
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,645,403 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,242,536 |
ارزیابی روابط بین برخی از صفات رشدی و بیوشیمیایی سویا تحت تنش شوری بوسیله تجزیه همبستگی کانونیک و شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل در مرحله گیاهچهای | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 شهریور 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2024.22129.3112 | ||
نویسنده | ||
بهرام مسعودی* | ||
موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج.ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: سویا مانند سایر بقولات در گروه گیاهان حساس به شوری است و نظر به آنکه مانند سایر گیاهان زراعی تحت شرایط تنش شوری با کاهش عملکرد مواجه می شود، لذا کشف سازوکارهایی که پاسخ سویا به شوری را کنترل می کنند و انتخاب ارقامی که در شرایط شوری با کاهش عملکرد روبرو نشوند، از جنبه زراعی و بهرهوری اقتصادی بسیار مهم است. هدف این تحقیق تعیین روابط بین مجموعه صفات مرتبط با رشد گیاهچه و صفات بیوشیمیایی و استفاده از این روابط و صفات در شناسایی ژنوتیپهای متحمل به تنش شوری در سویا بود. مواد و روشها: دو طرح بلوک کامل تصادفی جداگانه یکی برای تیمار شاهد با شوری صفر و دیگری برای تیمار شوری با 150 میلی مولار کلرید سدیم، برای ارزیابی 30 ژنوتیپ سویا به صورت کشت هیدروپونیک در شرایط گلخانهای در موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال 1396 استفاده شد. در این مطالعه صفات مرتبط با رشد گیاهچه و صفات بیوشیمیایی زیر مورد بررسی قرار گرفت: شاخص سطح برگ، ارتفاع ساقه، طول ریشه، وزن تر و خشک هر دو اندام هوایی و ریشه، میزان کلروفیل(SPAD value)، شاخص صدمه شوری (Salt injury index)، میزان سدیم و پتاسیم در اندام هوایی و ریشه، نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی و ریشه، و نسبت جابه جایی سدیم و پتاسیم از ریشه به اندام هوایی. یافتهها: تجزیه واریانس امی نشان داد که ژنوتیپ، محیط (تیمارهای شوری) و برهمکنشهای آنها اثر معنیداری بر تغییرات وزن تر اندام هوایی سویا داشتند. صفات وزن خشک و تر اندام هوایی در هر دو شرایط دارای همبستگی مثبت و معنی دار با صفات ارتفاع اندام هوایی، طول ریشه، سطح برگ، وزن خشک و تر ریشه و با نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی در شرایط تنش بودند و همچنین در شرایط تنش دارای همبستگی منفی و معنی دار با شاخص صدمه شوری و محتوای سدیم ریشه بودند. تجزیه همبستگیهای متعارف در شرایط تنش شوری برای مجموعه صفات مرتبط با رشد گیاهچه ها در مقابل مجموعه صفات بیوشیمیایی به ایجاد یک متغیر غیر همبسته معنیدار انجامید. بهمنظور انتخاب بهترین ژنوتیپها با استفاده از تمام صفات مورد بررسی در شرایط تنش از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایدهآل (SIIG) استفاده شد. بر اساس شاخص SIIG، ژنوتیپهای Lee، Vernal، LYON، l504، Crawford و Douglas جزء ژنوتیپهای متحمل به شوری بودند. نتیجهگیری: در تفکیک ژنوتیپها به دو دسته متحمل و حساس هر دو روش تجزیه همبستگی کانونیک و روش شاخص انتخاب ژنوتیپ مطلوب مشابهت فراوانی با هم داشتند. بجز صفت محتوای کلروفیل در بقیه صفات واکنش دو دسته ژنوتیپهای متحمل و حساس یکسان بود. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های سویای متحمل به شوری دارای ارتفاع گیاهچه بلندتر، سطح برگ بیشتر و وزن تر اندام هوایی بیشتری بوده و از طرف دیگر اغلب دارای شاخص صدمه شوری کمتر و میزان سدیم در اندام هوایی کمتری می باشند. | ||
کلیدواژهها | ||
سویا؛ تنش شوری؛ هیدروپونیک؛ تجزیه همبستگی متعارف؛ شاخص انتخاب ژنوتیپ مطلوب | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 74 |