آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,747,079 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,734 |
واکنش تعدادی از ژنوتیپ‌های امیدبخش گندم نان به قارچ عامل لکه برگی سپتوریایی | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقاله 17، دوره 22، شماره 3، آذر 1394، صفحه 329-335 اصل مقاله (183.09 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| الهام محمودی* 1؛ اکرم آق مولایی1؛ شعبان کیا2؛ سعید نصرالله نژاد3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان | ||
| 2مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، گرگان | ||
| 3دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: بیماری لکه برگی سپتوریایی با عامل قارچی Mycosphaerella graminicola (Fuckel) J. Schroeter (Anamorph: Septoria tritici Roberge) یکی از مخرب‌ترین بیماری‌های برگی گندم در دنیا به شمار می‌رود، که خسارت جهانی آن در سال‌های طغیان بالغ بر 30 تا 53 درصد است. قارچ عامل بیماری یک آسکومیست هتروتال دوقطبی است که چرخه جنسی آن در طول فصل زراعی، با توجه به شرایط محیطی مساعد، تکرار می‌شود. با توجه به ایجاد مقاومت نسبت به قارچ‌کش‌ها در سویه‌های قارچ عامل بیماری و نیز اثرات زیان‌بار این قارچ‌کش‌ها بر محیط زیست، مؤثرترین روش مقابله با این بیماری استفاده از ارقام مقاوم است. از طرفی طی دهه‌های اخیر این بیماری به دلیل استفاده از ارقام حساس، زودرس و نیمه پاکوتاه که به دلیل عملکرد بالا و مقاومت به برخی بیماری‌ها از جمله زنگ‌ها در سطح وسیع کشت شده‌اند، در نقاط مختلف دنیا گسترش و اهمیت زیادی پیدا کرده است. شناسایی منابع مقاومت به بیماری در ژنوتیپ‌های گندم و انتخاب لاین‌های مقاوم یکی از اساسی‌ترین مؤلفه‌ها در تدوین برنامه‌های موفق اصلاح برای مقاومت به بیماری است. هدف از این پژوهش مقایسه میزان مقاومت در لاین‌های مختلف گندم و شناسایی ارقام با بیشترین سطح مقاومت در برابر لکه برگی سپتوریایی می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش واکنش 40 لاین گندم مربوط به اقلیم مرطوب شمال و رقم تجن به عنوان شاهد، نسبت به بیماری لکه برگی سپتوریایی، در شرایط مزرعه در سال زراعی 93-1392 با ایجاد آلودگی مصنوعی در مرحله پنجه‌زنی مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور مراحل جداسازی و خالص‌سازی قارچ عامل بیماری و سپس تهیه زادمایه جهت مایه‌زنی انجام شد. سپس آلودگی مصنوعی ژنوتیپ‌های کشت شده، با پخش کردن برگ‌های آلوده و تلقیح سوسپانسیون اسپور صورت گرفت. در نهایت تجزیه آماری داده‌های یادداشت برداری شده با استفاده از نرم‌افزار SAS و مقایسه میانگین‌ها طبق آزمون LSD انجام شد. واکنش ژنوتیپ ها براساس میزان سطح نکروز برگ و محاسبه سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) ارزیابی شد. یافته‌ها: طبق نتایج، ژنوتیپ‌ها از نظر میزان سطح نکروز برگ در سطح احتمال 1% باهم اختلاف معنی‌دار داشتند. این اختلاف بیانگر تفاوت‌های ژنتیکی بین ژنوتیپ‌ها از نظر حساسیت و مقاومت به بیماری می‌باشد. مقایسه میانگین سطح نکروز برگ در ژنوتیپ‌های مورد بررسی براساس آزمون LSD، آن‌ها را در گروه‌های مختلف قرار داد. بررسی مقایسه میانگین‌ها نشان داد که لاین‌های شماره 27(N-91-6) و 10(N-92-9) به ترتیب حساس‌ترین و مقاوم‌ترین ژنوتیپ‌ها از نظر سطح نکروز برگ و شدت آلودگی بودند. از نظر سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری، بیشترین مقدار AUDPC مربوط به لاین شماره 27 و کمترین مقدار مربوط به لاین شماره 10 بود. همچنین نتایج تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌های مورد بررسی، بر اساس میانگین درصد پوشش پیکنید سطح برگ‌ها، آن‌ها را در دو گروه قرار داد. ژنوتیپ‌هایی با واکنش حساس در گروه اول قرار گرفتند و گروه دوم نیز شامل ژنوتیپ‌هایی با واکنش نیمه مقاوم بود. نتیجه‌گیری: طبق نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر، از بین لاین‌های مورد استفاده دو لاین شماره 10(N-92-9) و 19(N-92-18)، نسبت به بیماری لکه برگی سپتوریایی واکنش نیمه مقاوم نشان دادند و سایر لاین‌ها در گروه‌های حساس و نیمه حساس قرار گرفتند. بنابراین می‌توان در برنامه‌های بهنژادی و ایجاد ارقام مقاوم به بیماری لکه برگی سپتوریایی از دو لاین شماره 10 و 19 استفاده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گندم؛ سپتوریوز برگی؛ مقاومت؛ نکروز برگ؛ Mycosphaerella graminicola | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,139 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,361 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب