آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,746,426 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,276 |
تأثیر جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن بر وسعت آبگرفتگی شهر آق‌قلا در سیلاب فروردین 1398 | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| دوره 28، شماره 3، مهر 1400، صفحه 207-215 اصل مقاله (1021.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2022.19069.3455 | ||
| نویسندگان | ||
| سلیم آتابای1؛ محسن مسعودیان* 2؛ رامین فضل اولی3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد سازه‌های آبی، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
| 2گروه سازه­های آبی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
| 3عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
| چکیده | ||
| چکیده سابقه و هدف: شهر آق‌قلا به صورت مداوم در گذشته در معرض سیلاب‌های رودخانه گرگانرود بوده است، این امر با بررسی مشخصات عمومی سازه‌های آبی مخصوصا پل تاریخی مرکز شهر مشخص می‌گردد. سیلاب اواخر اسفند 1397 که غرقاب و آبگرفتگی ناشی از آن تا اردیبهشت 1398 تداوم یافت یکی از مخربترین سیلاب‌های این منطقه بوده که خاطرات بسیار تلخی برای هموطنان به‌جا گذاشته است. درمدیریت این سیل مجموعه‌ای از مطالعات قبلی با استفاده از مدل‌های مختلف شبیه‌سازی جریان، تجربیات گذشته جهت مقابله با سیلاب و استفاده از تجربیات سیلاب‌های پیشین می‌توانست موجب افزایش دقت و سرعت مهار سیلاب و نیز کاهش خسارات مالی شود. در زمان وقوع و ورود سیلاب به داخل شهر آق‌قلا، دست اندرکاران جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن را که در مسیر عبور سیلاب قرار گرفته بود و دلیل عمده آبگرفتگی وسیع قسمت شمالی شهر آق‌قلا و ماندگاری جریان سیلاب در داخل شهر پنداشته شده بود در چند نقطه تخریب کردند لذا در این پژوهش، تاثیر جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن بر میزان و وسعت آبگرفتگی شهر آق‌قلا مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: این پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهای HEC-RAS، GIS و نیز الحاقیه HEC-GeoRAS انجام شد. جهت بررسی تاثیر جاده کمربندی و خط ریلراه‌آهن بر میزان آبگرفتگی شهر آق‌قلا، این تأثیر گذاری در سه سناریو (عدم وجود جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن، وجود جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن به همراه کالورت‌های تعبیه شده در مسیر و وجود جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن به همراه کالورت‌های تعبیه شده و شکاف‌های ایجاد شده در مسیر در زمان وقوع سیلاب) مورد بحث و بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: با بررسی سه سناریوی مورد بحث در این پژوهش مشخص شد که در سناریوی اول نیز شاهد آبگرفتگی سطح وسیعی از شهر آق‌قلا هستیم، به‌گونه‌ای که 1/38 کیلومترمربع از سطح این شهر دچار آبگرفتگی گردیده است. سناریوی دوم نشان‌دهنده افزایش آبگرفتگی و تشدید سیلاب در سطح شهر در مقایسه با سناریوی اول بوده که موجب زیر آب رفتن 2/53 کیلومترمربع از اراضی مسکونی شده و سناریوی سوم حاکی از تأثیر مثبت شکاف‌های ایجاد شده در زمان وقوع سیلاب بر کاهش میزان آبگرفتگی سطح شهر است که میزان آبگرفتگی را به 1/98 کیلومترمربع تقلیل داده است. نتیجه‌گیری: اگرچه پایین بودن تراز سطح زمین در برخی محلات شهر آق‌قلا همچون عیدگاه، معلم آباد و حکیم آباد، آبگرفتگی این نواحی را بدیهی ساخته است، مقایسه دو سناریوی اول و دوم نشان داد که قرارگیری جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن در مسیر حرکت سیلاب بر افزایش وسعت آبگرفتگی و زیر آب رفتن برخی دیگر از نواحی و محلات و ماندگاری جریان سیلاب در سطح شهر آق‌قلا تأثیرگذار بوده است. از سوی دیگر، با مقایسه سناریوی دوم و سوم می‌توان اینگونه نتیجه‌گیری نمود که عدم تعلل و تصمیم‌گیری سریع در خصوص ایجاد شکاف برروی جاده کمربندی و خط ریل راه‌آهن، می‌توانسته باعث کاهش نسبی آبگرفتگی سطح شهر و ماندگاری جریان سیلاب شده و از زیر آب رفتن برخی از نواحی جلوگیری کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آق‌قلا؛ جاده کمربندی؛ سیلاب؛ GIS؛ HEC-RAS | ||
| مراجع | ||
|
1.Special Committee on the National Flood Report. 2019. Report of the Working Group on River Engineering and Hydraulic Structures. Special Committee on National Flood Report. Press, 1049p. (In Persian)
2.Nikghojegh, Y., and Heydarian, A. 2013. Investigation and Management analysis of large floods in Gorganroud basin in Golestan Province. National Conference on Flood Management. Tehran. 2: 11.(In Persian)
3.Rahimzadeh, O. 2015. Comparison of flood zoning by two Hydraulic models (HEC-RAS and LISFLOOD_FP) in Gorganroud Floodplain. Gorgan Univ. Agricultural Sciences and Natural Resources. Press, 118p. (In Persian)
4.TasnimNewsAgency.2019.HotfloodonGolestanforhead.(https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/03/27/1751158 ) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 430 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 218 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب