آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 642 |
| تعداد مقالات | 6,700 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,213,839 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,640,938 |
بررسی توزیع زمانی بارش‌های روزانه حوضه دریاچه ارومیه با استفاده از شاخص تراکم | ||
| مجله پژوهش‌های حفاظت آب و خاک | ||
| مقاله 9، دوره 24، شماره 5، آذر 1396، صفحه 163-177 اصل مقاله (2.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2017.13260.2792 | ||
| نویسندگان | ||
| یوسف رمضانی* 1؛ عباس خاشعی سیوکی2؛ محمد ناظری تهرودی3 | ||
| 1هیأت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه بیرجند | ||
| 2عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند | ||
| 3دانشجوی دکتری مهندسی منابع آب دانشگاه بیرجند | ||
| چکیده | ||
| چکیده سابقه و هدف: شاخص تراکم (CI) در واقع شاخصی جهت بررسی خصوصیات آماری بارش‌های روزانه می‌باشد. توزیع نامتعادل بارش می‌تواند موجب کاهش عملکرد محصولات زراعی از طریق کاهش ذخیره رطوبت موجود در زمین و افزایش تعداد دوره‌های آبیاری گردد. علاوه بر این توزیع نامتعادل بارندگی به معنی بروز خشک‌سالی بوده و ممکن است بارشی کمتر از مقدار میانگین منطقه سبب بروز سیلاب‌های خطرناک نیز گردد. بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی تغییرات الگو توزیع بارش روزانه در سطح حوضه دریاچه ارومیه می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه از 42 ایستگاه باران‌سنجی جهت بررسی تراکم بارش حوضه دریاچه ارومیه استفاده شده است. شاخص تراکم (CI) و منحنی غلظت مرتبط با آن در حقیقت برای تعیین میزان کمیت نابرابری یک پارامتر از یک متغیر خاص می‌باشد. شاخص تراکم توسط یک منحنی غلظت (منحنی لورنز) تعریف می‌شود. در واقع منحنی لورنز یک مفهوم مورد استفاده در نظریه‌های اقتصادی است که جهت بررسی تغییرات زمانی – مکانی در سری‌های زمانی بارش روزانه و غلظت آن استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج بررسی شاخص تراکم (CI) در سطح حوضه دریاچه ارومیه در دوره آماری مورد بررسی در فصل بهار نشان داد که CI>0.6 در هیچ یک از قسمت‌های منطقه مورد مطالعه مشاهده نمی‌شود. اکثر مناطق حوضه دریاچه ارومیه را در این فصل (بهار) مقادیر CI بین 0.4 و 0.5 تشکیل داده است. در این فصل (بهار) در هیچ یک از مناطق حوضه مورد مطالعه بارش‌های تهاجمی و هولناک مشاهده نگردید. در فصل پاییز در منطقه مورد مطالعه همانند فصل بهار در هیچ یک از ایستگاه‌های مورد مطالعه CI>0.6 مشاهده نگردید. در فصل زمستان نیز همانند دو فصل بهار و پاییز قسمتی از مناطق جنوب و شمال شرق دریاچه ارومیه و هم‌چنین منطقه‌ای از شمال شرق حوضه مورد مطالعه در دوره آماری مورد بررسی دارای متوسط CI بین 5/0 تا 6/0 هستند که نشان‌دهنده غلظت بالای بارش روزانه و بی‌نظمی در توزیع بارش روزانه در این مناطق است. هم‌چنین می‌توان نتیجه گرفت که مقدار بارش روزانه مناطق ذکر شده به‌طور منظم در بین روزهای دارای باران تقسیم نشده است. بیشتر مناطق حوضه مورد مطالعه را CI بین 4/0 تا 5/0 تشکیل داده است. در فصل تابستان مناطق جنوبی حوضه دریاچه ارومیه از شدت نامنظم بارش برخوردار بوده که می‌توان نتیجه گرفت که 70 درصد بارش‌های نزولی در این فصل، فقط در 25 درصد از روزهای بارانی (روزهای دارای بارش) صورت گرفته است. در این فصل مناطق شمال شرق و جنوب دریاچه ارومیه، منطقه‌ای در شمال شرق حوضه و هم‌چنین یک ایستگاه در جنوب غرب دریاچه ارومیه دارای توزیع تراکم نامنظم در توزیع بارش تابستانه می‌باشند. در مقیاس سالانه بیشتر مناطق حوضه دریاچه ارومیه از تراکم متوسط برخوردار می‌باشند. نتیجه‌گیری: در این مطالعه شاخص تراکم (CI) به‌منظور تحلیل پراکندگی و ساختار بارش روزانه در حوضه دریاچه ارومیه (در دوره آماری 2013 تا 1984) مورد استفاده قرار گرفت. نتایج بررسی شاخص تراکم در سطح حوضه مورد مطالعه نشان داد که بارش روزانه حوضه دریاچه ارومیه در هیچ یک از ایستگاه‌های مورد مطالعه در وضعیت منظم و به‌شدت نامنظم قرار ندارد. تمامی ایستگاه-های مورد مطالعه در وضعیت نسبتاً منظم، تراکم متوسط و نسبتاً نامنظم از نظر توزیع بارش روزانه قرار دارند. در این بین بیشتر ایستگاه‌های مورد مطالعه از نظر توزیع بارش روزانه در طبقه تراکم متوسط قرار دارند. در فصول پاییز، زمستان، بهار، تابستان و در مقیاس سالانه به ترتیب حدود 74، 90، 81، 74 و 84 درصد ایستگاه‌های باران‌سنجی مورد مطالعه تراکم متوسط بارش را شامل می-شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگوی بارش؛ تراکم بارش؛ دریاچه ارومیه؛ خشک‌سالی هواشناسی؛ منحنی لورنز | ||
| مراجع | ||
|
: 1.Adegun, O., Balogun, I., and Adeaga, O. 2012. Precipitation Concentration Changes in Owerri and Enugu. Hydrology for Disaster Management, Special Publication of the Nigerian Association of Hydrological Sciences. Pp: 391-383. 2.Alijani, B., O’Brien, J., and Yarnal, B. 2008. Spatial analysis of precipitation intensity and concentration in Iran. Theor. Appl. Climatol. 94: 107-124. 3.Brooks, C.E.P., and Carruthers, N. 1953. Handbooks of statistical methods in meteorology. Meteorological Office, London, CABI Publication, 412p. 4.Cortesi, N., Gonzalez-Hidalgo, J.C., Brunetti, M., and Martin-Vide, J. 2012. Daily precipitation concentration across Europe 1971–2010. Natural Hazards and Earth System Sciences. 12: 9. 2799-2810. 5.Gong, D.Y., and Ho, C.H. 2002. Shift in the summer rainfall over the Yangtze River valley in the late 1970s. Geophys. Res. Lett. 29: 10. 78-87. 6.Khalili, K., Nazeri Tahrudi, M., and Khanmohammadi, N. 2014. Trend Analysis of Precipitation in Recent Two Decade over Iran. J. Appl. Environ. Biol. Sci. 4: 1. 5-10. 7.Khalili, K., Tahoudi, M.N., Mirabbasi, R., and Ahmadi, F. 2016. Investigation of spatial and temporal variability of precipitation in Iran over the last half century. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment. 30: 4. 1205-1221. 8.Li, X., Jiang, F., Li, L., and Wang, G. 2010. Spatial and temporal variability of precipitation concentration index, concentration degree and concentration period in Xinjiang, China. Int. J. Climatol. Published online. doi: 10.1002/joc.2181. 9.Luis, M., Gonz´alez-Hidalgo, J.C., Brunetti, M., and Longares, L.A. 2011. Precipitation concentration changes in Spain 1946–2005. Nat. Hazards Earth Syst. Sci. 11: 1259-1265. 10.Martin-vide, J. 2004. Spatial distribution of a daily precipitation concentration index in Peninsular Spain. Int. J. Climatol. 24: 959-971. 11.Michiels, P., Gabriels, D., and Hartmann, R. 1992. Using the seasonal and temporal precipitation concentration index for characterizing the monthly rainfall distribution in Spain. Catena. 19: 1. 43-58. 12.Olascoaga, M.J. 1950. Some aspects of Argentine rainfall. Tellus. 2: 4. 312-318. 13.Ren, G.Y., Wu, H., and Chen, Z.H. 2000. Spatial patterns of change trend in rainfall of China. Quart. J. Appl. Meteorol. 11: 3. 322-330. 14.Riehl, H. 1949. Some aspects of Hawaiian rainfall. Bull Am. Meteorol. Soc. 3: 5. 176-177. 15.Shi, W., Yu, X., Liao, W., Wang, Y., and Jia, B. 2013. Spatial and temporal variability of daily precipitation concentration in the Lancang River basin, China. J. Hydrol. 495: 197-207. 16.Valli, M., Shanti, S.K., and Murali Krishna, I.V. 2013. Analysis of Precipitation Concentration Index and Rainfall Prediction in various Agro-Climatic Zones of Andhra Pradesh, India. Inter. Res. J. Environ. Sci. 2: 5. 53-61. 17.Zhai, P.M., Zhang, X.B., Wan, H., and Pan, X.H. 2005. Trends in total precipitation and frequency of daily precipitation extremes over China. J. Clim. 18: 1096-1108. 18.Zhang, Q., Xu, C.Y., Marco, G., Chen, Y.P., and Liu, C.L. 2009. Changing properties of precipitation concentration in the Pearl River basin. China. Stoch. Environ. Res. Risk. A. 23: 377-385. 19.Zhang, Q., Xu, C.Y., Zhang, Z.X., Chen, Y.Q., and Liu, C.L. 2007. Spatial and temporal variability of extreme precipitation during 1960–2005 in the Yangtze River basin and possible association with large-scale circulation. J. Hydrol. doi:10.1016/j.jhydrol.2007.11.02 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 767 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 583 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب