fallah, S., Lorigooini, Z. and Abbasi Surki, A. 2018. Crop productivity and chemical compositions of black cumin essential oil in sole crop and intercropped with soybean under contrasting fertilization. Ind. Crops Prod. 125: 622-629.
32.Sadri, S., Poor Yousef, M. and Soleimani, A. 2015. Evaluation of yield, essential oil and productivity indices in fennel and fenugreek intercropping. J. Crop Improv. 16: 921-932. (In Persian)
33.Salehi, Z., Amirnia, R., Rezaei-Chiyaneh, E. and Khalilvandi Behrozyar, H. 2018. Evaluation of yield and some qualitative traits of forage in intercropping of triticale with annual legumes. J. Agric. Sci. Sus. Prod.28: 59-76. (In Persian)
34.Vandermeer, J. 1989. The Ecology of Intercropping. Cambridge University Press, 237p.
35.Wodnicka, A., Huzar, E., Krawczyk, M. and Kwiecien, H. 2019. Synthesis and antifungal activity of new salicylic acid derivatives. Pol. J. Chem. Technol.19: 143-148.
36.Zimdahl, R.L. 2007. Fundamentals of Weed Science. Academic Press, 758p. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 340 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 250 |