دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

 آمار

تعداد نشریات13
تعداد شماره‌ها656
تعداد مقالات6,849
تعداد مشاهده مقاله9,873,468
تعداد دریافت فایل اصل مقاله9,238,311
پارساخو, آیدین, پژوهان فر, مهدیه, محجوب دوست, محمدجوان. (1404). بررسی الگوهای ساختمانی جاده و توده‌های جنگلی اطراف آن از نظر زیبایی‌شناسی. , (), -. doi: 10.22069/jwfst.2025.23861.2121
آیدین پارساخو; مهدیه پژوهان فر; محمدجوان محجوب دوست. "بررسی الگوهای ساختمانی جاده و توده‌های جنگلی اطراف آن از نظر زیبایی‌شناسی". , , , 1404, -. doi: 10.22069/jwfst.2025.23861.2121
پارساخو, آیدین, پژوهان فر, مهدیه, محجوب دوست, محمدجوان. (1404). 'بررسی الگوهای ساختمانی جاده و توده‌های جنگلی اطراف آن از نظر زیبایی‌شناسی', , (), pp. -. doi: 10.22069/jwfst.2025.23861.2121
پارساخو, آیدین, پژوهان فر, مهدیه, محجوب دوست, محمدجوان. بررسی الگوهای ساختمانی جاده و توده‌های جنگلی اطراف آن از نظر زیبایی‌شناسی. , 1404; (): -. doi: 10.22069/jwfst.2025.23861.2121

بررسی الگوهای ساختمانی جاده و توده‌های جنگلی اطراف آن از نظر زیبایی‌شناسی

پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آذر 1404
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jwfst.2025.23861.2121
نویسندگان
آیدین پارساخو* 1؛ مهدیه پژوهان فر2؛ محمدجوان محجوب دوست3
1دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، گرگان، ایران.
2استادیار، دانشکده مهندسی، گروه هنر و معماری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
3دانشجوی کارشناسی ارشد عمران و بهره‌برداری جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
چکیده
مقدمه و هدف: راه‌سازی پرهزینه‌ترین فعالیت عمرانی در جنگل بوده و نیازمند ملاحظات فیزیکی، محیط‌زیستی و اجتماعی است. در سال های اخیر، ملاحظات عمومی در مورد کیفیت بصری جاده و زیبایی‌شناسی کنار جاده افزایش یافته است. کیفیت بصری یک الگوی جاده بیشتر به وضعیت انحنای جاده، وضعیت شیب‌های خاکبرداری و خاکریزی و زیبایی پوشش گیاهی کنار جاده و شکل رویه بستگی دارد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه، بخش‌هایی از جاده‌های جنگلی سری یک دکتر بهرام نیا برای ارزیابی زیبایی‌شناسی الگوی جاده‌های جنگلی مورد ارزیابی قرار گرفت. تعدادی عکس در طول روز که نور خورشید کافی باشد (10 صبح تا 3 بعداز ظهر) از الگوهای مختلف جاده شامل وضعیت انحنا یا قوس‌ها، سطح جاده، مسیرهای دارای ترانشه و بدون ترانشه، توده‌های آمیخته و خالص سوزنی-برگ و پهن‌برگ کنار جاده در سه فصل تابستان، اواخر پاییز و زمستان گرفته شد و سپس به این عکس‌ها در دامنه 1 تا 5 توسط 60 نفر از گردشگران ارزش‌دهی شد. سپس، تجزیه و تحلیل آماری جهت تعیین میانگین ارزش زیبایی شناسی هر جزء (AAV ) و میانگین کیفیت بصری جاده (AVQ ) در هر فصل و همچنین شناسایی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر ارزش کلی زیبایی‌شناسی الگوهای راه انجام پذیرفت. تجزیه و تحلیل‌ها در نرم افزار SPSS انجام پذیرفت.
نتایج: در بررسی نقش الگوهای مختلف ساختمانی جاده در میزان کیفیت بصری مشخص گردید که بین سیمای ظاهری رویه جاده، توده‌های اطراف، شیروانی‌های خاکی و انحنا یا قوس جاده در زیباسازی منظر جاده‌های جنگلی تفاوت معنی‌داری وجود نداشت و هر یک سهم یکسانی در کیفیت بصری جاده داشتند. نتایج نشان داد که از منظر گردشگران میانگین کیفیت بصری جاده با رویه علفی به طور معنی‌داری بیشتر از جاده با رویه شنی بود. همچنین جاده‌های جنگلی در فصل پاییز دارای بیشترین کیفیت بصری و در فصل زمستان دارای کمترین کیفیت بصری بودند. نتایج آنالیز همبستگی نشان داد بین کیفیت بصری جاده‌های جنگلی با کیفیت بصری شیروانی‌ها، توده‌های اطراف و رویه جاده همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد. در صورت بهبود کیفیت بصری شیروانی‌های خاکی (P<0.001)، توده‌های اطراف جاده (P<0.05) و رویه راه (P<0.05)، کیفیت بصری جاده جنگلی نیز افزایش خواهد یافت.
نتیجه‌گیری: طراحی مسیرها و جاده‌های جنگلی با چشم انداز زیبا و منحصر به فرد می‌تواند تأثیر قابل توجهی در جلب گردشگر و توسعه پایدار داشته باشد. لذا بهبود وضعیت رویه جاده جنگلی از طریق استقرار پوشش علفی در میانه و کناره‌های راه و بازسازی و احیا توده‌ها و شیروانی‌های خاکبرداری و خاکریزی کنار جاده باید به گونه‌ای شود که اثرات محیط‌زیستی جاده‌سازی در اکوسیستم جنگل را کاهش داده و جنبه‌های زیبایی‌شناختی جاده را ارتقاء دهد. همچنین با توجه به تمایل زیاد گردشگران به جنگل‌گردشی در فصل پاییز لازم است در این فصل برای تسهیل آمد و شد و بهره‌مندی از موهبت‌های جنگل اقدامات مطلوب انجام پذیرد.
کلیدواژه‌ها
میانگین کیفیت بصری؛ گردشگر؛ جاده جنگلی؛ رویه علفی؛ فصل پاییز
مراجع
  1. Liu, , Hu, M., & Zhao, B. (2019). Audio-visual interactive evaluation of the forest landscape based on eye-tracking experiments. Urban Forestry & Urban Greening. 46: 112-118.
  2. Ucar, Z., Tas, I., & Akay, A.E. (2018). Aesthetic evaluation of road network in forested areas using visual quality assessment method. 4th Nonwood Forest Products Symposium at: Bursa. 9p.
  3. Walter, L., &Cook,  (1972). An evaluation of the aesthetic quality of forest trees. Journal of Leisure Research. 4: 4. 293-302.
  4. Mundher, R., Abu Bakar, S., Maulan, S., Mohd Yusof, M.J., Al-Sharaa, A., Aziz, A., & Gao, H. (2022). Aesthetic quality assessment of landscapes as a model for urban forest areas: a systematic literature review. Forests. 13: 991-999.
  5. Schirpke, U., Altzinger, A., Leitinger, G., & Tasser, E. (2019). Change from agricultural to touristic use: Effects on the aesthetic value of landscapes over the last 150 years. Landscape and Urban Planning. 187: 23–35.
  6. Price, C. (2003). Quantifying the aesthetic benefits of urban forestry. Urban Forestry. 1: 123–133.
  7. Ode, Å., Tveit, M., & Fry, G. (2008). Capturing landscape visual character using indicators: Touching base with landscape aesthetic theory. Landscape Research. 33: 89–117.
  8. Dronova, I. (2017). Environmental heterogeneity as a bridge between ecosystem service and visual quality objectives in management, planning and design. Landscape and Urban Planning. 163: 90–106.
  9. Lim, S.S., Innes, J.L., & Meitner, M. (2015). Public awareness of aesthetic and other forest values associated with sustainable forest management: A cross-cultural comparison among the public in four countries. Journal of Environmental Management. 150: 243–249.
  10. Akay, A.E., Pak., M., Yenilmez, N., & Demirbag, H. (2007). Aesthetic evaluations of forest road templates. International J of Natural and Engineering Sciences. 65: 16-26.
  11. Haqshnoo, R., Naqdi, R., & Nikove, M. (2016). Aesthetic evaluation of forest road components (case study: Shafarood forests, Golestan province). Journal of Wood and Forest Science and Technology. 23: 3. 165-180. (In Persian)
  12. Karasah, B. (2017). A visual landscape assessment of forest roads: Case of Kafkasör-Mersivan route, Artvin. Kastamonu Univ. Journal of Forestry Faculty. 17: 3. 404-413.
  13. Mu, Y., Lin, W., & Diao, X. (2022). Implementation of the visual aesthetic quality of slope forest autumn color change into the configuration of tree species. Scientific Reports. 12: 1034-1040.
  14. Jucker, T., Bongalov, B., Burslem, D.F., Nilus, R., Dalponte, M., Lewis, S.L., Phillips, O.L., Qie, L., & Coomes, D.A. (2018). Topography shapes the structure, composition and function of tropical forest landscapes. Ecology Letters. 12: 989–1000.
  15. Kerebel, A., Gélinas, N., Déry, S., Voigt, B., and Munson, A. (2019). Landscape aesthetic modelling using Bayesian networks: Conceptual framework and participatory indicator weighting. Landscape and Urban Planning. 185: 258–271.
  16. Cankal, Ş.D. (2016). Assessment of roads within forested areas for visual quality aspect”. Bursa Technical University, Msc Thesis. Bursa Technical University. 41p.
  17. Clay, G.R., & Smidt, R.K. (2004). Assessing the validity and reliability of descriptor variables used in scenic highway analysis. Landscape and Urban Planning. 66: 239–255.
  18. Fumagalli, N., Maccarini, M., Rovelli, R., Berto, R., & Senes, G. (2020). An exploratory study of users’ preference for different planting combinations along rural greenways. Sustainability. 12: 2120-2129.
  19. Vukomanovic, J., & Orr, B.J. (2014). Landscape aesthetics and the scenic drivers of amenity migration in the new West: Naturalness, visual scale, and complexity. Land. 3: 390–413.
  20. Mu, Y., Lin, W., Diao, X., & Zhao, C. (2022). Implementation of the visual aesthetic quality of slope forest autumn color change into the configuration of tree species. Scientific Reports. 12: 1. 17-23.
  21. Chiang, Y.C., Nasar, J.L., & Ko, C.C. (2014). Influence of visibility and situational threats on forest trail evaluations. Landscape and Urban Planning. 125: 166–173.
  22. Wu, L., Dong, Q., Luo, S., Jiang, W., Hao, M., & Chen, Q. (2021). Effects of spatial elements of urban landscape forests on the restoration potential and preference of adolescents. Land. 10: 1349-1355.
  23. Blumentrath, , & Tveit, M.S. (2014). Visual characteristics of roads: A literature review of people’s perception and Norwegian design practice. Transportation Research Part A: Policy and Practice. 59: 58-71.
  24. Gao, H., Abu Bakar, S., Maulan, S., Yusof, M.J.M., Mundher, R., & Chen, B. (2024). How highway landscape visual qualities are being studied: A systematic literature review. Land. 13: 431-439.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 27


سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب