دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها654
تعداد مقالات6,812
تعداد مشاهده مقاله9,707,209
تعداد دریافت فایل اصل مقاله9,124,011
مردانی, زینب, نجفی, عبداله, بهرامی نژاد, صحبت. (1403). ارزیابی تنوع ژنتیکی گاودانه (Vicia ervilia L.) در شرایط مطلوب و تنش کمبود آب با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره. , 17(1), 127-144. doi: 10.22069/ejcp.2024.22152.2617
زینب مردانی; عبداله نجفی; صحبت بهرامی نژاد. "ارزیابی تنوع ژنتیکی گاودانه (Vicia ervilia L.) در شرایط مطلوب و تنش کمبود آب با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره". , 17, 1, 1403, 127-144. doi: 10.22069/ejcp.2024.22152.2617
مردانی, زینب, نجفی, عبداله, بهرامی نژاد, صحبت. (1403). 'ارزیابی تنوع ژنتیکی گاودانه (Vicia ervilia L.) در شرایط مطلوب و تنش کمبود آب با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره', , 17(1), pp. 127-144. doi: 10.22069/ejcp.2024.22152.2617
مردانی, زینب, نجفی, عبداله, بهرامی نژاد, صحبت. ارزیابی تنوع ژنتیکی گاودانه (Vicia ervilia L.) در شرایط مطلوب و تنش کمبود آب با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره. , 1403; 17(1): 127-144. doi: 10.22069/ejcp.2024.22152.2617

ارزیابی تنوع ژنتیکی گاودانه (Vicia ervilia L.) در شرایط مطلوب و تنش کمبود آب با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

مجله تولید گیاهان زراعی
دوره 17، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 127-144    اصل مقاله (403.42 K)
نوع مقاله: مقاله کامل علمی- پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2024.22152.2617
نویسندگان
زینب مردانی1؛ عبداله نجفی* 2؛ صحبت بهرامی نژاد3
1دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد اصلاح نباتات، گروه مهندسی تولید و ژنتبک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران،
2دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران،
3استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
سابقه و هدف: گاودانه با نام علمی Vicia ervilia L. یکی از محصولات دانه‌ای از خانواده بقولات می‌باشد. این گیاه در ایران یکی از حبوبات قدیمی در شمال و شمال غرب کشور است و به صورت تناوب با محصولات غلات رشد می‌کند. گاودانه حاوی انرژی و پروتئین است که آن را به یک منبع اقتصادی بالقوه برای جیره طیور تبدیل می‌کند. خشکی مهمترین تنش غیر‌زیستی و مهم‌ترین عامل محدود کننده رشد محصولات زراعی می‌باشد و به طور تقریبی تولید را در 25 درصد از زمین‌های جهان کاهش می‌دهد. از سوی دیگر مقاومت گیاه در برابر آفات، بیماری ها و تنش‌های محیطی بستگی زیادی به تنوع ژنتیکی دارد. به این منظور، بررسی تنوع ژنتیکی 15 ژنوتیپ گاودانه همراه با توده بومی کرمانشاه با استفاده از روش‌های تجزیه چند متغیره مورد مطالعه قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: پانزده ژنوتیپ گاودانه به همراه توده بومی کرمانشاه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه رازی، کرمانشاه در دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود آب در سال 1395-1394 مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد اندازه‌گیری شامل ویژگی‌های فنولوژیک، مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد بود. تجزیه واریانس مرکب با استفاده از نرم افزار SAS 9.1 با فرض ثابت بودن اثر ژنوتیپ و مکان انجام شد. تجزیه همبستگی، تجزیه علیت، تجزیه به عامل‌ها و تجزیه خوشه‌ای نیز با استفاده از نرم افزار SPSS 16 انجام شد.
یافته‌ها: تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر محیط بر تمامی صفات به جز تعداد زیر شاخه ها معنی‌دار بود. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که بین عملکرد در شرایط بدون تنش و صفات تعداد شاخه فرعی، تعداد دانه در نیام، تعداد نیام در بوته و تعداد دانه در بوته همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت همچنین بین عملکرد در شرایط تنش و صفات تعداد دانه در نیام و تعداد دانه در بوته همبستگی مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. نتایج تجزیه علیت نیز نشان داد که در شرایط بدون تنش، تعداد نیام در بوته بیشترین تأثیر مستقیم (54/0) را بر عملکرد دانه داشت. در شرایط تنش، تعداد دانه در نیام بیشترین تأثیر مستقیم (69/0) را بر عملکرد دانه داشت. تجزیه به عامل‌ها در شرایط بدون تنش منجر به شناسایی سه عامل شد که در مجموع 59/76 درصد از کل تنوع داده ها را به خود اختصاص دادند. در محیط تنش چهار عامل شناسایی شد که 96/85 درصد از کل تنوع داده ها را توجیه کردند. در شرایط بدون تنش، ویژگی‌های فنولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد از عوامل مهم و تعیین کننده کل تغییرات و تنوع بودند. در تجزیه خوشه‌ای در شرایط بدون تنش و در شرایط تنش، ژنوتیپ‌های مورد بررسی در سه گروه قرار گرفتند. فرآیند گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها در دو شرایط بدون تنش و تنش کم‌آبی تا حدودی متفاوت بود.
نتیجه‌گیری: در مجموع به نظر می‌رسد که روند گروه‌بندی متفاوت ژنوتیپ‌های گاودانه در دو محیط دارای تنش و بدون تنش ناشی از واکنش متفاوت نمونه‌های ماشک به تنش کمبود آب است. در شرایط تنش کم آبی که از اواخر گل‌دهی به بعد رخ می‌دهد، می بایست زودرسی همراه با رشد رویشی مناسب برای دستیابی به عملکرد بالاتر مورد توجه قرار بگیرد. ژنوتیپ های 13 و 2 به عنوان ژنوتیپ های نسبتا زودرس و برتر در هر دو محیط واجد و فاقد تنش کمبود آب آخر فصل شناسایی شدند.
کلیدواژه‌ها
تنش کم آبی؛ تنوع ژنتیکی؛ روش‌های تجزیه چند متغیره؛ گاودانه
مراجع
  1. Vioque, J., Girón‐Calle, J., Torres‐Salas, V., Elamine, Y., & Alaiz, M. (2020). Characterization of Vicia ervilia (bitter vetch) seed proteins, free amino acids, and polyphenols. Journal of Food Biochemistry, 44(7), e13271.‏
  2. Moini, M., Azari Torbat, M., & Amanlou, H. (2010). Investigating the nutritional value, degradability characteristics and determining the optimal level of bovine fat in the diet of lactating Holstein cows. Animal production, 12 (2), 51-59. [In Persian]
  3. Rotger, A., Ferret, A., Calsamiglia, S., & Manteca, X. (2006). In situ degradability if seven plant protein supplements in hifers fed high concentration diet with different forage to concentrate ratio. Animal Feed Science and Technology, 125(1), 73-87.
  4. Hernando, B.E. & Leon, J. (1994). Grain legumes for animal feed. Plant Production and Protection, 26, 273-288.
  5. Zohary, D, & Hopf, M. (2000). Domestication of plants in the Old World, 3rd edn. Oxford University Press Inc, New York.
  6. Melero, B. Mozes P, Delos M, Lopez, B., & Castillo, G. (2003). Rotation in drought in Castilla- Lamancha vetch as an alternative. Agricultura Revista Agropauania, 72, 598- 603.
  7. Debaeke, P., & Abdellah, A. (2004). Adaptation of crop management to water-limited environments. European Journal of Agronomy, 21(4), 433-446.
  8. Bacem, M., Aouani. M. E. & Mohamadi, R. (2007). Nodulation and growth of common bean (Phaseolus vulgaris) under water deficiency. Soil Biology and Biochemistry, 39, 1744-1750.
  9. Arab Khadri, M. & Kamali. (2017). Bandsar, Traditional Soil Conservation Methods. Agricultural Research, Training and Promotion Organization. 70pp. [In Persian]
  10. Peghambi, S. A., Khani, M. T., Babaei, H. R., & Alipour, H. (2017). Evaluation of tolerance to water deficit stress in diverse soybean genotypes. Iranian Journal of Field Crop Science, 48(4), 933-943.‏ [In Persian]
  11. Roudbarkalary, F., Farshdfar, E. & Ghareyazy,    (2001).  Evaluation  of  genetic  diversity  in  Iranian rice  based  on  RADP.  Journal of Agricultural Sciences, 3(4), 8-15.
  12. Mohammadi, S. A., & Prasanna, B. M. (2003). Analysis of genetic diversity in crop plants-salient statistical tools and considerations. Crop Science, 43(4), 1235-1248.
  13. Johnson, R. A. & Wichern, D. W. 2007. Applied multivariate statistical analysis. (4th ed.). Prentice and Hall International, INC, New Jersey.
  14. Abbasi, M. R., Vaezi, Sh. & Baghaei, N. (2007). Evaluation of genetic diversity of bitter vetch (Vicia ervilia) collection of National Plant Gene Bank of Iran based on morphological agronomic traits. The
    scientific-research quarterly of genetic research and improvement of pasture and forest plants of Iran    , 15 (2), 128-113. [In Persian]
  15. Zabat, A. & Hosseinzadeh, A. )2011). Determining of the most effective traits on yield in mung bean (Vigna radiata L. wilczek) by multivariate analysis in stress and non-stress conditions. Iranian Legumes Research Journal, 2 (1), 89-87. [In Persian]
  16. Abbasi, A. L., Mohammadi Nargesi, B., Keshavarznia, R. & Ghorbanpour, A. (2013). The study of genetic variation of common vetch (Vicia sativa) based on morphological traits under normal and stress conditions. Iranian Journal of field crop Science, 44 (3), 370-359. [In Persian]
  17. Livanios, I., Lazaridi, E. & Bebeli, P. J. (2017). Assessment of phenotypic diversity in bitter vetch (Vicia ervilia) Wild populations. Genetic Resources and Crop Evolution, 1-17.
  18. Dehghani, M. R., Sahafi, S. R., & Hassanpour, F. (1400). Studying effect of phenological and morphological traits on grain yield of cowpea ecotypes using path analysis and biplot. Crop breeding research Journal, 38(13), 221-210. [In Persian]
  19. Sahhafi, S. R., Maleki Zanjani, B., Talebi, M., & Fotovat, R. (2016). Evaluation of the genetic diversity of some indigenous populations of Iranian bitter vetch using microsatellite markers. Journal of crop breeding, 9(21), 18-26. [In Persian]
  20. Sahhafi, S. R., Maleki Zanjani, B., Talebi, M., & Fotovat, R. (2017). Evaluation of genetic diversity in some Iranian bitter vetch landraces using microsatellite markers. Crop breeding research Journal, 9(21),18-26. [In Persian]
  21. Hassanpour, F., & Sahhafi, S. R. (2020). Genetic variation in some Iranian bitter vetch (Vicia ervilia) landraces based on agronomic-morphological traits for use in breeding program in Rafsanjan. Genetic Resources and Crop Evolution, 67(8), 2087-2100.‏
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 264
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 255


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب