
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,422 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,274 |
انتخاب بهترین الگوی کاشت و تراکم بوته در دو رقم کنجد (Sesamum indicum L.) با تیپ رشدی متفاوت در منطقه کرج | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
دوره 29، شماره 1، فروردین 1401، صفحه 191-207 اصل مقاله (893.65 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2021.19024.2808 | ||
نویسندگان | ||
فرهاد حبیب زاده* 1؛ مجید غلامحسینی2 | ||
1نویسنده مسئول، استادیار گروه ژنتیک و بهنژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران | ||
2استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: در بین دانههای روغنی، کنجد (Sesamum indicum L.) به دلیل دارا بودن میزان قابل توجهی از ترکیبات آنتیاکسیدانی، اسید آمینههای ضروری و اسیدهای چرب غیر اشباع، به عنوان ملکهی دانههای روغنی شناخته شده است. از میان مدیریتهای لازم برای رسیدن به حداکثر تولید گیاهان زراعی، میتوان به انتخاب رقم، تراکم و آرایش کاشت اشاره نمود. ارقام مختلف کنجد دارای ویژگیهای رشدی متفاوتی (برای مثال، نحوهی شاخهدهی) بوده و هر یک از آنها برای یک روش کاشت و با یک تراکم مشخص، مناسب هستند. هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی آرایش کاشت و تراکم مناسب برای دو رقم از گیاه کنجد بود. مواد و روش: در این پژوهش، اثر آرایش کاشت (کشت یک یا دو ردیف روی پشته)، تراکم بوته (20، 30 و 40 بوته در متر مربع) و ارقام کنجد (اولتان و ناز تک شاخه) بر اساس آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی سالهای 1398و 1399 در منطقه کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات ارتفاع بوته، عملکرد و اجزای عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، شاخص برداشت و درصد و عملکرد روغن ارزیابی شدند. تجزیههای آماری با استفاده از نرمافزار SAS انجام گرفت و برای مقایسه میانگینهای اصلی از آزمون LSDو برای مقایسه میانگینهای برهمکنشها، از روش برشدهی استفاده گردید. یافتهها: تجزیه واریانس نشان داد که عامل آرایش کاشت بر ارتفاع گیاه و عملکرد ماده خشک، عامل تراکم بوته بر همه صفات (به استثنای وزن هزار دانه) و عامل رقم بر کلیهی صفات (به استثنای شاخص برداشت) تاثیر معنیداری داشتند. مقایسه میانگینها نشان داد که میانگین ارتفاع گیاه (126 سانتیمتر) در آرایش کاشت دو ردیف روی پشته به طور معنیداری بیشتر بود. از بین اجزای عملکرد، تعداد کپسول در بوته در تراکمهای 30 و 40 بوته در مترمربع (به ترتیب، 57 و 60 عدد) بیشترین مقدار بود که در مقایسه با تراکم 20 بوته در مترمربع (50 عدد) تفاوت آماری معنیداری داشتند. تعداد دانه در کپسول در تراکم 20 بوته در مترمربع بیشترین مقدار بود (58 عدد) که نسبت به دو تراکم دیگر، تفاوت آماری معنیداری نشان داد. از بین تراکمهای مورد مطالعه، بالاترین عملکرد دانه (993 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 40 بوته در مترمربع و کمترین مقدار عملکرد دانه (798 کیلوگرم در هکتار) از تراکم 20 بوته در مترمربع به دست آمد. از بین دو رقم مورد مطالعه، رقم اولتان دارای بالاترین عملکرد و اجزای عملکرد دانه بود که نسبت به رقم ناز تکشاخه، تفاوت آماری معنیداری را نشان داد. بیشترین عملکرد روغن را رقم اولتان در هر یک از تراکمهای 30 و40 بوته در متر مربع تولید نمود که از لحاظ آماری در آرایش کاشت یک یا دو ردیفه، این رقم تفاوت معنیداری نشان نداد. نتیجهگیری: این پژوهش نشان داد که رقم اولتان درآرایش کاشت یک ردیف روی پشته و در تراکم 30 بوته در متر مربع برای منطقه کرج قابل توصیه میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
رقم؛ کنجد؛ تراکم؛ عملکرد دانه؛ عملکرد روغن | ||
مراجع | ||
1.Shakeri, E., Amini Dehaghi, M., Tabatabaei, S.A. and Modares Sanavi, S.A.M. 2012. Effect of chemical fertilizer and biofertilizer on seed yield, its components, oil and protein percent in sesame varieties. J. Sustain. Agric. Prod. Sci. 22: 1. 71-86. (In Persian)
2.Sharifiziveh, P., Fakhari, R., Tahmasebi, B.K. and Ghasemi, S. 2019. Investigation of agronomic traits, yield and yield components of different sesame cultivars. Appl. Res. Plant Ecophysiol. 6: 2. 149-166. (In Persian)
3.Salehi, M. and Saiedi, G. 2013. Selection indicators for improving grain yield in sesame (Sesamum indicum L.). Iranian J. Field Crops Res. 10: 4. 667-673.(In Persian) 4.Rajeswari, S., Thiruvcngadarn, V. and Ramaswamy, N.M. 2010. Production of interspecific hybrids between Sesamum alatum Thonn and Sesamuin indicum L. through ovule culture and screening for phyllody disease resistance. S. Afr. J. Bot. 76: 252-258.
