آمار
| تعداد نشریات | 13 |
| تعداد شمارهها | 659 |
| تعداد مقالات | 6,884 |
| تعداد مشاهده مقاله | 10,023,321 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,315,689 |
تاثیر اسید هیومیک بر شاخصهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی لوبیا قرمز تحت تنش کمآبی | ||
| پژوهشهای تولید گیاهی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 دی 1404 | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/jopp.2025.24122.3295 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا نیکویینژاد1؛ حجت اله لطیف منش* 2؛ علی مرادی3؛ حمید اله دادی4 | ||
| 1دانشجو کارشناسی ارشد اگروتکنولوژی-اکولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج | ||
| 2استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران. | ||
| 4دانشآموخته کارشناسی ارشد اگروتکنولوژی-فیزیولوژی گیاهان زراعی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، | ||
| چکیده | ||
| سابقه و هدف: لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) بهدلیل دارا بودن پروتئین، فیبر و ریزمغذیهای ضروری، از حبوبات مهم در تغذیه جهانی محسوب میشود. این گیاه اگرچه در اقلیمهای مختلف کشت میشود، اما به کمآبی بسیار حساس بوده و تنش خشکی با اختلال در فرآیندهای کلیدی، موجب کاهش عملکرد آن میگردد. در این راستا، استفاده از نهادههای پایدار همچون اسید هیومیک اهمیت یافته است. اسید هیومیک با بهبود ساختمان خاک، افزایش نگهداشت رطوبت و تسهیل جذب عناصر، مقاومت گیاه به خشکی را ارتقا میدهد. از اینرو کاربرد آن میتواند راهکاری مؤثر و دوستدار محیط زیست برای پایداری تولید لوبیا قرمز در شرایط تغییرات اقلیمی باشد. هدف این پژوهش، بررسی اثر محلولپاشی اسید هیومیک بر ویژگیهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی لوبیا قرمز رقم یاقوت تحت شرایط کمآبی بود. مواد و روشها: آزمایش در سال 1402 در شهرستان بویراحمد بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمار آبیاری بهعنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری کامل (%100 نیاز آبی)، کمآبی متوسط (%80 نیاز آبی) و کمآبی شدید (60% نیاز آبی)) بر اساس تبخیر از تشتک کلاس A در نظر گرفته شد. عامل فرعی شامل محلولپاشی اسید هیومیک در چهار سطح (۰، 5/2، ۵ و 5/7 لیتر در هکتار) بود. تجزیه و تحلیل آماری دادهها با نرمافزار SAS انجام گرفت و مقایسه میانگینها با آزمون LSD در سطح %5 صورت پذیرفت. یافتهها: تنش خشکی شدید موجب کاهش معنیدار محتوای نسبی آب برگ به میزان 87/%15 شد که بیانگر اختلال در تعادل آبی و توانایی گیاه در حفظ فشار تورژسانس بود. همزمان، نشت الکترولیت به میزان 65/%47 افزایش یافت که نشاندهنده آسیب قابلتوجه به غشاهای سلولی تحت شرایط کمآبی بود. همچنین غلظت فسفر اندام هوایی 11/%11 کاهش یافت که احتمالاً ناشی از کاهش تحرک و جذب فسفر در خاک خشک بوده است. در مقابل، غلظت پتاسیم اندام هوایی 55/%45 افزایش نشان داد که بیانگر نقش حفاظتی پتاسیم در تحمل خشکی است. محلولپاشی 5/7 لیتر در هکتار اسید هیومیک، فعالیت پراکسیداز و محتوای کاروتنوئیدها را به ترتیب 04/%68 و 22/%55 افزایش داد که نشاندهنده فعال شدن سیستم دفاعی آنتیاکسیدانی و بهبود ظرفیت فتوسنتزی بود. اثر متقابل تیمارها نیز نشان داد در سطح %60 نیاز آبی، بالاترین سطح اسید هیومیک باعث افزایش 110% کلروفیل کل و 66/%20 عملکرد دانه شد. این یافتهها بیانگر نقش اسید هیومیک در کاهش آثار منفی تنش خشکی از طریق بهبود دسترسی عناصر غذایی، پایداری غشا و تقویت عملکردهای فیزیولوژیک حیاتی تحت کمآبی است. نتیجهگیری: بهطور کلی محلولپاشی 5/7 لیتر در هکتار اسید هیومیک میتواند اثرات منفی کمآبی بر ویژگیهای فیزیولوژیک و عملکرد دانه لوبیا قرمز را کاهش دهد. بنابراین، کاربرد برگی اسید هیومیک در سطوح بهینه بهعنوان راهکاری کارآمد و دوستدار محیطزیست برای ارتقای تحمل به خشکی، حفظ یکپارچگی فیزیولوژیک و پایداری عملکرد لوبیا قرمز در شرایط کمآبی توصیه میشود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| فعالیت کاتالاز؛ کلروفیل کل؛ کود آلی؛ محتوای نسبی آب؛ نیتروژن اندام هوایی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب