
تعداد نشریات | 13 |
تعداد شمارهها | 623 |
تعداد مقالات | 6,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,644,772 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,242,169 |
بررسی امکان افزایش اثر بخشی سطوح مختلف کودهای نیتروژن و فسفر با تغییر تاریخ کاشت کود سبز ماش در کشت گندم پاییزه | ||
مجله مدیریت خاک و تولید پایدار | ||
دوره 12، شماره 3، مهر 1401، صفحه 113-131 اصل مقاله (748.44 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22069/ejsms.2022.19933.2052 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرحیم محمدپور* 1؛ سورن هونانیان2؛ عادل مدحج3 | ||
1گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد دزفول، دانشگاه آزاد اسلامی، دزفول، ایران. | ||
2گروه اگرواکولوژی، دانشگاه دولتی کشاورزی ایروان، ایروان، ارمنستان. | ||
3گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران | ||
چکیده | ||
سابقه و هدف: اگرچه استفاده از کودهای سبز در تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان و بهبود ویژگیهای خاک موثر است، اما باید توجه داشت که این کودها قادر به تأمین تمامی نیاز غذایی گیاه نیستند. بنابراین، تلفیق این کودها با مقادیر کاهش یافتة کودهای معدنی ممکن است علاوه بر رفع نیاز غذایی گیاه، باعث افزایش مواد آلی خاک و کیفیت فیزیکی و شیمیایی آن گردد. گیاه ماش (Vigna radiata) یکی از گیاهان زراعی خانوادة بقولات است که قادر به تثبیت زیستی نیتروژن بوده و در برخی مناطق گرمسیری به عنوان کود سبز کشت میشود. هدف از این پژوهش بررسی امکان افزایش اثر بخشی سطوح مختلف کودهای نیتروژن و فسفر با تغییر تاریخ کاشت کود سبز ماش بر عملکرد و اجزاء عملکرد و در نهایت سود اقتصادی کشت گندم بود. مواد و روش ها: آزمایشی در 3 سال زراعی (1388-1391) در زمینهای کشاورزی شمال خوزستان به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصافی با سه تکرار اجرا شد. بذر گندم رقم چمران به عنوان کشت اصلی در 15 آذر ماه هر سال توسط دستگاه پنوماتیک کشت و در مرحله رسیدگی نهاییبه صورت دستی برداشت گردید. رقم ماش عمرانی به عنوان کود سبز در نظر گرفته شد. برگرداندن ماش به عمق 15 سانتیمتر توسط دستگاه روتیواتور تراکتور گلدونی در اواسط مرحله گلدهی(55 روز بعد از کاشت گیاه ماش)، در هر دو تاریخ کشت مورد نظر صورت گرفت. دو تاریخ کاشت ماش ( 12 تیرماه و 19 مرداد ماه) به همراه کرت آیش به عنوان عامل اصلی در نظر گرفته شدند. همچنین مصرف کود نیتروژن در سه سطح (صفر، 60، 120 کیلوگرم در هکتار) و مصرف کود فسفر در سه سطح (صفر، 45، 90 کیلوگرم در هکتار) در کرتهای فرعی قرار گرفت. میزان نیتروژن کل در دانه و کاه به روش کلدال، فسفر به روش کلرومتریک، پتاسیم با فتومتر شعلهای، مقادیر فلزات سنگین در نمونههای خاکی و گیاهی به روش اتم-آبسوربشن و به وسیله دستگاهAAS1، فسفر با روش اولسن، pH به روش پتانسیومتر، هدایت الکتریکی به روش ریچاردز، کربن آلی با روش مهلیچ، هوموس با والکی-بالکا، بافت خاک با روش تیتره کردن وNO3-, NH4+ به تیورین-کُنونووا تعیین گردید. یافتهها: نتایج آزمایش نشان داد استفاده از گیاه ماش به عنوان کود سبز باعث افزایش میزان مواد آلی و عناصر معدنی موجود در خاک میشود. اثر کود سبز و برهمکنش تیمارهای آزمایشی بر عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد و اثر تیمارهای فسفر و نیتروژن بر این صفت در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. کاشت ماش جهت استفاده به عنوان کود سبز در تاریخ 12 تیرماه به دلیل افزایش تعداد دانه در واحد سطح و عملکرد زیستی باعث افزایش عملکرد دانۀ گندم نسبت به شرایط آیش شد. تأخیر در تاریخ کاشت ماش باعث کاهش اثرات سودمندش در عملکرد دانه شد. بیشترین عملکرد دانه به ترکیب تیماری 120 کیلوگرم نیتروژن و 90 کیلوگرم فسفر همراه کاشت ماش و همچنین بیشترین سود اقتصادی نهایی مربوط به همین تیمارها در تاریخ کاشت 12 تیرماه بود. نتیجهگیری: بطورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که کاشت ماش جهت استفاده به عنوان کود سبز باعث افزایش عملکرد دانۀ گندم نسبت به شرایط آیش شد. کشت ماش در تاریخهای مختلف به عنوان کود سبز عامل مهم اکولوژیک در روند افزایش محتوای مواد آلی و مواد غذایی اصلی (N,P2O5) در خاک شد. همچنین استفاده از کودهای سبز و معدنی به طور همزمان باعث افزایش جذب کودهای معدنی و همچنین افزایش استفادة گندم از عناصر غذایی موجود در کودهای سبز میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
سود اقتصادی؛ عملکرد؛ کود؛ گندم؛ ماش | ||
مراجع | ||
1.Gheith, E.M.S., El-Badry, O.Z., and Wahid, S.A. 2013. Sowing Dates and Nitrogen Fertilizer Levels Effect on Grain Yield and its Components of Different Wheat Genotypes. Research journal of agriculture and biological sciences. 9: 176-181.
2.Moradi, M., Soleymanifard, A., Naseri, R., Ghasemi, M., and Abromand, K. 2016. The changes of agronomic traits and harvest index of wheat under the effect of manure and plant growth promotion bacteria at different levels of nitrogen. Crop Physiology Journal. 7: 28. 73-90.
3.Shah, Z., Rashid, A., Rahman, H. U., Latif A., and Shah A. 2011. Rice and wheat yield in relation to biomass of green manure legumes. Sarhad Journal of Agriculture. 27: 1. 73-84.
4.Modhej, A., and Mohammadpour, A. 2013. Effect of green manure and different amounts of nitrogen and phosphorus fertilizers on wheat grain yield in dezfoul environmental conditions. Crop Physiology Journal. 5: 19. 73-84.
5.Pandiaraj, S., Selvaraj, N., and Ramu, N. 2015. Effects of crop residue management and nitrogen fertilizer on soil nitrogen and carbon content and productivity of wheat (Triticum aestivum L.) in two cropping systems. Journal Agriculture Science Technology, 17: 249-260.
6.Tavakoli Kakhki, H.R., Nassiri Mahallati, M., Koocheki, A., Jahan, M., and Beheshti, A. 2018. Evaluation of nitrogen use efficiency in wheat cropping systems of Iran. Journal of Agroecology. 10: 3. 699-718.
7.Plaza-Bonilla, D., Arrúe, J.L., Cantero-Martínez, C., Fanlo, R., Iglesias, A., and Álvaro-Fuentes, J. 2015. Carbon management in dryland agricultural systems, a review. Agronomy Sustainable Development, 35: 1319-1334.
8.Karimi, M., Marashi, K., and Payandeh, Kh. 2018. Investigating the effect of combined application of chemical and biological phosphate and nitrogen fertilizers on agro-physiological traits of wheat. Journal of Crops Emprovement Research. 10: 1. 69-84.
9.Abedifar, M. 2018. Evaluation seed yield, its components and protein concentration of wheat in response to different level of nitrogen and vermicompost. Journal of Crop Nutrition Science. 4: 4. 47-61.
10.Moeini, M., Hejazi Mahrizi, M., and Jafari, A. 2016. Determination of organic phosphorus fractions in a calcareous soil affected by wheat cultivation and organic amendments. Journal of Soil Management and Sustainable Production, 5: 4. 79-95.
11.Hua, K., Zhang, W., Guo, Z., Wang, D., and Oenema, O. 2016. Evaluating crop response and environmental impact of the accumulation of phosphorus due to long-term manuring of vertisol soil in northern China. Agriculture, Ecosystems & Environment. 219: 101-110.
12.Belachew, T., and Abera, Y. 2011. Effect of green manuring in combination with nitrogen on soil fertility and yield of bread wheat (Triticum aestivum) under double cropping system of Sinanadinsho, Southeast Ethiopia Journal of Biodiversity and Environmental Sciences. 1: 1. 1-11.
13.Kjeldahl, J. 1883. A New method for the determination of nitrogen in organic matter. Zeitschrift Für Analytische Chemie, 22: 366-382.
14.Olsen, S.R., Cole, C.V., Watanabe, F.S., and Dean, L.A. 1954. Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. Circular, Washington, DC: US Department of Agriculture. 939: 1-19.
15.Zeng-Yei, H. 2004. Evaluating heavy metal contents in nine composts using four digestion methods. Bioresource Technology. 95: 53-59.
16.Ali Ahayayi, M., and Behbahanizadeh, A. 2002. Description of soil chemical decomposition methods. Soil and Water Research Institute Publications, Tehran. No: 893. 129p.
17.Richards, L.A. 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. Agriculture. Handbook 60, USDA, Washington DC.
18.Mehlich, A. 1984. Mehlich 3 soil test extractant: A modification of Mehlich 2 extractant. Communications in Soil Science and Plant Analysis. 15: 1409-1416.
19.Walkley, A., and Black, I.A. 1934. An examination of degtjareff method for determining soil organic matter and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science, 37: 29-38.
20.Nelson, D.W., and Sommers, L.E. 1996. Total carbon, organic carbon, and organic matter. P 961-1010. In: D.L. Sparks, (ed). Methods of soil analysis. Part 3-chemical methods and microbiological properties. American Society of Agronomy, Madison, WI.
21.Kononova, M. 1963. Soils organic matter. Its nature, properties and methods of studying. Russian Academy of Sciences, Moscow, 314p.
22.SAS Institute. 2007. SAS Onlinedoc 9.1.3 SAS. Inst., Cary, NC. Available online at http://support. Sas.com/ onlinedoc./ 913/docMainpage. JPS (verified 19 June 2007).
23.Thompson, J.P., and Skerman. 1979. V.B.D. Azotobacteraceae. London. 417p.
24.Mojadam, M., Khayat, Sh., and Alavi Fazel, M. 2014. Effect of nitrogen rates on grain yield and nitrogen use efficiency of durum wheat genotypes in khouzestan. Crop Physiology Journal. 6: 21. 103-113.
25.Khazaei, H.A., Nazami, and Borzouei, A. 2008. Effect of different phosphorus levels on the response of two wheat cultivars resistant and susceptible to water shortage. Journal of Agroecology. 4: 131-138.
26.Nawapur, S., Yamchi, A., and Kamroudi, A. 2019. Analysis of gene expression pattern in wheat (Triticum aestivum) roots under urea fertilizer regime during growth stages. Journal of Crop Breeding. 11: 30. 152-159.
27.Abril, A., Baleani, D., Casado-Murillo, N., and Noe, L. 2007. Effect of wheat crop fertilization on nitrogen dynamics and balance in the Humid Pampas, Argentina.Agriculture, Ecosystems & Environment. 119: 1-2. 171-176.
28.Farrokh, A.R., Azizov, I., Farrokh, A., Esfahani, M., Amiri, E., and Rangbarchobeh, M. 2012. Effects of nitrogen and potassium fertilizers on some agronomical and morphologic features of fue cured Tobacco Variety K326. Research Journal Agriculture Sciences, 3: 10-13.
29.Mandal, U.K., Singh, G., Victor, U.S., and Sharma, K.L. 2003. Green manuring: its effect on soil properties and crop growth under rice/ wheat cropping system. Europ Journal Agronomy, 19: 225-237.
30.Sayed Maasoom, S.N., Fathi, Gh., Farzadi, H., and Saeedipour, S. 2013. Effects of previous crops and different planting patterns on weed density reduction and wheat yield in khouzestan climate Conditions. Crop Physiology Journal. 4: 16. 65-79.
31.Khamady, F., Mesgarbashy, M., Hassiby, P., Farzaneh, M., and Enayatzamir, N. 2017. The effect of crop residue and different NPK fertilizer rates on yield components and yield of wheat. Journal of Agriculture, 8: 4. 536-550.
32.Shafi, M., Bakht, J., Taria, Jan M., and Shah, Z. 2007. Soil C and N dynamics and msize (Zea mays L.) yield as affected by cropping sistems and residue managment in north-western Pakistan. Soil and Tillage Research, 94: 520-529. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 347 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252 |