5.Bhatti, I.H., Ahmad, R., Jabbar, A., Nadeem, M. and Khan, M.M. 2013. Agronomic performance of mash bean as an intercrop in sesame under different planting patterns. Emir. J. Food Agric. 25: 1. 52-57.
6.Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Nourbakhsh, F. and Nehbandani, A. 2017. The effect of planting pattern and density on yield and yield components of sesame (Sesamum indicum L.). Iranian J. Field Crops Res. 15: 1. 31-45. (In Persian)
7.Raza, M. A., Khalid, M.H.B., Zhang, X., Feng, L. Y., Khan, I., Hassan, M. J., Ahmed, M., Ansar, M., Chen, Y.K., Fan, Y.F. and Yang, W. 2019. Effect of planting patterns on yield, nutrient accumulation and distribution in maize and soybean under relay intercropping systems. Sci. Rep. 9: 1. 1-14.
8.Roy, N., Abdullah S.M., Amun M. and Sarwar, J. 2009. Yield performance of sesame (Sesamum indicum L.) varieties at varying levels of row spacing. Res. J. Agric. Biol. Sci. 5: 5. 823-827.
9.Zeinali, H., Mirlohi, A. and Safaii, L. 2006. Evaluation of relationship between grain yield and yield components in sesame (Sesamum indicum L.). Res. Agric. Sci. 2: 1. 1-9. (In Persian)
10.Heydari, S., Movahhedi Dehnavi, M. and Yadavi, A. 2017. Response of yield and yield component of three sesame (Sesamum indicum L.) accessions to density in Rostam Region, Fars Province. Plant Prod. Technol. 9: 2. 91-103. (In Persian) 11.Pour Amir, F., Hosseinpanahi, F. and Alizadeh, Y. 2016. Evaluation the effect of different planting combinations on radiation absorption and use efficiency in sesame and chickpea intercropping in an additive series. J. Agroecol. 6: 1. 81-97. (In Persian)
12.Rahnama, A. and Bakhshandeh, A. 2006. Determination of optimum row-spacing and plant density for uni-branched sesame in Khuzestan province. J. Agric. Sci. Technol. 8: 25-33.
13.Gherekhloo, J. and Ghaderifar, F. 2015. Evaluation of competitive ability in two sesame (Sesamum indicum L.) cultivars with cocklebur (Xanthium strumarium L.) in different crop row spacing.J. Crop Prod. 8: 3. 19-40. (In Persian)
14.Gloaguen, R.M., Couch, A., Rowland, D.L., Bennett, J., Hochmuth, G., Langham, D.R. and Brym, Z.T. 2019. Root life history of non-dehiscent sesame (Sesamum indicum L.) cultivars and the relationship with canopy development. Field Crops Res. 241: 107560.
15.Ahmad, R.M., Tariq, M.F. and Ahmad, S. 2002. Comparative performance of two sesame varieties under different row spacing. Asian J. Plant Sci.1: 5. 546 547. 16.Öztürk, Ö. and Şaman, O. 2012. Effects of different plant densities on the yield and quality of second crop sesame. Int. J. Agric. Biosyst. Eng. 6: 9. 644-649.
17.Hoseini Valiki, S.R., Ghanbari, S., Golmohammadzadeh, S. and Kiasari, K.R. 2015. Effect of different plant density on growth and yield of three cultivars of sesame (Sesamum indicum L.). Biol. Forum Int. J. 7: 1524-1528.
18.Karimi, Z., AghaAlikhani, M. and Gholamhoseini, M. 2018. Study of planting density on agronomic traits of sesame cultivars. Iranian J. Field Crops Res. 16: 4. 821-831. (In Persian)
19.Mehrabi, Z. and Ehsanzadeh, P.2011. Investigation of physiological characteristics and performance of four sesame seeds (Sesamum indicum L.) under soil moisture regimes. J. Crops Improv. 13: 2. 77-88. (In Persian)
20.Lazemi, E., Faramarzi, A. and Alimohammadi, R. 2007. The effect of planting date on yield and yield components of different sesame cultivars under Miyaneh climatic condition. Agroecol. J. 3: 3. 53-67. (In Persian)
21.Ajali, J., Vazan, S., Faramarzi, S. and Paknejad, F. 2008. Investigation of planting date effect on yield and yield components of sesame cultivars in moderate climatic conditions. Modern Agric. Sci. 4: 11. 1-9. (In Persian)
22.Nezami, A., Fazeli Kakhki, F., Zarghani, H., Shabahang, J. and Gandomzadeh, M.R. 2014. Primary evaluation of yield and yield components of some ecotypes of sesame (Sesamum indicum L.) in Khorasan province. Iranian J. Field Crops Res. 12: 2. 189-195. (In Persian)
23.Sabouhi Sabooni, S., Fallah Toosi, A. and Bakhtiari, S. 2014. Evaluation of some quantitative characteristics of different cultivars and lines of sesame in Mashhad region. The 13th IranianCrop Science and 3rd Iranian Seed Science and Technology Conference, Karaj. (In Persian)
24.Afzali Mohammad Abadi, M., Rezaei A.H., Saeedi, Gh.A. and Naseh Ghafouri, A. 2009. Evaluation of yield and its components in sesame cultivars. The First National Oil Seed Conference, Isfahan University of Technology.(In Persian)
25.Behrooz, Z., Khodabandeh, N., Madani, H. and Shirzadi, M.H. 2010. Study of bush accumulation and division of nitrogen fertilizer on agronomic characteristic of local sesame jiroftarea. New Finding Agric. 4: 2. 91-100. (In Persian) | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 439 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 259 |