
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 634 |
تعداد مقالات | 6,616 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,981,193 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,492,710 |
بررسی ویژگیهای مهم مورفوفیزیولوژیکی گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula officinalis Mill.) تحت تأثیر محرکهای رشدی | ||
پژوهشهای تولید گیاهی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اردیبهشت 1404 | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.23398.3239 | ||
نویسندگان | ||
پروین مهدوی1؛ مهراب یادگاری* 2؛ صادق موسوی فرد3 | ||
1دانشجوی دکتری، گروه زراعت و گیاهان دارویی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران | ||
2مرکز تحقیقات تغذیه و محصولات ارگانیک، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران | ||
3گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران. | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: گیاه دارویی اسطوخودوس به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند در صنایع مختلف غذایی و دارویی استفادههای متعددی دارد. در سیستمهای تولید پایدار گیاهان دارویی و معطر، فعل و انفعالات کمی و کیفی، تحت تأثیر کاربرد محرکهای رشدی ایجاد میشوند و این امکان جهت بهبود متابولیتهای ثانویه تحت چنین شرایطی مهیا میشود. این مطالعه جهت ارزیابی تأثیر کاربرد محرکهای رشدی با پایه آلی و الکلی بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه دارویی اسطوخودوس انجام شد تا بتوان بهترین محرک رشدی را در جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی این گیاه معرفی نمود. مواد و روشها: پژوهش حاضر در شهرستان بن از توابع استان چهارمحال و بختیاری با مشخصات 32 درجه و 35 دقیقه شمالی و 50 درجه و 33 دقیقه شرقی و ارتفاع 2380 متر از سطح دریا، در طی سالهای زراعی 1402 و 1403 انجام گردید. بر اساس طبقهبندی کوپن، این منطقه دارای اقلیم سرد و نیمه خشک است. تحقیق به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در جهت ارزیابی محرکهای رشدی انجام گردید. نشاءهای 4-6 برگی اسطوخودوس، در سال اول در تاریخ 15 اردیبهشت ماه و در سال دوم در 20 اردیبهشت ماه در کرتهای آزمایشی کاشت شدند و بلافاصله آبیاری انجام شد. تیمارهای پایه الکلی شامل متانول (10 و 20 درصد)، اتانول (10 و 20 درصد) و استون (10 و 20 درصد) و پایه آلی شامل کیتوزان (25/0 و 5/0 گرم در لیتر)، اسید سالیسیلیک (5/1 و 3 میلیمولار) و فنیل آلانین (1000 و 2000 میلیگرم در لیتر) همراه با تیمار محلولپاشی آب مقطر و تیمار شاهد (بدون هر نوع محلولپاشی) برای این پژوهش انتخاب شدند. صفات مورفولوژیکی شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، ارتفاع گیاه، تعداد گره در شاخه اصلی و تعداد شاخه در گیاه؛ صفات فیزیولوژیکی شامل میزان کلروفیل a، میزان کلروفیل b، میزان کل کلروفیل، میزان کاروتنوئید، میزان آنتی اکسیدان و میزان فلاونوئید بود. محلولپاشی در هر سال در 3 مرحله ابتدای رشد رویشی (20-25 برگی)، 50 درصد رشد رویشی (150-200 برگی) و ابتدای گلدهی و برداشت در زمان گلدهی کامل در سال اول در 24 مرداد ماه و در سال دوم در 28 مرداد ماه انجام شد. یافتهها: نتایج حاصل از دوسال انجام تحقیق، نشاندهنده اثرگذاری معنیدار تیمارهای مورد استفاده بر صفات مورفوفیزیولوژیکی مورد ارزیابی بود. بیشترین مقادیر صفات مورفولوژیکی شامل وزن تر اندام هوایی (37/144 گرم در گیاه)، وزن خشک اندام هوایی (46/67 گرم در گیاه) و ارتفاع گیاه (57/66 سانتیمتر) در تیمار کیتوزان 25/0 گرم در لیتر؛ تعداد شاخه در گیاه (78/45) در تیمار فنیل آلانین 1000 میلیگرم در لیتر و تعداد گره در شاخه اصلی (62/28) در تیمار اتانول 10 % ایجاد شد. کمترین مقادیر صفات وزن تر اندام هوایی (65/51 گرم در گیاه)، وزن خشک اندام هوایی (14/24 گرم در گیاه)، ارتفاع گیاه (18/25 سانتیمتر)، تعداد گره در شاخه اصلی (14/12) و تعداد شاخه در گیاه (99/25) در تیمار شاهد و آب مقطر بدست آمد. همچنین در بین صفات فیزیولوژیکی بیشترین مقادیر صفات کلروفیل a (34/2 میلیگرم در گرم وزن تر) در تیمار کیتوزان 5/0 گرم در لیتر؛ مقدار کلروفیل b (91/0 میلیگرم در گرم وزن تر)، کل کلروفیل (06/3 میلیگرم در گرم وزن تر) در تیمارهای اسید سالیسیلیک 5/1 میلیمولار و کیتوزان 25/0 گرم در لیتر، آنتی اکسیدان (79 میلیگرم در گرم وزن تر) و فلاونوئید (03/691 میلیگرم در گرم وزن تر) در تیمار کیتوزان 25/0 گرم در لیتر و میزان کاروتنوئید (89/2 میلیگرم در گرم وزن تر) در تیمار اسید سالیسیلیک 5/1 میلیمولار ایجاد شد. | ||
کلیدواژهها | ||
عملکرد ماده خشک؛ فنیل آلانین؛ کل کلروفیل؛ کیتوزان؛ گیاه دارویی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 23 |