
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 626 |
تعداد مقالات | 6,517 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,746,480 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,298 |
ارزیابی مقاومت به بیماری زنگ قهوهای (Puccinia recondiata f. sp. tritici Eriksson) ومقایسه اجزای عملکرد ژنوتیپهای آجیلوپس تائوشی در شرایط مزرعه | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقاله 11، دوره 31، شماره 2، تیر 1403، صفحه 191-207 اصل مقاله (638.44 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2023.21379.3057 | ||
نویسندگان | ||
فهیمه شیبانی1؛ علی اصغر نصراله نژادقمی* 2؛ خلیل زینلی نژاد3؛ محمدعلی دهقان4؛ حسین محمدی دهبالایی5 | ||
1دانشجوی کارشناسیارشد اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
2نویسنده مسئول، دانشیار دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
3استادیار دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
4استادیار، بخش تحقیقات غلات، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، گرگان، ایران. | ||
5دانشآموخته دکتری ژنتیک و بهنژادی گیاهی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: شناسایی منابع ژنهای مقاومت گیاهچهای و گیاه کامل برای هرمی کردن ژنها، آرایش ژنی و ایجاد ارقام گندم نان با مقاومت غیر اختصاصی و یا مقاومت پایدار، امری ضروری است. همولوژی کامل ژنوم D آژیلوپس تائوشی با ژنوم D گندم نان، وضعیت گیاهشناسی مشخص، سازگاری وسیع اکولوژیک، تنوع بالا و سهولت تلاقی با گندم نان، گونهی Aegilops tauschii را به منبع بسیاری مهمی برای انتقال ژن و اصلاح گندم تبدیل کرده است. تا کنون چندین ژن مقاومت به زنگ قهوهای(زنگ برگی) از گونههای مختلف آژیلوپس به ارقام پرمحصول گندم نان که مقاومتشان به زنگ قهوهای شکسته شده بود، منتقل گردید. مواد و روشها: در این پژوهش تعداد 25 ژنوتیپ آژیلوپس تائوشی جمع آوری شده از زیستگاههای طبیعی آن از خاورمیانه و آسیای مرکزی (تهیه شده از کلکسیون بذر غلات و حبوبات دانشگاه ایلام) استفاده شد. این پژوهش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله شهر گرگان در سال زراعی 1400- 1399 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در دو محیط تنش و بدون تنش بیماری زنگ قهوهای انجام گرفت. برای ایجاد و ظهور بیماری زنگ قهوهای علاوه بر کاشت رقم حساس بولانی در اطراف و بین ردیفهای کشت، جهت آلودگی مصنوعی ژنوتیپهای مورد بررسی در محیط تحت تنش بیماری با اسپور نژادهای بومی گرگان در دو مرحله و در هنگام غروب آفتاب با نسبت یک به پنج اسپور و پودر تالک به وسیلهی دستگاه گرد پاش (هر 15 روز یکبار) انجام گرفت. یافتهها: نتایج نشان داد که بین ژنوتیپهای آژیلوپس تائوشی از نظر میزان مقاومت به بیماری زنگ قهوهای و صفات اجزای عملکرد اندازهگیری شده، اختلاف معنیداری وجود دارد. تجزیههای آماری، همبستگی معنیداری را بین صفات شدت آلودگی، تیپ آلودگی، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری و صفات مختلف اجزای عملکرد نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه خوشهای به روش Wardبر اساس فاصله اقلیدسی و الگوریتم متوسط برای صفت مقاومت و صفات اجزای عملکرد، ژنوتیپهای مورد استفاده در این پژوهش را در چهار گروه مختلف شامل مقاوم، نیمه مقاوم، حساس و نیمه حساس تقسیمبندی کرد. همچنین بر اساس نتایج تجزیه مرکب برای صفات اجزای عملکرد شامل صفات وزن دانه، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و تعداد پنجه در دو محیط اختلاف معنیداری مشاهده گردید. نتیجه گیری کلی: گیاه آژیلوپس تائوشی با داشتن ژنهای مختلف مقاومت به بیماریها به عنوان یک والد با ارزش جهت انتقال ژنهای مقاوم به ارقام پرمحصول با پتانسیل بالا محسوب میشود. نتایج این پژوهش نشان داد ازگروههای مقاوم و نیمه مقاوم میتوان والدین مناسبی جهت تلاقی با گندم نان به منظور انتقال ژن مقاومت به زنگ برگ انتخاب نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
آژیلوپس تائوشی؛ زنگ قهوهای؛ گندم؛ مقاومت به تنش زنده | ||
مراجع | ||
1.Lagudah, E., & Halloran., G. (1986). Phylogenetic relationships of Triticum tauschii, the D genome donor to hexaploidwheat: 3. Variation in, and the genetics of, seed esterases (Est-5). Theoretical and Applied Genetics, 77 (6), 51-856
2.Lee, A., Trinh, C. S., Lee, W. J., Kim, M., Lee, H., Pathiraja, D., Choi, I. G., Chung, N., Choi, C., Lee, B. C., & Lee, H. (2020). Characterization of two leaf rust-resistant Aegilops tauschii accessions for the synthetic wheat development. Applied Biological Chemistry, 63, 1-14.3.McIntosh, R. A., Yamazaki, Y., Dubcovsky, J., Rogers, J., Morris, C., Somers, D. J., Appels, R., & Devos, K. M. (2008). Catalogue of gene symbols for wheat. https://wheat.pw.usda.gov/GG3/wgc.4.Caldwell, K. S., Russell, J., Langridge, P., & Powell, W. (2006). Extreme population-dependent linkage disequilibrium detected in an inbreeding plant species, Hordeum vulgare. Genetics, 172 (1), 557-567.5.Singh, R. P., Huerta-Espino, J., & Rajaram, S. (2000). Achieving near-immunity to leaf and stripe rusts in wheat by combining slow rusting resistance genes. Acta Phytopathlogica Hungarica, 35, 133-139.6.McIntosh, R. A., Yamazaki, Y., Dubcovsky, J., Rogers, W. J., Morris, C., Appels, R., & Xia, X. C. (2013). Catalogue of gene symbols for wheat. https://wheat.pw.usda.gov/GG3/wgc.7.Huerta-Espino, J., Singh, R. P., German, S., McCallum, B. D., Park, R. F., Chen, W. Q., Bhardwaj, S. C., & Goyeau, H. (2011). Global status of wheat leaf rust caused by Puccinia triticina. Euphytica, 179, 143-160.8.Esfandiari, A. (1947). Grain bells in Iran. Journal of the Institute of Plant Pests and Diseases, 4, 28-39.9..Dadrezai, S. T., & Torabi, M. (2015). Wheat rust management method. Journal of Plant Pathology Science, 5 (2), 81-89. [In Persian]10..Peterson, R. F., Campbel, A. B., & Hannah, A. E. (1948). A diagrammatic scale for estimating rust intensity on leaves and stems of cereals. Canadian Journal of Research, 26 (5), 496-500.11.Roelfs, A. P., Singh, R. P., & Saari, E. E. (1992). Rust Disease of wheat: Concepts and Methods of Disease Management. CIMMYT, Mexico. 81p.12.Wilcoxson, R. D., Skovmand, B., & Atif, A. H. (1975). Evaluation of wheat cultivars for ability to retard development of stem rust. Annals of Applied Biology, 80 (3), 275-281.13.Maccaferri, M., Sanguineti, M. C., Mantovani, P., Demontis, A., Massi, A., & Ammar, K. (2010). Association mapping of leaf rust response in durum wheat. Molecular Breeding, 26 (2), 189-228.14.Tsilo, T. J., Jin, Y., & Anderson, J. A. (2010). Identification of flanking markers for the stem rust resistance gene Sr6 in wheat. Crop science, 50 (5), 1967-1970. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 144 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 128 |