آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 634 |
| تعداد مقالات | 6,634 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,014,826 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,508,766 |
اثر عصاره های قارچ تریکودرما بر بازیافت بنیه بذرهای فرسوده ی جو زراعی | ||
| پژوهش‌های تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 خرداد 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.23268.3234 | ||
| نویسندگان | ||
| مهین کاظمی1؛ علی اصغر علیلو* 2 | ||
| 1گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران | ||
| 2عضو هیئت علمی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: گیاه جو چهارمین محصول مهم غلات در جهان است. امروزه این گیاه به‌عنوان خوراک دام، تولید مالت و غذای انسان استفاده می‌شود. کیفیت بذر این گیاه همانند سایر بذرهای محصولات زراعی تحت شرایط محیطی نامناسب کاهش می‌یابد. پیری یا فرسودگی بذر معمولاً یک فرآیند برگشت‌ناپذیر، تجمعی و غیرقابل جبران است که با ایجاد آسیب‌های سلولی منجر به‌تاخیر در جوانه‌زنی، کاهش توانایی مقاومت در برابر تنش‌ها و در نهایت از دست دادن قوه و قدرت زیست آن می‌شود. استفاده از تیمارهای زیستی و یا مشتقات آن‌ها از راهکارهای مهار سرعت فرسودگی بذر به‌شمار می‌روند که در بین آن‌ها استفاده از قارچ‌های جنس Trichoderma دارای اهمیت به‌سزایی است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر عصاره‌های قارچی T. koningii، T. virens و T. harzianum بر بهبود جوانه‌زنی و کیفیت گیاهچه بذر جو رقم جلگه در شرایط فرسودگی است. این مطالعه به دنبال کاهش آسیب‌های ناشی از فرسودگی بذر و افزایش کارایی استفاده از ذخایر بذری می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این آزمایش اثرات تیمار بذر با عصاره‌های T. koningii ، T. virens و T. harzianum روی شاخص‌های جوانه‌زنی و قدرت گیاهچه‌ی بذرهای فرسوده و غیرفرسوده جو رقم جلگه در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه‌ای به‌صورت آزمایش‌های فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار بررسی شد. برای فرسودگی بذرها از روش فرسودگی تسریع شده به‌مدت 24، 48، 72 ، 96، 144،120 ساعت در دمای 1±44 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±95 درصد استفاده شد. تهیه عصاره‌ی عصاره‌های قارچی با استفاده از محیط کشت اختصاصی تریکودرما-TSM انجام گرفت. صفات جوانه‌زنی براساس قوانین ISTA در شرایط استاندارد آزمایشگاهی بررسی و براساس نتایج آن آزمایش گلخانه‌ای تنظیم گردید. در آزمایش گلخانه دو سطح فرسودگی 120 و 144 (ساعت) به‌دلیل فرسودگی کامل بذرها از سطوح تیمار فرسودگی حذف شدند. در این مرحله تمامی صفات گیاهچه‌ای به‌همراه کارایی استفاده از ذخایر بذر، درصد تخلیه بذر، مقدار تحرک مواد و قدرت گیاهچه بررسی شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد تمامی مورد مطالعه شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، درصد سبز شدن، سرعت سبز شدن، درصد گیاهچه غیر طبیعی، طول ساقه، طول برگ، طول ریشه، طول گیاهچه، نسبت طول ریشه به ساقه، وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، وزن خشک گیاهچه، کارایی استفاده از ذخایر بذر، درصد تخلیه بذر، مقدار تحرک مواد و قدرت گیاهچه به‌طور معنی‌دار (p≤0.01) تحت تاثیر اثر متقابل فرسودگی بذر و عصاره‌های قارچی قرار گرفتند. فرسودگی بذر باعث کاهش درصد جوانه‌زنی شد که متناسب با شدت تنش بود. با این تفاوت که اثر مثبت عصاره‌های قارچی T. koningii ، T. virens و T. harzianum در بهبود درصد جوانه‌زنی در تیمارهای فرسودگی بالاتر از 72 ساعت نسبت به تیمار شاهد بارزتر بود (p≤0.05). فرسودگی بذرهای جو به مدت 48 ساعت باعث افزایش معنی‌دار سرعت جوانه‌زنی شد که بعد از آن این صفت تحت فرسودگی کاهش معنی‌دار یافت (p≤0.05). نتایج گلخانه حاکی از اثرات مثبت عصاره‌های قارچی بر صفات مهم گیاهچه بود. عصاره‌های T. virens و T. harzianum درصد گیاهچه غیرطبیعی را نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. این تیمارها تحت شرایط فرسودگی در اغلب صفات وزنی و طولی گیاهچه نسبت به تیمار شاهد موفق عمل کردند. بالاترین کارایی استفاده از ذخایر از T. virens و T. harzianum به‌ترتیب در 72 ساعت و ساعت 24 فرسودگی حاصل شد در حالی‌که کارایی تبدیل T. koningii در تمام سطوح فرسودگی پایین‌تر از شاهد بود. نتیجه‌گیری: اثر عصاره‌های قارچی بر بازیافت قدرت بذر و گیاهچه تا سطوح فرسودگی 48 ساعت نسبت به شاهد چشمگیر نبود ولی سطوح بالاتر اثر معنی‌دار بازیافت قدرت بذر و گیاهچه بویژه با عصاره‌های قارچ‌های T. virens و T. harzianum مشاهده شد که ناشی از افزایش تحرک ذخایر بذری و کارایی استفاده از آن‌ها بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جدایه های تریکودرما؛ جوانه زنی؛ زوال بذر؛ قارچ همزیست؛ قدرت گیاهچه | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب