
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 650 |
تعداد مقالات | 6,788 |
تعداد مشاهده مقاله | 9,559,901 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,993,863 |
تحلیل حساسیت مدل اکوکراپ تحت تنشهای شوری و آبی درآبیاری قطرهای تیپ در گیاه گینوا | ||
مجله پژوهشهای حفاظت آب و خاک | ||
دوره 32، شماره 2، تیر 1404، صفحه 99-120 اصل مقاله (1.18 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwsc.2025.22826.3760 | ||
نویسندگان | ||
جلال غریبوند نوترکی1؛ حلیمه پیری* 2؛ پرویز حقیقت جو3؛ امیر ناصرین4 | ||
1دانشجوی دکتری مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
2نویسنده مسئول، دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
3دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده آب و خاک، دانشگاه زابل، زابل، ایران | ||
4استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، اهواز، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: امروزه مدلهای گیاهی ابزار مناسبی برای شبیهسازی پارامترهای مهم کشاورزی بهشمار میروند. ﻣﺪلﻫﺎیﺷﺒﯿﻪﺳﺎز عملکرد گیاهان در دهه اﺧﯿﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮان یک اﺑﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖآب در ﻣﺰرﻋﻪ و ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزیﺑﻬﺮهوری آب اﻫﻤﯿـﺖ زﯾﺎدی پیدا کرده اﺳﺖ. با توجه به وجود تنشهای محیطی در هر منطقه، مدلهای گیاهی باید ارزیابی شده و مورد بررسی قرار گیرند. مدل اکوکراپ یکی از مدلهای گیاهی است که توسط سازمان خواروبار کشاورزی برای شبیهسازی عملکرد گیاهان زراعی تحت شرایط مختلف محیطی ارائه شده است. تحلیل حساسیت به عنوان مرحلهی اساسی پیش از ارزیابی مدل AquaCrop به شمار میرود که اثر زیادی در بهبود سرعت و دقت مراحل واسنجی و صحتسنجی دارد. لذا، یافتن پارامترهای حساس و غیرحساس در این مرحله برای گیاهان زراعی موجود در دیتابیس AquaCrop از اهمیت زیادی برخوردار است. مواد و روشها: پژوهش حاضر با هدف تحلیل حساسیت این مدل گیاهی در یک مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان باغملک، در شرق استان خوزستان، در طول جغرافیایی ۴۹ درجه و 51 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی ۳۱ درجه و 41 دقیقهی شمالی در سال زراعی 1402-1401 انجام شد. در این پژوهش، گیاه کینوا تحت آبیاری قطرهای و به صورت پالسی کشت گردید. تیمارهای مورد پژوهش شامل مقدار آب آبیاری (I1: 60، I2: 80 و I3: 100 درصد نیاز آبی) و شوری آب (F: 5/0 و S: 6 دسیزیمنس بر متر) بود. در ادامه میزان حساسیت این مدل گیاهی نسبت به تغییرات پارامترهای رشد گیاهی شامل بهرهوری آب نرمال شده (WP*)، حداکثر ضریب تعرق گیاهی (KCTrx)، پوشش گیاهی اولیه (CC0)، ضریب رشد پوشش گیاهی (CGC)، ضریب کاهش پوشش گیاهی (CDC) و شاخص برداشت (HI) به روشBeven (1979) ارزیابی شد. یافتهها: نتایج نشان داد که مدل AquaCrop بیشترین حساسیت را نسبت به تغییرات پارامتر بهرهوری آب نرمال شده (با متوسط ضریب حساسیت 82/0) داشت. پس از آن، بیشترین حساسیت نسبت به پارامترهای حداکثر ضریب تعرق گیاهی، شاخص برداشت و ضریب رشد پوشش گیاهی به ترتیب با متوسط ضرایب حساسیت 72/0، 68/0 و 38/0 به دست آمد. کمترین حساسیت نیز نسبت به دو پارامتر پوشش گیاهی اولیه و ضریب کاهش پوشش گیاهی به ترتیب با متوسط ضریب حساسیت 02/0 و 05/0 تعیین شد. تغییرات زیستتوده کینوا نسبت به مقادیر ضریب کاهش پوشش گیاهی معکوس و نسبت به مقادیر سایر پارامترهای گیاهی مستقیم بود. نتیجهگیری: افزایش تنش شوری و آبی سبب افزایش حساسیت نتایج شبیهسازی مدل AquaCrop نسبت به تغییرات بهرهوری آب نرمال شده، ضریب تعرق گیاهی، شاخص برداشت و ضریب رشد پوشش گیاهی گردید. بنابراین پیشنهاد میشود در مرحلهی واسنجی تنها این چهار پارامتر گیاهی مورد ارزیابی قرار گیرند و اگر تیمارهای تنش آبی و شوری وجود دارد؛ واسنجی پارامترها تحت این شرایط نیز انجام گردد. | ||
کلیدواژهها | ||
بهرهوری آب نرمال شده؛ روش Beven؛ مدلسازی گیاهی | ||
مراجع | ||
1.Nasrolahi, Al. H., Ahmadee, M., & Rustum, R. (2024). Sensitivity Analysis of AquaCrop Model for Winter Wheat in Different Water Supply Conditions, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 150 (2), doi: https://doi. org/10.1061/JIDEDH.IRENG-10099.
2.Steduto, P., Hsiao, T. C., Raes, D., & Fereres, E. (2009). AquaCrop: The FAO crop model to simulate yield response to water: I. Concepts and underlying principles. Agronomy Journal, 101(3), 426-437.
3.Ahmadi, M., Ghanbarpouri, M., & Eghderanjad, A. (2021). The amount of water used in wheat using sensitivity analysis and evaluating the AquaCrop model. Water management in agriculture. 8(1), 15-30. [In Persian]
4.Ansari, M. A., Eghderanjad, A., & Ebrahimi Pak, N. A. (2018). Simulation of potato yield (Solanum tuberosum L.) under irrigation conditions using two models, AquaCrop and Cropsyst. Journal of Crop Ecophysiology, 13(2), 287-304. [In Persian]
5.Ebrahimipak, N. A., Eghderanjad, A., Tafte, A., & Ahmadi, M. (2018). Evaluation of AquaCrop, WOFOST and CropSyst models in the simulation of rapeseed yield in Qazvin region. Iran Irrigation and Drainage Journal, 13(3), 715-726. [In Persian]
6.Li, F., Yu, D., & Zhao, Y. (2019). Irrigation scheduling optimization for cotton based on the AquaCrop model. Water Resource Management, 33 (1), 39-55.
7.Masasi, B., Taghvaeian, S., Gowda, P. H., Marek, G., & Boman, R. (2020). Validation and application of AquaCrop for irrigated cotton in the Sothern Great Plains of US. Irrigation Science, 38, 593-607.
8.Rahimi Khob, H., Sohrabi, T., & Delshad, M. (2019). Sensitivity analysis of basil plant growth parameters in AquaCrop model under different nitrogen fertilizer stresses. Iranian Journal of Water and Soil Research, 51(6), 1341-1351. [In Persian] 9.Salemi, H. R., Mohd Soom, M. A., Lee, T. S., Mousavi, S. F., Ganji, A., & Yusoff, M. K. (2011). Application of AquaCrop model in deficit irrigation management of Winter wheat in arid region. African Journal of Agricultural Research, 610(10), 2204-2215.
10.Guo, D., Zhao, R., Xing, X., & Ma, X. (2019). Global sensitivity and uncertainty analysis of the AquaCrop model for maize under different irrigation and fertilizer management conditions. Archives of Agronomy and Soil Science, 1-19.
11.Jin, X., Li, Z., Nie, C., Xu, X., Feng, H., Guo, W., & Wang, J. (2018). Parameter sensitivity analysis of the AquaCrop model based on extended fourier amplitude sensitivity under different agro-meteorological conditions and application. Field Crops Research, 226, 1-15.
12.Ebrahimi Pak, N. A., Ahmadi, M., Eghderanjad, A., & Khashai Seyuki, A. (2017). Evaluation of AquaCrop model in simulating saffron performance under different scenarios of low irrigation and zeolite consumption. Journal of Water and Soil Resources Protection, 8(1), 117-132. [In Persian]
13.Adabi, V., Azizian, A., Ramezani, A., Kaviani, A., & Ababai, B. (2018). Local sensitivity analysis of AquaCrop model for two crops wheat and corn in Qazvin Plain and Parsabad, Moghan. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 13(6), 1579-1565. [In Persian]
14.Pajohideh, S. K., Eghderanjad, A., & Abbasi, F. (2023). Sensitivity analysis of corn plant growth parameters in the AquaCrop model under the interaction of water stress and nitrogen fertilizer. Water Management in Agriculture, 10(1), 190-175. [In Persian]
15.Jamali, S., & Ansari, H. (2021). Irrigation planning of quinoa plant under different irrigation levels using plant water stress index. Irrigation and drainage of Iran. 15 (6), 1274-1263. [In Persian]
16.Tafteh, A., & Emdad, M. R. (2021). Determining the sensitivity coefficients of crop yield to water (Ky) in low-irrigation managements at different stages of quinoa plant growth. Water management in agriculture. 8 (2), 116-101. [In Persian] 17.Beven, K. (1979). A sensitivity analysis of the Penman-Monteith actual evapotranspiration estimates. Journal of Hydrology, 44(3-4), 169-190.
18.Lenhart, T., Eckhardt, K., Fohrer, N., & Frede, H. (2002). Comparison of two different approaches of sensitivity analysis. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 27(9-10), 645-654.
19.Karimi Organi, H., Rahimi Khob, A., & Nazarifar, M. H. (2016). Validation and verification of aquacrop model for atmosphere in Pakdasht region. Iranian Journal of Water and Soil Research, 47(3), 539-549. [In Persian]
20.Hajizadeh, M., Rahimi Khoob, A., Ali Niyaifard, S., & Delshad, M. (2018). Determining the normalized water productivity and investigating the sensitivity of the EcoCrop model for radish. Iranian Journal of Irrigation and Drainage, 13(5), 1527-1537. [In Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 81 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29 |