آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شماره‌ها | 649 |
| تعداد مقالات | 6,787 |
| تعداد مشاهده مقاله | 9,511,437 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,912,070 |
ارزیابی فنولوژیک و تعیین کارآیی مصرف نیتروژن در ارقام جدید کنجد مقاوم به ریزش دانه | ||
| مجله تولید گیاهان زراعی | ||
| مقاله 3، دوره 18، شماره 2، تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejcp.2025.23395.2670 | ||
| نویسندگان | ||
| رحیم نورآفتاب؛ پیمان حسیبی* ؛ محمدرضا سیاهپوش؛ علی منصفی | ||
| گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: کنجد به عنوان گیاه مناسب مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در طول رشد به شرایط نسبتاً گرم نیاز دارد تا حداکثر محصول را تولید کند. کنجد عموماً به‌عنوان گیاهی با نیاز کودی و نهاده‌پذیری پایین شناخته می‌شود، اما در این گیاه نیز فراهمی عناصر غذایی به‌ویژه نیتروژن تأثیر مستقیمی بر افزایش عملکرد دارد. با توجه به اهمیت موضوع این آزمایش بمنظور ارزیابی فنولوژیک و تعیین کارآیی مصرف نیتروژن در ارقام جدید کنجد مقاوم به ریزش دانه انجام شد. مواد و روش‌ها: این آزمایش بصورت مزرعه‌ای به‌صورت آزمایش کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در شمال خوزستان طی دو سال 1400 و 1401 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل، کود اوره در سه سطح (100، 150 و 200 کیلوگرم در سال اول به ترتیب معادل 46، 69 و 92 کیلوگرم نیتروژن خالص و سطوح 150، 200 و 250 کیلوگرم در هکتار در سال دوم به ترتیب معادل 69، 92 و 115 کیلوگرم نیتروژن خالص) در کرت‌های اصلی و چهار رقم (مهاجر، چمران و برکت به عنوان ارقام جدید تجاری کنجد مقاوم به ریزش دانه و ژنوتیپ محلی دزفول به عنوان شاهد) در کرت‌های فرعی اعمال گردیدند. یافته‌ها: نتایج حاکی از تأثیرپذیری صفات فنولوژیک و عملکردی ارقام کنجد از رژیم‌های مختلف نیتروژن بود. افزایش کود مصرفی بطور معنی‌داری تعداد روز تا هریک از مراحل رشدی را افزایش داد. تیمار 200 کیلوگرم کود اوره در سال اول و 250 کیلوگرم کود اوره در سال دوم به ترتیب با 5/62 روز (معادل 1460 درجه روز رشد) و 7/65 روز (معادل 1533 درجه روز رشد) بیشترین تعداد روز تا 100 درصد گلدهی را نیاز داشتند. رقم محلی دزفول در سال اول با میانگین 4/66 روز معادل 3/1540 درجه روز رشد و در سال دوم با 1/71 روز معادل 3/1672 درجه روز رشد به طور معنی‌داری میانگین تعداد روز بیشتری تا گلدهی کامل نیاز داشت ولی بین ارقام مقاوم به ریزش اختلاف کمی وجود داشت. در هر دو سال آزمایش، بالاترین عملکرد دانه با مصرف بیشترین مقادیر نیتروژن تولید شد و در میان ارقام مورد بررسی، رقم مهاجر با میانگین عملکرد 924 و 1953 کیلوگرم در هکتار (به ترتیب در سال اول و دوم آزمایش) بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. قابل توجه آنکه با افزایش مصرف نیتروژن، میزان کارایی مصرف نیتروژن کاهش یافت. بیشترین میانگین کارایی مصرف نیتروژن در دو سال اجرای آزمایش در تیمارهای 100 و 150 کیلوگرم اوره در هکتار و در رقم مهاجر بدست آمد، به‌طوریکه این رقم در سال اول با میانگین 9/16 کیلوگرم دانه به ازای هر کیلوگرم نیتروژن مصرفی در شرایط کاربرد 100 کیلوگرم اوره در هکتار و در سال دوم در شرایط کاربرد 150 کیلوگرم اوره در هکتار، 5/25 کیلوگرم دانه به ازای هر کیلوگرم نیتروژن مصرفی تولید نمود و بالاترین کارایی مصرف نیتروژن را نشان داد. همچنین میانگین این صفت در رقم برکت در سال دوم آزمایش 4/20 کیلوگرم دانه به ازای هر کیلوگرم نیتروژن مصرفی بود که بیانگر کارآمد بودن این رقم در استفاده از نیتروژن مصرفی می‌باشد. نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج نشان داد افزایش نیتروژن منجر به تأخیر در مراحل رشدی گیاه و ورود گیاه به مراحل زایشی می‌شود. بعلاوه ارقام پیشرفته کنجد مقاوم به ریزش دانه در شرایط مصرف مقادیر مختلف کود نیتروژن نسبت به رقم شاهد تعداد روز و مجموعه حرارتی کمتری تا رسیدگی نیاز داشتند که حاکی از زودرسی بیشتر این ارقام نسبت به رقم شاهد بود. با افزایش میزان کود نیتروژن میزان کارایی مصرف نیتروژن کاهش یافت. ارقام مهاجر و برکت دارای کارایی مصرف نیتروژن بالایی بوده و مصرف 150 کیلوگرم کود اوره به منظور دستیابی به بالاترین کارایی مصرف نیتروژن برای ارقام کنجد مقاوم به ریزش دانه پیشنهاد می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عملکرد دانه؛ فنولوژی؛ کارآیی مصرف نیتروژن؛ مراحل رشدی | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب