آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 654 |
| تعداد مقالات | 6,815 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,745,964 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,140,577 |
ارزیابی حساسیت مناطق به بیابان زایی با استفاده از مدل ESAs (مطالعه موردی: مک سوخته و روتک سراوان) | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| مقاله 16، دوره 24، شماره 4، مهر 1396، صفحه 287-293 اصل مقاله (469.78 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2017.12287.2683 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا ریگی* 1؛ محمد انور ندرت زهی2؛ مجتبی محمدی1؛ محمد رفیع دهقان بخشان3 | ||
| 1عضو هیات علمی، مجتمع آموزش عالی سراوان | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی مجتمع آموزش عالی سراوان | ||
| 3کارشناس ارشد، اداره منابع طبیعی شهرستان سراوان | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: بیابان زایی به عنوان یک معضل گریبان گیر بسیاری از کشورها می باشد که در نتیجه عوامل اقلیمی و انسانی به وجود می‌آید. فرسایش بادی از مهم ترین عوامل تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار می آید. براساس ارزیابی کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی سازمان ملل، فرایند بیابان زایی آینده 785 میلیون انسان را که در نواحی خشک زندگی می کنند را تهدید می نماید که این تعداد 17/7 درصد از جمعیت جهان را شامل می گردد. از آنجا که بخش گسترده ای از کشور ایران را مناطق خشک و نیمه خشک فرا گرفته است، لذا نواحی وسیعی در معرض خطر بیابان‌زایی قرار دارند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی حساسیت بیابان زایی منطقه مک سوخته و روتک سراوان به عنوان یکی از کانون های بحرانی فرسایش به بیابان زایی در کشور و استان سیستان و بلوچستان با استفاده از روش ESAs می باشد. مواد و روش ها: در این تحقیق، ابتدا نقشه واحدهای کاری شامل اراضی سیلتی- ماسه‌ای با گیاهان شورپسند، تپه ها و پهنه های ماسه ای فعال، اراضی سیلتی - ماسه ای با کاربری نخیلات، تراس های قدیمی، آبراهه ها و مسیل ها، اراضی شوره زار، بستر ماسه ای رودخانه تلخاب و روتک بعضاً با پوشش گیاهی، کفه های رسی همراه با تپه‌های ماسه ای بارخان، آبرفت های بادبزنی شکل با سنگریزه سطحی کم و شوری زیاد و اراضی کشاورزی تعیین گردید. عوامل موثر بر فرایند بیابان زایی در این روش شامل چهار معیار کیفیت خاک، کیفیت پوشش گیاهی، کیفیت مدیریت اراضی و کیفیت اقلیم می باشند. این معیارها با استفاده از امتیازدهی به شاخص‌های آن ها در هر منطقه محاسبه شد، سپس نقشه حساسیت مناطق به بیابان زایی به کمک نرم افزار ArcGIS ترسیم گردید. یافته ها: یافته های این تحقیق نشان داد که معیارهای کیفیت اقلیم، کیفیت مدیریت کاربری اراضی و کیفیت پوشش گیاهی مهم ترین اثر را در حساسیت اراضی به بیابان زایی به ویژه در تپه ها و پهنه های ماسه ای فعال و کفه های رسی همراه با تپه های ماسه ای بارخان ایفا می نمایند. نتایج نشان داد که منطقه مورد بررسی وضعیت بحرانی دارد. از کل اراضی % 99/7 از منطقه در زیرکلاس بحرانی شدید C3 و % 0/3 از منطقه در زیر کلاس بحرانی متوسط C2 واقع شده اند. نتیجه گیری: براساس نتایج بدست آمده، کلاس های شدت بیابان زایی نشان دهنده حساسیت بالای منطقه به فرسایش بادی و بیابان زایی می باشد. با توجه به فاکتورهای ارزیابی شده، نشان داده شد که معیار اقلیم بیشترین تاثیر را در بیابان زایی منطقه داشته و این عامل در کنترل انسان نمی باشد. نتایج پژوهش نشان داد که منطقه مورد مطالعه حساس به بیابان زایی بوده، بنابراین این اراضی نیازمند مدیریت سازمان های مرتبط با بیابان زدایی می‌باشند. همچنین می توان نتیجه گرفت که در این مناطق ارزیابی حساسیت به بیابان زایی نسبت به اقدامات بیابان زدایی دارای اولویت می باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بیابان زایی؛ تخریب اراضی؛ فرسایش بادی؛ ESAs؛ مک سوخته و روتک | ||
| مراجع | ||
|
1.Behi, M. 2010. Assessment of desertification mapping by ESAs method in Hosseinabad Fadagh region. M.Sc. Thesis. University of Zabol, 113p. (In Persian) 2.Hosseinkhani, M. 2011. Assessment of desertification using ESAs model in Jazynak region of Sistan. M.Sc. Thesis. University of Zabol, 121p. (In Persian) 3.Lavado Conntador, J.F., Schnabel, S., Gomez Gutierrez, A., and Pulido Fernandez, M. 2009. Mapping Sensitivity to land degradation in Extremadura, SW Spain. Land Degradation and Development. 20: 129-144. 4.Parvari, H., Hosseini, S.M., Pahlevanravi, A., Moghaddam Nia, A.R., and Ekhtesasi, M.R. 2011. Comparison of ICD and ESAs models to desertification map in the Nyatk region of Sistan. Watershed Management Research (Pajouhesh and Sazandegi). 90: 42-54. (In Persian) 5.Refahi, H.Gh. 2006. Wind Erosion and Conservation. Tehran University Press, 320p. (In Persian) 6.Salvati, L., and Bajocco, S. 2011. Land sensitivity to desertification across Italy: past, present and future. Applied Geography. 31: 223-231. 7.Soleimani Sardo, M., Roostaii, F., Ranjbar Fordoei, A., Ghazavi, R., and Vali, A.A. 2015. Assessment and mapping of areas sensitive to desertificationin the Yazd-Ardakan plain. J. Water Soil Cons. 22: 191-204. (In Persian) 8.Zehtabian, GH.R., and Rafiei Emam, A. 2003. ESAs, a new method for assessment and mapping of area sensitive to desertification. Biaban. 8: 120-126. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 953 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 574 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب