
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,625,653 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,218,269 |
بررسی اثر باکتریهای محرک رشد و نیترات پتاسیم بر خصوصیات رشدی و تبادلات گازی لیمو ترش (Citrus aurantifolia ) تحت تنش خشکی | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 مهر 1403 | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2024.22647.3167 | ||
نویسندگان | ||
ثریا معلای مزرعی1؛ اسمعیل خالقی* 2؛ نعیمه عنایتی ضمیر3 | ||
1دانشجوی دکتری فیزیولوژی تولید و پس از برداشت گیاهان باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
2گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
3گروه علوم و مهندسیﺧﺎک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف : خشکی یکی از تنشهای محیطی مؤثر بر رشد گیاهان است که خصوصیات رشدی، مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی را تحت تأثیر قرار میدهد. این تنش میتواند منجر به کاهش فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنهای در گیاهان شود که نهایتاً به کاهش عملکرد محصول منجر میگردد. باکتریهای محرک رشد به عنوان یکی از عوامل مؤثر در افزایش مقاومت گیاهان به تنش خشکی شناخته شدهاند. هدف این پژوهش بررسی اثر همزمان تلقیح سویههای مختلف باکتریهای محرک رشد و محلولپاشی نیترات پتاسیم برخصوصیات رشدی و تبادلات گازی گیاه لیمو ترش جهت افزایش مقاومت به تنش خشکی بود. مواد و روشها: در این مطالعه، اثر باکتری محرک رشد در پنج سطح Enterobacter coleacea E1، Bacillus subtilis CS1، Enterobacter coleacea R33، کنسرسیوم سه سویه یاد شده و شاهد (عدم تلقیح باکتری) همراه با محلولپاشی برگی نیترات پتاسیم در دو سطح (0 و 20 گرم در لیتر) تحت سه رژیم آبیاری مختلف (40، 70، 100 درصد پتانسیل تبخیر و تعرق) بر خصوصیات رشدی و تبادلات گازی نهالهای یک ساله لیمو ترش (Mexican lime) مورد بررسی قرار گرفت. وزن خشک اندام هوایی و سطح برگ یک بار در پایان آزمایش و مابقی پارامترها در سه مقطع زمانی 60، 120 و 180 روز پس از آغاز آزمایش جمعآوری شدند. این پژوهش بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار و در مجموع 90 واحد آزمایشی انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که خشکی موجب کاهش قابل توجهی در تبادلات گازی و خصوصیات رشدی نهال های لیموترشگردید. . تلقیح کنسرسیوم سه باکتری همراه با محلولپاشی 20 گرم در لیتر نیترات پتاسیم توانست وزن خشک اندام هوایی را 5/36 درصد نسبت به شاهد افزایش دهد. بیشترین سطح برگ به میزان 1111 متر مربع نیز در گیاهان تلقیحشده با باکتری R33 و محلولپاشی شده با 20 گرم در لیتر نیترات پتاسیم به دست آمد. تلقیح نهال لیموترش با کنسرسیوم سه باکتری همراه با محلولپاشی 20گرم در لیتر نیترات پتاسیم به ترتیب منجر به افزایش2/61 و 6/16 درصدی ارتفاع نهال و تعداد برگ در گیاهان آبیاری شده با 40 درصد پتانسیل تبخیر و تعرق گردید. در پایان آزمایش ، میزان فتوسنتز به میزان 9/29 درصد نسبت به آغاز آزمایش کاهش یافت. محلولپاشی نیترات پتاسیم به میزان 20 گرم در لیتر و تلقیح با باکتریهای محرک رشد موجب بهبود فتوسنتز گردید. بهطور مشخص، فتوسنتز در گیاهان تلقیح شده با Bacillus subtilis CS1 و کنسرسیوم سه سویه همراه با محلولپاشی 10 گرم در لیتر نیترات پتاسیم به ترتیب 1/56 و 8/43 درصد نسبت به گیاهان بدون محلولپاشی نیترات پتاسیم و عدم تلقیح باکتری در همان رژیم آبیاری افزایش یافت. در رژیم آبیاری 40 درصد پتانسیل تبخیر و تعرق، تلقیح کنسرسیوم سه سویه همراه با محلولپاشی 20 گرم در لیتر نیترات پتاسیم توانست هدایت روزنهای را نسبت به گیاهان بدون اعمال تیمار بهبود بخشد (3/333 درصد). همچنین، میزان تعرق در گیاهان تلقیح شده با Bacillus subtilis CS1 به میزان 7/138 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. غلظت دی اکسید کربن زیر روزنهای نیز در گیاهان تلقیح شده با Enterobacter coleacea R33 و تیمار شده با نیترات پتاسیم ، به میزان 4/69 درصد نسبت به شاهد افزایش داشت. نتیجه گیری: یافتهها نشان داد که خشکی تاثیرات منفی معناداری بر خصوصیات رشدی و تبادلات گازی نهال لیموترش داشت. در این آزمایش، محلولپاشی با 20 گرم در لیتر نیترات پتاسیم به همراه تلقیح Bacillus subtilis CS1، Enterobacter coleacea R33 و کنسرسیوم سه سویه به عنوان بهترین ترکیب تیماری، که منجر به بهبود شاخصهای رشدی و تبادلات گازی گردید پیشنهاد میشود. این ترکیب میتواند بهعنوان یک راهکار مؤثر در مدیریت تنش خشکی در جهت کاهش اثرات سو تنش خشکی بر گیاه لیمو ترش مورد استفاده قرار گیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
باکتری محرک رشد؛ تنش خشکی؛ نیترات پتاسیم | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 131 |