آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 626 |
| تعداد مقالات | 6,517 |
| تعداد مشاهده مقاله | 8,746,951 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,317,536 |
جستاری بر توسعه و رشد علوم کشاورزی در تمدن اسلامی: گیاهشناسی و گیاهان دارویی | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقاله 10، دوره 24، شماره 2، مرداد 1396، صفحه 139-145 اصل مقاله (195.62 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2017.11440.2057 | ||
| نویسنده | ||
| یدالله سپهری* | ||
| مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم کشاورزی گرگان | ||
| چکیده | ||
| آثار تاریخی نشان می دهد که کشاورزی، در تمدن های کهن، مهم ترین پیشه بوده است. در روزگار اعراب جاهلی با توجه به دشوار بودن کشاورزی در بسیاری از مناطق عربستان، نامناسب بودن شرایط اقلیمی، نا آگاهی از فنون و دانش کشاورزی و انبارش باران و استخراج آب های زیرزمینی و آبیاری؛ امر کشاورزی در پایین ترین مرتبه جای داشت. با ظهور اسلام، پیامبر اکرم (ص) همواره بر اهمیت کشاورزی تأکید کردند. نقش مسلمانان در توسعه و گسترش کشاورزی همانند نقش آنان در سایر علوم، غیر قابل انکار است. ارمغان جاودانه ای که اسلام، به همراه مواهب دیگر، برای بشریت آورده و برای همیشه جهانیان را مدیون خویش قرار داده، همان فرهنگ و تمدنی است که در تمامی حوزه ها به ویژه کشاورزی، از آن بهره می‌برند. اندیشمندان مسلمان زیادی در حوزه کشاورزی به تألیف کتب مختلف پرداختند و سهم بسزایی را در توسعه این دانش در عصر خویش و امروزه ایفا می کنند. مسلمین در نهضت علمی کشاورزی در آشنا کردن اروپا با بعضی انواع درختان و نباتات سهم قابل ملاحظه ای داشتند. تمدنی که ما امروز وارث آن هستیم، حاصل هزاران سال کار و کوشش ملل و اقوام مختلفی است که هر یک برای مدتی کوتاه یا دراز، مسئولیت کشیدن مشعل تمدن را بر عهده داشته و این مشعل را به اقوام دیگر سپرده‌اند. علوم کشاورزی و گیاه شناسی از نخستین دانش هایی است که در میان مسلمانان رواج یافت و از متون و آثار تاریخی ایران پیش از اسلام حاکی است که، کشاورزی مهم ترین پیشه آن روزگار بوده است. مسلمانان در زمینه اختراع داروسازی نیز نقش مهمی داشتند؛ چراکه آن ها آگاهی های زیادی در زمینه شناخت گیاهان دارویی داشته و از آن به عنوان یکی از شاخه های فرعی علم پزشکی می نگریستند و در نهایت تنوانستند با شناخت گیاهان نهضت علمی مهمی در این زمینه ایجاد نمایند و خدمات ارزنده ای ارائه دهند. مسلمین در نهضت علمی کشاورزی در آشنا کردن اروپا با بعضی انواع درختان و نباتات سهم قابل ملاحظه ای داشتند. نام بعضی از این درختان و میوه ها در اروپا هنوز حاکی از اصل شرقی آن هاست و در نهایت می توان اشاره داشت که در اختراع ابزار و اسباب کار و تهیه آب و انبار کردن آذوقه و امثال آن سهم بسزایی در تمدن امروزی جهان دارند. ایرانیان از قدیم در فن احداث قنات تخصص داشتند و کتاب‌های بسیاری درباره طرز استخراج آب های پنهانی و کندن قنات داشته اند و هم امروز نیز مقنیان و آب یابان بر اساس همان روش ها استفاده می کنند. در عصر امویان بحث آبیاری و کنترل آب های جاری بسیار مطرح و مورد توجه اندیشمندان آن دوره شمرده می شد؛ تا جایی که یکی از اموری که از مظاهر تمدن شمرده می شود، کنترل آب های جاری در سطح زمین و سیلاب ها به وسیله ساخت سد بوده است که از آب آن برای آبیاری زمین های کشاورزی استفاده می کردند و هم از فرسایش و نابودی خاک حاصلخیز جلوگیری به عمل می آمده است. در نگارش این مقاله سعی بر آن است که با روش توصیفی و تحلیلی به تأثیر اندیشمندان اسلامی در پویایی علوم کشاورزی، ابتکارات و نوآوری های مسلمانان در این حوزه، اختراعات و ابداعات آن‌ها اشاره و در نهایت به معرفی مختصری درباره تنی چند از این اندیشندان بزرگ پرداخته می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اندیشمندان مسلمان؛ علوم کشاورزی؛ ابداعات کشاورزی | ||
| مراجع | ||
|
1.Abdollah Defa, A. 1996. Effect of Islamic scientists in Botany. Farhange-Jahad J. l: 6. 110-137.(In Persian) 2.Abonasr, A. 1961, History of old farming, 192-200. Amirkabir Press. (In Persian) 3.Al Fakhori, H., and Al Jar, Kh. 1994. Philosophy of history in Islamic world. Scientific and Cultural Press. Pp: 359-365. (In Persian) 4.Butler, H. 1934. Irrigation in Iran. Civil Engin. J. 2: 234-331. 5.Chaild, G. 1978. Human make himself. Zarrin Pub. 71p. (In Persian) 6.Ebn Battuta, M. 1980.The travels of EbN Battuta. Tarjomeh va Nashr Pub. 181p. 7.Veisy, M.K. 1965. Ilam 6000 years’ civilization. Ettelaat Newpaper. (In Persian) 8.Gardizi, A., and Zain, A. 2003. Tehran, Cultural Heritage Society. Berlin Press. 8p. 9.Ghahreman, A. 2004. Comparison of old name of medicinal planet with scientific names. University of Tehran Press. 6p. (In Persian) 10.Ghorbani, Z. 2003. History of Islamic culture and civilization. Sayeh Press. Pp: 11-34. (In Persian) 11.Girshman, R. 1993. Iran from beginning to now. Zarrin publishing, 16p. (In Persian) 12.Hasan, C. 1994. Political, regional and social history of Islam. Javidan Press, 235p. (In Persian) 13.Herodot, C. 1977. Herodot history. Translation by Vahid Mazandarani. House of Iranian Art Pub. (In Persian) 14.Iranshahr, H. 1963. UNESCO, 2: 1562-1567. 15.Jafarian, R. 1999. Political history of Islam, Al Hadi Press, 2: 302. 16.Kharazmi, J. 993. Mafatih Al Oloom. Khadivjam trsl. 45p. (In Persian) 17.King, M. 1993. Muslims in Europe. Pp: 65-67. http://hdl.handle.net/. 18.Nirnoori, H. 2000. Effects of Iran in world civilization. Ferdows Pub. 19.Nelson, R., and Pars, H. 1998. Amirkabir Press. 151p. (In Persian) 20.Ravandi, H. 1978. Social history of Iran, Negah Pub. Pp: 87-98. (In Persian) 21.Sadeghi, M. 1996. Farming creativities in firs century of Islam. Farhange-Jahad J. 4: 140-142. (In Persian) 22.Safa, Z. 1997. Political, regional and social history of Iran from beginning to last safavieh. Amirkabir Pub. (In Persian) 23.Saiks, S. 1992. Iran history. Negah Pub. (In Persian) 24.UNESCO. 1996. Farming in Iran. P.870.unesco.org/images /0010. 25.Will Durant. 1994. Story of philosophy. Amozesh va Parvaresh Press. 342p. (In Persian) 26.Zarinkoob, A. 2006. The advantages of Islam. Amirkabir Press. Pp: 53-61. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,100 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,089 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب