آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,747,093 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,743 |
مطالعه تاثیر کودهای زیستی، شیمیایی و اسید هیومیک بر شاخص‌های رویشی، فیزیولوژیکی و میزان اسانس گیاه نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقاله 5، دوره 24، شماره 2، مرداد 1396، صفحه 61-76 اصل مقاله (1.11 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2017.10923.2029 | ||
| نویسندگان | ||
| پریا بویری ده شیخ1؛ محمد محمودی سورستانی* 2؛ مریم ذوالفقاری3؛ نعیمه عنایتی ضمیر4 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد گیاهان دارویی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 2هیات علمی/ دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 3استادیار گروه علوم باغبانی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| 4استادیار گروه علوم خاک- دانشکده کشاورزی- دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: در کشاورزی پایدار، کودهای زیستی به عنوان یک جایگزین مناسب برای کودهای شیمیایی به شمار می‌آیند و می‌توانند باعث بهبود عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی شوند. کودهای زیستی شامل باکتری‌ها و قارچ‌های مفیدی هستند که هر یک از آنها برای اهداف خاصی مانند تثبیت نیتروژن، آزادسازی یون‌های فسفر و پتاسیم از ترکیبات نامحلول تولید می‌شوند. این باکتری‌ها معمولا در اطراف ریشه وجود دارند و به گیاه در جذب عناصر غذایی کمک می‌کنند. علاوه بر آن، می توانند به گیاه در جذب سایر مواد مغذی، کاهش بیماری‌ها، بهبود ساختمان خاک و در نهایت تحریک بیشتر رشد گیاه و افزایش کمیت و کیفیت عملکرد موثر باشند. گیاه دارویی نعناع گربه‌ای (Nepeta cataria L.) متعلق به خانواده نعناعیان می‌باشد که اسانس آن در صنایع داروسازی و ساخت آفت‌کش‌های زیستی کاربرد فراوان دارد. این تحقیق با هدف بررسی اثر کودهای زیستی، شیمیایی و اسیدهیومیک روی صفات رویشی و فیزیولوژیکی گیاه نعناع گربه‌ای انجام گردید. مواد و روش‌ها: این آزمایش در سال زراعی 94-1393 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. عامل اول تیمارهای کودی در 5 سطح (کود زیستی تثبیت کننده نیتروژن، کود زیستی حل کننده فسفات، تلفیق دو کود زیستی، کود شیمیایی و شاهد) و عامل دوم اسید هیومیک در 2 سطح (0 و 20 کیلوگرم در هکتار) بود. در ابتدای مرحله گلدهی، صفات رویشی (ارتفاع بوته، تعداد و شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی)، رنگیزه‌های فتوسنتزی (کلروفیل a، b، کل و کاروتنوئید) و تبادلات گازی (سرعت فتوسنتز خالص، کارایی مصرف نور، نرخ تعرق و کارایی مصرف آب) اندازه‌گیری گردیدند. گیاهان در مرحله گلدهیِ کامل برداشت و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با کلونجر انجام شد. یافته‌ها: با توجه به نتایج حاصل، اعمال کودهای زیستی و شیمیایی اثر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده داشت. بالاترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی (به ترتیب 33/203 و 37/44 گرم در بوته) و ارتفاع بوته (08/44 سانتی‌متر) مربوط به تیمار تلفیق کودهای زیستی بود و کمترین مقادیر صفات فوق در شاهد مشاهده شد. اسید هیومیک بر اکثر صفات اندازه‌گیری شده به جز شاخص سطح برگ و وزن تر اندام هوایی اثر معنی‌داری نداشت. تیمارهای کود بکار رفته بر میزان رنگیزه های فتوسنتزی و تبادلات گازی گیاه نیز اثر معنی‌داری داشتند. کاربرد تلفیق کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌دار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئید، سرعت فتوسنتز خالص و کارایی مصرف آب و کارایی مصرف نور گردید ولی با تیمار کود شیمیایی تفاوت معنی‌داری نداشت. بیشترین میزان اسانس نیز در تیمار کود زیستی حل کننده فسفات (30/1 درصد) مشاهده شد که با تیمار کود شیمیایی (22/1 درصد) و تلفیق کودهای زیستی (18/1 درصد) تفاوت معنی‌داری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به عدم وجود تفاوت معنی‌دار بین تیمارهای کود شیمیایی و تلفیق کودهای زیستی در صفات وزن خشک اندام هوایی و میزان اسانس جایگزین کردن تلفیقِ کودهای زیستی نیتروژن و فسفر به جای کودهای شیمیایی توصیه می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اسانس؛ شاخص سطح برگ؛ فتوسنتز؛ کلروفیل؛ نعناع گربه‌ای | ||
| مراجع | ||
|
-1.Aiken, G.R., McKnight, D.M., Wershaw, R.L. and MacCarthy, P. 1985. Humic substances in soil, sediment, and water: geochemistry, isolation and characterization. Wiley Pub. New Jersey, United States, 692p. 2.Amoaghaei, R. and Mostageran, A. 2008. Plant-bacteria symbiosis assistance systems. Isfahan Univ. Pub. 3: 23. (In Persian) 3.Arnon, D.I. 1949. Copper enzymes in isolated chloroplasts, polyphenol oxidase in Beta vulgaris. Plant Physiol. 24: 1. 1-15. 4.Azzaz, N.A., Hassan, E.A. and Hamad, E.H. 2009. The chemical constituent and vegetative and yielding characteristics of Fennel plants treated with organic and biofertilizer instead of mineral fertilizer. Aust. J. Basic Appl. Sci. 3: 2. 579-587. 5.Bakhshandeh Larimi, S., Shakiba, M.R., Dabbagh Mohammadinasab, A. and Moghaddam Vahed, M. 2014. Changes in nitrogen and chlorophyll density and leaf area of sweet basil (Ocimum basilicum L.) affected by biofertilizer and nitrogen application. Int. J. Biosci. 9: 5. 256-265. 6.Carrubba, A.R., Torre, L. and Matranga, A. 2002. Cultivation trials of some aromatic and medicinal plants in a semi-arid Mediterranean environment. Acta Hort. 576: 207-213. 7.Degenhardt, J., Kollner, T.G. and Gershenzon, J. 2009. Monoterpene and sesquiterpene syntheses and the origin of terpene skeletal diversity in plants. Phytochem. 70: 15. 1621-1637. 8.Fallahi, J., Koochaki, A. and Rezvanimoghadam, P. 2010. Evaluation of biological fertilizers on qualitative and quantitative yields of German chamomile (Matricaria chamomilla). Iran. J. Field Crop Res. 7: 1. 127-135. (In Persian) 9.Gewaily, E.M., Fatma, I., El-Zamik, T., El-Hadidy, T., Abd El-Fattah, H.I. and Salem, S.H. 2006. Efficiency of bio-fertilizers, organic and inorganic amendments application on growth and essential oil of marjoram (Majorana hortensis L.) plants grown in sandy and calcareous soils. Zagazig J. Agric. Res. 33: 205-230. 10.Han, H., Supanjani, K. and Lee, D. 2006. Effect of co-inoculation with phosphate and potassium solubilizing bacteria on mineral uptake and growth of pepper and cucumber. Plant Soil Environ. 52: 3. 130-136. 11.Harbone, J.B. and Dey, P.M. 1997. Plant biochemistry. Academic Press, New York, United States, 554p. 12.Hazarika, D.K., Talukdar, N.C., Phookan, A.K., Saikia, U.N., Das, B.C. and Deka, P.C. 2002. Influence of vesicular arbascular mycorrhizal fungi and phosphate solubilizing bacteria on nursery establishment and growth of tea seeding in Assam. Symp. (12). Assam Agric. Uni. Bangkok (Thailand). 13.Heidari, M. and Khalili, S. 2014. The effect of humic and phosphorus fertilizer on yield of seed and Flower, photosynthetic pigments and amounts of mineral elements in hibiscus (Hisbiscus sabdariffa). Iran. J. Field Crop Sci. 45: 2. 191-199. (In Persian) 14.Heidari, M. and Minaei, A. 2014. The effect of drought and humic acid on yield of flower and mineral nutrient concentration in borage (Borago officinalis). J. Plant Prod. Res. 21: 1. 167-182. (In Persian) 15.Koochaki, A., Tabrizi, L. and Ghorbani, R. 2008. Effect of biofertilizers on agronomic and quality criteria of hyssop (Hyssopus officinalis L.). Iran. J. Field Crop Res. 1: 6. 588-91. (In Persian) 16.Maccarthy, P. 2001. The principles of humic substances. Soil Sci. 166: 11. 738-751. 17.Mahmoodi Surestani, M. 2013. Diurnal variations of gas exchange characteristics in leaves of anisehyssop (Agastache foeniculum) under normal, drought stress and recovery conditions. J. Med. Plants By-Prod. 1: 91-101. 18.Mehrafarin, A., Naghdiabadi, H.A., Purhadi, M., Ghavami, N. and Kadkhoda, Z. 2012. Phytochemical and crop response of peppermint (Mentha piperita L.) to application of biological and urea fertilizers. J. Med. Plant. 10: 4. 107-118. (In Persian) 19.Nadjafi, F., Mahdavi Damghani, M., Tabrizi, L. and Nejad Ebrahimi, S. 2014. Effect of biofertilizers on growth, yield and essential oil content of thyme (Thymus vulgaris L.) and sage (Salvia officinalis L.). J. Essent. Oil Bear. Plant. 17: 2. 237-250. 20.Omidbaigi, R. 2014. Production and processing of medicinal plants. Astan Ghuds Razavi Pub. 4: 423. (In Persian) 21.Ordookhani, K., Sharafzadeh, Sh. and Zare, M. 2011. Influence of PGPR on growth, essential oil and nutrients uptake of sweet basil. Adv. Environ. Biol. 5: 4. 672-7. 22.Pourhadi, M. 2011. Effect of biofertilizers on yield and essential oil of peppermint (Mentha piperita L.). J. Herb Drug. 2: 2. 137-148. (In Persian) 23.Ratti, N., Kumar, S., Verma, H.N. and Gautam, S.P. 2001. Improvement in bioavailability of tricalcium phosphate to Cymbopogon martinii var. motia by rhizobacteria, AMF and Azospirillum inoculation. Microbiol. Res. 156: 2. 145-149. 24.Rezaee Chianeh, I., Pirzad, A. and Fargami, A. 2015. The effect of bacteria suppliers nitrogen, phosphorus and sulfur on seed yield and essential oil of cumin (Cuminum cyminum L.). J. Sust. Agri. Prod. Sci. 24: 4. 71-83. (In Persian) 25.Saeidnejad, A.M. and Rezvanimoghadam, P. 2010. Evaluation of biological and chemical fertilizers on morphological characteristics, yield, yield components and essential oil content of Cumin (Cuminum cyminum). J. Hort. Sci. 24: 1. 38-44. (In Persian) 26.Saikia, S.P., Dutta, S.P., Goswami, A., Bhau, B.S. and Kanjilal, P.B. 2010. Role of Azospirillum in the improvement legumes. P 389-408, In: Khan, M.S., Zaidi, A. and Musarrat, Javed. Microbes for Legume Improvment. Springer, London. 27.Sturz, A.V. and Christie, B.R. 2003. Beneficial microbial Allelopathies in the root zone: The management of soil quality and plant disease with rhizobactria. Soil Till. Res. 72: 2. 107-123. 28.Talaei, G.H., Amini Dehaghi, M. and shakati, B. 2014. Effects of biological fertilizers on quantitative and qualitative yield of cumin medicinal plant (Cuminum cyminum L.). Inter. J. Biosci. 4: 11. 257-264. 29.Tikhonov, V.V., Yakushev, A.V., Zavgorodnyaya, Y.A., Byzov, B.A. and Demin, V.V. 2010. Effects of humic acids on the growth of bacteria. Eurasia Soil Sci. 43: 3. 305-313. 30.Tucker, A.O. and Tucker, S.S. 1988. Catnip and the catnip response. Econ. Bot. 42: 2. 214-231. 31.Veisani, V., Rahimzadeh, S. and Sohrabi, Y. 2012. Effect of biological fertilizer on morphological and physiological parameters and essential oil content of Ocimum basilicum L. Iran. J. Med. Arom. Plant. 28: 1. 73-87. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,280 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,754 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب