آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 636 |
| تعداد مقالات | 6,653 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,074,669 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,557,877 |
برآورد مقدار هدررفت خاک با استفاده از رابطه جهانی فرسایش خاک در حوزه آبخیز جونقان | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| مقاله 18، دوره 24، شماره 3، مرداد 1396، صفحه 299-306 اصل مقاله (383.24 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2017.11043.2543 | ||
| نویسندگان | ||
| مهدی پژوهش* 1؛ علی کاویانی2؛ جواد گیوی3؛ علیرضا داوودیان4؛ افشین هنربخش5 | ||
| 1هیات علمی/ دانشگاه شهرکرد | ||
| 2دانشگاه شهرکرد | ||
| 3عضو هیئت علمی، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد | ||
| 4دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد | ||
| 5گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه شهرکرد | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: در سال‌های اخیر، فرسایش خاک و تولید رسوب به‌خاطر اثرات اقتصادی و زیست محیطی آن یکی از مهم‌ترین مشکلات مشترک در سراسر جهان و به خصوص حوضه‌های آبخیز ایران می‌باشد. به‌همین دلیل، از سال‌ها پیش تحقیقات و بررسی‌های گسترده‌ای در زمینه برآورد فرسایش خاک در حوزه‌های آبخیز آغاز گردیده است. برای اندازه‌گیری هدر رفت خاک و مقدار رسوب معمولاً می‌توان از دو روش مستقیم و غیرمستقیم اندازه‌گیری استفاده نمود. از آنجا که روش‌های مستقیم اندازه-گیری دشوار، پرهزینه و وقت‌گیر، و همچنین بیشتر حوضه‌های کشور فاقد ایستگاه و وسایل اندازه‌گیری می‌باشند. لذا بیشتر محققین از روش غیرمستقیم اندازه‌گیری شامل روابط و مدل‌های فرسایش و رسوب استفاده می‌نمایند. معمولا روابطی که در کشور استفاده می‌گردد وارداتی بوده و کمتر با شرایط کشور سازگاری دارند، لذا در هنگام کاربرد این روابط، باید نتایج با استفاده از داده‌های مشاهده‌ای، کالیبره و سپس صحت‌سنجی آماری گردند، تا در صورت وجود دقت بالا، در مناطق مشابه از آنها استفاده گردد. در این تحقیق، هدف برآورد کارایی معادله جهانی فرسایش از طریق اندازه گیری میزان فرسایش مشاهده‌ای منطقه مورد مطالعه می‌باشد. مواد و روش‌ها: این تحقیق در حوضه سد خاکی آیج شهر جونقان در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. عوامل شش گانه مدل شامل شاخص فرسایندگی باران با استفاده از روابطه رگرسیونی، عامل فرسایش‌پذیری خاک با نمونه‌برداری خاک در واحدهای همگن و استفاده از نموگراف ویشمایر1987، عامل شیب با استفاده از روش مدل رقومی ارتفاع و مشخص کردن جریان تجمعی، عامل پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و روشNDVI و عامل مدیریت حفاظتی با استفاده از جداول مربوطه به ترتیب با مقادیر متوسط 84/84 مگاژول میلی‌متربر هکتار سال ساعت، 24/0مگاگرم هکتار ساعت بر هکتار مگاژول میلی‌متر، 44/0، 43/0 و 1 به‌دست آمد. در ادامه، اندازه‌گیری مقدار ارتفاع رسوب در خروجی حوزه، با استفاده از پیکه‌گذاری که در 4سال گذشته انجام گرفته بود، به دست آمد. سپس وزن مخصوص ظاهری رسوب با استفاده از روش استوانه‌ای و سطح دریاچه سد با استفاده از نرم‌افزارهای Google Earth و ExpertGPS وAutoCAD محاسبه شد. نسبت تحویل رسوب بر اساس نمودار رابطه مساحت حوضه و بافت خاک، 41/0 در نظر تعیین، و در نهایت با تلفیق موارد ذکر شده میزان فرسایش مشاهده‌ای منطقه محاسبه شد. یافته‌ها: با تلفیق لایه‌های عوامل رابطه جهانی فرسایش خاک، در نرم‌افزار ArcGIS 9.3 مقدار فرسایش سالانه منطقه، 07/4 تن در هکتار در سال محاسبه شد. از سوی دیگر با در دست داشتن مقدار بار رسوب و نسبت تحویل بار رسوب حوضه، مقدار مشاهده‌ای فرسایش مشاهده‌ای حوزه، 06/4 تن در هکتار در سال به دست آمد. نتیجه‌گیری: مقایسه مقدار فرسایش به دست آمده از طریق مدل جهانی فرسایش با میانگین فرسایش مشاهده‌ای در منطقه مورد مطالعه، نشان دهنده قابلیت مدل برای استفاده در منطقه مورد مطالعه و مناطقی با خصوصیات مشابه می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدل‌های فرسایش و رسوب؛ نسبت تحویل رسوب؛ حوزه آبخیز جونقان؛ فرسایش مشاهده‌ای | ||
| مراجع | ||
|
1.Bewket, W., and Teferi, E. 2009. Assessment of soil erosion hazard and prioritization for treatment at the watershed level: Case study in the Chemoga watershed, Blue Nile basilv Ethiopia. J. Land Deg. Dev. 20: 6. 609-622. 2.Faiznia, S., and Ahzan, K. 2007. Erodobility estimation of separate deposits using Universal soil loss equation in Damavand watershed. J. Natur. Resour. Tehran Univ. Pp: 40-52. (In Persian) 3.Hann, C.T., Barfield, B.J., and Hayes, J.C. 1996. Design hydrology and sediment logy for small catchments. Academic Press Inc., San Diego, 487p. 4.Hession, W.C., and Shanholtz, V.O. 1988. A geographic information system for targeting nonpoint-source agricultural pollution. J. Soil Water Cons. 43: 3. 264-266. 5.Khosrowpanah, Sh., and Jocson, J. 2007. Environmental Assessment for Non-Point Sources of Pollution for Ugum Watershed, Rep, 109, University of Guam, WERI. (In Persian) 6.Kinnell, P.I.A. 2005. Why the universal soil loss equation and the revised version of it do not predict event erosion well? Hydrol. Process. 19: 851-854. 7.Kinnell, P.I.A. 2003. Event erosivity factor and errors in erosion predictions by some empirical models. Aus. J. Soil Res. 41: 991-1003. 8.Mati, B.M., and Veihe, A. 2002. Application of the USLE in a Savannah Environment: Comparative Experiences from East and West Africa. Erosion risk assessment. 9.Meteorological Organization Chaharmahal and Bakhtiari. 2010. (Dezzak Castel) monthly and yearly statistics meteorological data station. (In Persian) 10.Nasri, M., and Najafi, A. 2015. Determining the mathematical relationship of sediment delivery ratio and factors of watershed. J. Natur. Ecosyst. Iran. 1-2: 6. 1-12. (In Persian) 11.Nikkami, D., and Mahdian, M.H. 2015. Rainfall erosivity mapping in Iran, J. Water. Engin. Manage. 6: 4. 364-376. (In Persian) 12.Nekoaian Far, M., and Kiamanesh, H. 2007. Assessing of the trend of optimization erosion using quantitative method in the Shahidabbas pour dam, the first regional conference on optimal utilization of water resources and river basins Karoon, Shahrekord University, Pp: 45-51. (In Persian) 13.Refahi, H.Gh. 2006. Water erosion and its control, Volume I: water erosion. Tehran University Press, 551p. (In Persian) 14.Tiwari, A.K., Risse, L.M., and Nearing, M.A. 2000. Evaluation of WEPP and its comparison with USLE and RUSLE. T. Am. Soc. Agric. Engr. 43: 5. 1129-1135. 15.Tofeghi, B. 2003. Assessing of make model of temporal sediment change of the Zarin_Drakht watershed in chaharmahal va Bakhtyari province. M.Sc. Thesis of watershed, faculty of sea science and natural resources, Tabriat modares university, Noor. (In Persian) 16.Ventura, S.J., Chrisman, N.R., Conncrs, K., Gurda, R.F., and Martin, R.W. 1988. A land information system for soil erosion control planning. J. Soil Water Cons. 43: 3. 230-233. 17.Wang, G., Hapuarachchi, P., Ishidaira, H., Anthony, S.K., and Takeuchi, K. 2008. Estimation of Soil Erosion and Sediment Yield during Individual Rainstorms at Catchment Scale. Earth and Environmental Science. 23: 8. 89-103. 18.Wischmeier, W.H., and Smith, D.D. 1978. Predicting Rainfall Erosion Losses, A guide to Conservation Planning. Agric. Handbook No.537, US Dept. of Agric., Washington, D.C. 19.Zanjani Jam, M. 2006. Evaluation of soil erosion using USLE model in GIS (Case study: Zanjanrood Watershed). Report Geomatics, Pp: 140-146. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 969 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 640 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب