
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 622 |
تعداد مقالات | 6,489 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,605,204 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,198,654 |
بررسی تأثیر زهابهای کشاورزی بر کمیت و کیفیت جریان ورودی به تالاب شادگان با استفاده از مدل WEAP(حوضه مارون-جراحی) | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
دوره 28، شماره 3، مهر 1400، صفحه 115-131 اصل مقاله (1.3 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2022.19377.3487 | ||
نویسندگان | ||
محمد موحدی1؛ حیدر زارعی* 2؛ علی شهبازی3 | ||
1دانشآموخته کارشناسی ارشد گروه هیدرولوژی و منابع آب،دانشکده مهندسی آب و محیطزیست، دانشگاه شهید چمران اهواز، | ||
2دانشیار گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، دانشگاه شهید چمران اهواز. | ||
3دانشآموخته دکتری منابع آب، معاونت مطالعات جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: توسعه اراضی کشاورزی، وقوع خشکسالیها و تغییر اقلیم سبب شده تا حوضه مارون-جراحی به یکی از پرتنشترین حوضههای آبریز هم ازنظر کمی و هم کیفی تبدیل گردد. به علت وجود شبکههای آبیاری و زهکشی متعدد در این حوضه، بررسی اثر زهابهای برگشتی این شبکهها به سیستم رودخانهای بسیار حائز اهمیت است. به علت دارا بودن پتانسیل آبی مناسب، حوضه موردمطالعه همواره برای توسعه شبکههای آبیاری و زهکشی مناسب بوده است؛ همچنین تالاب شادگان در انتهای این حوضه، اهمیت مدیریت کمی و کیفی منابع آب را دوچندان نموده است. به همین دلیل در این پژوهش، تأثیر زهابهای شبکههای آبیاری و زهکشی و کشاورزیهای سنتی بر کمیت و کیفیت رودخانهها و مهمتر از آن نقطه انتهایی رودخانه جراحی و ورودی به تالاب شادگان موردبررسی قرار گرفت. شبیهسازی کمی و کیفی حوضه برای دوره 60 ساله توسط مدل WEAP انجام شد. با توجه به اینکه تاکنون هیچیک از مطالعات انجامشده در حوضه مارون-جراحی به بررسی جامع و دقیق کل زهکشهای کشاورزی و نقاط بحرانی حوضه از منظر کمی و کیفی نپرداختهاند، لذا تحقیق حاضر در این راستا انجامشد. مواد و روشها: در این پژوهش از مدل WEAP بهعنوان ابزاری جامع، بهمنظور مدلسازی کمی و کیفی زهابها و تأثیر آنها بر پاییندست استفاده گردید. ابتدا مدل WEAP در یک دوره 5 ساله (2016-2012) با استفاده از اطلاعات ثبتشده حوضه واسنجی و اعتبارسنجی شد. جهت ارزیابی نتایج واسنجی و اعتبار سنجی مدل کمی از شاخصهای آماری جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، مجذور ضریب همبستگی (R^2) و آماره نش (NASH) استفاده گردید. مدل برای یک دوره شبیهسازی 60 ساله (2017 الی 2077) تحت سناریوهای مدیریتی کنترل زهاب شبکهها از نظر کمی و کیفی جهت تعیین میزان تأثیر هر زهکش بر سیستم رودخانهای حوضه اجرا گردید. یافتهها: نتایج مدل نشان داد که میزان شوری در سناریو مرجع برابر با 3/6 دسی زیمنس بر متر بوده که در مقایسه با سایر سناریوها، تنها در سناریو انتقال زهکش مطبگ کاهش 34 درصدی شوری (1/2 دسی زیمنس بر متر) نسبت به سناریو مرجع مشاهده میگردد. این میزان بهبود شوری آنهم در انتهای رودخانه جراحی و ابتدای ورودی به تالاب شادگان بسیار مهم بوده و تأثیر به سزایی بر محیطزیست خواهد داشت. ضمناً با توجه به مقادیر اعتمادپذیری تأمین نیاز گره زیستمحیطی رودخانه جراحی، اختلاف بین اعتمادپذیری در دو سناریو مرجع و انتقال زهکش مطبگ برابر با 0/4 درصد بوده که تأثیر ناچیز زهکش مطبگ بر جریان رودخانه جراحی را نشان میدهد و همچنین اعتمادپذیری سایر سناریوها برابر سناریو مرجع میباشد. نتیجهگیری: با توجه به نتایج مدلسازی کمی و کیفی در حوضه مارون-جراحی، سناریوی انتقال زهکش مطبگ (زهکش شبکه چپ رامشیر) از نظر کیفی، بیشترین تأثیر را نسبت به سایر سناریوها دارد. در صورت انتقال این زهکش، میزان شوری در انتهای حوضه در دوره شبیهسازی1/2 دسی زیمنس بر متر (34 درصد) کاهش خواهد یافت. | ||
کلیدواژهها | ||
حوضه مارون-جراحی؛ مدلسازی؛ مدیریت منابع آب؛ WEAP | ||
مراجع | ||
1.Alamanos, A., Latinopoulos, D., Xenarios, S., Tziatzios, G., Mylopoulos, N., and Loukas, A. 2019. Combining hydro-economic and water quality modeling for optimal management of a degraded watershed. Journal of Hydroinformatics, 21: 6. 1118-1129.
2.Alfarra, A., Kemp-Benedict, E., Hötzl, H., Sader, N., and Sonneveld, B. 2012. Modeling water supply and demand for effective water management allocation in the Jordan Valley. Journal of Agricultural Science and Applications (JASA), 1: 1. 1-7. 3.Ashrafi, S.M., Ebrahim Bakhshi Pour, I., and Adib, A. 2019. Water Quality Effects on the Optimal Water Resources Operation in Great Karun River Basin. Pertanika Journal of Science and Technology, 27: 1881-1900.
4.Assaf, H., and Saadeh, M. 2006. Development of an integrated decision support system for water quality control in the Upper Litani Basin, American University of Beirut, Lebanon.
5.Assaf, H., and Saadeh, M. 2008. Assessing water quality management options in the Upper Litani Basin, Lebanon, using an integrated GIS-based decision support system. Environmental Modelling & Software, 23: 10-11. 1327-1337.
6.Bolhasani, K., Zarei, H., and Movahedi, M. 2017. Evaluation of Surface Water Quality Parameters in Maroon-jarahi Basin Using Qualitative Indicators. 5th National Conference on Irrigation and Drainage Networks Management and 3rd National Congress on Irrigation and Drainage of Iran, Ahvaz. (In Persian)
7.Hajipour, M., Zakeri Nia, M., Ziaee, A.N., and Hussam, M. 2019. Integrated management of water demand in the drinking and industrial sector by connecting WEAP and MODFLOW models (Case study of Bojnourd city). Journal of Soil and Water Conservation Research, 26 :1. 187-203. (In Persian)
8.Hashimoto, T., Stedinger, J.R., and Loucks, D.P. 1982. Reliability, resiliency, and vulnerability criteria for water resource system performance evaluation. Water resources research, 18: 1. 14-20.
9.Ingol-Blanco, E., and McKinney, D.C. 2013. Development of a hydrological model for the Rio Conchos Basin. Journal of Hydrologic Engineering, 18: 3. 340-351.
10.Kermanshahi, S., Davari, K., Hashemi Nia, S.M., Farid Hosseini, A., and Ansari, H. 2013. Application of WEAP Model to Evaluate Impact of Irrigation Water Management on Neyshabour Plain Water Resources. Water and soil (agricultural sciences and industries), 27: 3. 505-549. (In Persian)
11.Kou, L., Li, X., Lin, J., and Kang, J. 2018. Simulation of urban water resources in Xiamen based on a WEAP model. Water, 10: 6. 732.
12.Kumar, P. 2018. Simulation of Gomti River (Lucknow City, India) future water quality under different mitigation strategies. Heliyon, 4: 12. e01074.
13.Mirzai, M.F., Zakeri Nia, M., and Hezarjaribi, A.T. 2020. Evaluation of different scenarios of water resources management in Gorgan river basin using WEAP and MODFLOW models. Water and soil sciences (agricultural sciences and technologies and natural resources), 24: 2. 137-152. (In Persian)
14.Movahedi, M., Zarei, H., and Bolhasani, K. 2017. Investigation of the effect of drainage control of the southern network of Ramshir (Mutabg) and its effect on the downstream of Jarahi river. 5th National Conference on Irrigation and Drainage Networks Management and 3rd National Congress on Irrigation and Drainage of Iran, Ahvaz. (In Persian)
15.Nguyen, L.H., and Nga, T. 2020. evaluating future water quality of urban rivers in ha noi under effect of urbanization and climate change -the application of weap model for cau bay river. Vietnam Journal of Science and Technology, 58: 195-202.
16.Purkey, D., Joyce, B., Vicuna, S., Hanemann, M., Dale, L., Yates, D., and Dracup, J. 2008. Robust analysis of future climate change impacts on water for agriculture and other sectors: a case study in the Sacramento Valley. Climatic Change. 87: 1. 109-122.
17.Sahebdel, S., and Akbarpour, A. 2011. Quantitative-qualitative evaluation of water allocation scenarios using WEAP model Case study: Gharasoo catchment in Golestan province. 4th Iranian Water Resources Management Conference, Tehran, Iran. (In Persian)
18.Slaughter, A.S., Mantel, S.K., and Hughes, D.A. 2016. Water quality management in the context of future climate and development changes: a South African case study. Journal of Water and Climate Change, 7: 4. 775-787.
19.Tennant, D.L. 1976. Instream Flow Regimens for Fish, Wildlife. Recreation and Related Environmental Resources. Fisheries. 1: 4. 6-10. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 448 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 321 |